Airco-installateurs moeten nu ook in de winter vol aan de bak. Dat klinkt misschien verrassend, maar de vraag naar de aircosystemen om mee te koelen én te verwarmen neemt toe. En niet zonder reden. Recentelijk viel nog in de media te lezen dat “verwarmen met de airco tot 40% zuiniger,” zou uitvallen. Ron Bosch, adviseur en HBO-hoofddocent Installatietechniek dook er in voor IZ.

Hedendaagse airco’s kunnen zowel verwarmen als koelen, maar hoe verloopt dat proces ook alweer? Laat me u even meenemen in een korte uitleg over de werking van het systeem.

Verwarmingsmodus
Zoals u wel eens heeft vernomen, onttrekken warmtepompen warmte aan de buitenlucht, zelfs bij lagere buitentemperaturen. Zo maakt een warmtepomp van laagwaardige buitentemperaturen hoogwaardige warmte, voor de afgifte aan een warmteafgiftesysteem. Dit gebeurt via een elektrisch aangedreven compressor die zich in de buitenunit bevindt.

Hernieuwbaar
Met een warmtepomp wordt wel tot 80% van de energie die nodig is voor het verwarmen van een huis uit de buitenlucht gehaald. We hebben daarmee dus een gratis en oneindig hernieuwbare energiebron tot onze beschikking om gebouwen mee te verwarmen.

Koelmodus
Voor het koelen, werkt het systeem omgekeerd en wordt warmte aan de binnenlucht onttrokken door het binnendeel en afgevoerd naar de buitenlucht via het buitendeel. Het koudemiddel biedt in feite gas aan het binnendeel aan, waarna de ventilator kan gaan koelen. We hebben het hier over de zogenaamde koudemiddelcyclus. Warmte van binnen en buiten het huis wordt overgedragen. De ene keer om te verwarmen en de andere keer om te kunnen koelen.

Warmtepomp
Stap voor stap verloopt het proces als volgt:
• De verdamper zet het vloeibare koudemiddel om in een gas om warmte aan de buitenlucht te onttrekken.
• Vervolgens perst de elektrische compressor het gas samen, waardoor de temperatuur stijgt.
• In de condensor geeft het gas zijn warmte af aan het verwarmingssysteem en neemt het opnieuw zijn vloeibare vorm aan.
• Het expansieventiel verlaagt de druk van het koudemiddel, waardoor de cyclus opnieuw begint.

Airco
Er zijn verschillende soorten warmtepompen. In dit artikel beperken we ons tot systeem 1.
Warmtepompvarianten:
1. Lucht/lucht warmtepomp (airconditioningsysteem);
2. Lucht/lucht warmtepomp met warm tapwater (combiwarmtepomp);
3. Lucht/water warmtepomp (verwarmingssysteem);
4. Bodemwarmte of grondgebonden warmtepomp (verwarmingssysteem);
5. Hybride warmtepompsystemen (verwarmings- en koelsysteem);

Opbouw
Een airconditioningsysteem bestaat uit een buitendeel en één of meerdere binnendelen. Bij het koelen in de zomer haalt het binnendeel warmte uit de binnenlucht en het buitendeel geeft de overtollige warmte af aan de buitenlucht. Bij verwarmen werkt dit principe precies andersom. Via het koudemiddel wordt de overtollige warmte of koeling verwijderd. De meeste in de handel zijnde lucht/lucht warmtepompen kunnen koelen én verwarmen.

Subvarianten
Dit systeem kent twee subvarianten:
• Een Single-Splitcombinatie:
Dit betreft bijvoorbeeld één installatie voor één ruimte, waarbij één binnendeel is gekoppeld aan één buitendeel.
• Een Multi-Splitcombinatie:
De basisinstallatie blijft hetzelfde zoals bij een Single-Split- combinatie. Het enige verschil is dat er tot vijf binnendelen kunnen worden aangesloten op slechts één Multi-Splitbuitendeel. En mocht de behoefte veranderen, dan kan de installatie daarop worden aangepast. Zo kunt u op een later tijdstip extra binnendelen installeren.

Goedkoper?
Een airco verwarmt een huis goedkoper dan een cv-ketel, vooral nu met de stijgende gasprijzen. Door een huis (deels) te verwarmen met een airco gebruik je minder gas. Hoeveel je kunt besparen op gas hangt af van meerdere factoren, zoals de COP-waarde, de prijs voor gas en elektra, het type airco en het vermogen van de airco. De technische adviseurs van leveranciers kunnen u tijdens een adviesgesprek vertellen welke besparing u kunt realiseren met hun systemen.

Kosten
Hoeveel je uiteindelijk gaat betalen voor het energiegebruik is geheel afhankelijk van de systeemconfiguratie. Denk daarbij aan het gekozen type, het bepaalde vermogen, het aantal units en het fabricaat. Vergelijk dan ook goed de verschillende systemen die leveranciers aanbieden, zodat u de meest energiezuinige airco kunt adviseren aan uw klant. Soms kunnen de aanschafkosten hoger uitvallen, maar de gebruikskosten lager. Houd dus ook hier rekening mee. En nogmaals: blijf altijd letten op de inkoopprijzen van elektra en gas. Anders kan je geen betrouwbare inschatting geven.

Comfort
Inmiddels worden aircosystemen ook steeds vaker benaderbaar via remote
access oplossingen. Zo heeft Daikin de Onecta app ontwikkeld. Via een link met Google Assistant of Amazon Alexa beschikt de eindgebruiker nu over spraakbediening. Nog meer gebruikersgemak en comfort dus. Daarnaast zien we steeds meer aircosystemen op de markt verschijnen met intelligente thermische sensoren. Na het bepalen van de ruimtetemperatuur, zorgen deze sensoren ervoor dat de lucht gelijkmatig door de ruimte wordt verdeeld, voordat er wordt overgeschakeld naar een luchtstroompatroon dat warme of koele lucht stuurt naar ruimtes die dit nodig hebben.

Andere voordelen
• Met een airco is een ruimte sneller op temperatuur, lucht is een snelle verwarmer.
• Verwarmen met een airco is goedkoper dan met een gasgestookt toestel.
• In de zomermaanden kan de bewuste airco ook koelen.
• Indien uw klant beschikt over PV-panelen, kan een groot deel van de gevraagde energie zelf worden opgewekt.

Nadelen
• Alleen de ruimte waar de airco is opgesteld, wordt verwarmd. Voor het verwarmen van meerdere ruimtes is een Multi-Split systeem nodig, zoals hierboven uitgelegd.
• De kosten van een airco met meerdere binnendelen liggen hoger dan de aanschaf van een nieuwe cv-ketel.
• De buitenunit van een aircosysteem kan door de scherpe geluidseisen niet bij alle type woningen geplaatst worden. Dit is het geval bij toestellen die een te hoog geluidsvermogen hebben en daarmee een te hoge geluidsdruk genereren op de erfgrens.

Tot slot
Nog enkele tips om het geluidsniveau terug te brengen:
• Programmeer de airco zodanig dat het apparaat ’s nachts in de stille modus draait.
• Zorg voor een geluidsdichte omkasting.
• Selecteer de juiste apparatuur voor de locatie 