Gemiddelde leestijd voor dit bericht is 214 seconden

In de nieuwe Consumentengids, het orgaan van de Consumentenbond dat vandaag verschijnt, corrigeert de redactie misleidende informatie over waterontharden in de Consumentengids van oktober vorig jaar. Directeur Dijkstra van Aquacombi, leverancier van waterontharders in Nederland, blijft echter ontevreden. “De Consumentengids heeft mijn woorden uit hun verband gerukt, zodat het lijkt alsof ook ik van mening zou zijn dat er gevaar dreigt voor bacteriologische verontreiniging bij het gebruik van onze waterontharders. Niets is minder waar, blijkt uit onderzoek dat is voorgelegd aan de Consumentenbond. Maar dat leek niet te passen in hun verhaal.”

In een artikel met de titel ‘Zacht water, harde feiten’ suggereerde de Consumentengids van oktober 2017 dat waterontharden geldverspilling zou zijn want water ontharden (kalk verwijderen) zou nergens in Nederland nodig zijn en wateronthardingsapparatuur zou zichzelf ook niet terugverdienen. In de Consumentengids van februari die al vandaag is verschenen, geeft de redactie toe dat haar uit reacties van lezers en leveranciers gebleken is dat er wel degelijk behoefte aan waterontharders kan bestaan: “Als je het voorkomen van kalkaanslag dus heel belangrijk vindt, dan kan een waterontharder nuttig zijn.”

Halfslachtig
“Het is een halfslachtige rectificatie”, zegt Dijkstra, “want het gewraakte artikel stond vol feitelijke onjuistheden en wetenschappelijk niet onderbouwde meningen. Daarvan zijn er nu maar een paar rechtgezet. Maar nog steeds bijzonder krom is de suggestie dat waterontharders een gevaar vormen van bacteriologische verontreiniging. Door mijn woorden in een verkeerde context te plaatsen, laten ze mij het tegendeel beweren van wat ik bedoel.” De Consumentengids spreekt over ‘het gevaar van bacteriegroei’ zonder aan te geven dat bacteriegroei alleen een gevaar vormt wanneer het schadelijke bacteriën betreft. Uit wetenschappelijk praktijkonderzoek blijkt dat er in waterontharders op basis van ionenwisseling, zoals bij de Aquacell van Aquacombi, van een dergelijk gevaar geen sprake is. De kans op legionellabesmettingen in waterleidingen zonder Aquacellinstallatie zou zelfs groter zijn.

Eenzijdig
Op het eerste artikel reageerde Aquacombi met een opsomming van 12 feitelijke onjuistheden. Met name hekelde Dijkstra het ontbreken van onderzoeksgegevens in het artikel en het stiekem opvoeren van een woordvoerder van de drinkwaterbedrijven door deze voor te stellen als onafhankelijk deskundige, in de persoon van professor Jan Peter van der Hoek, die hetzelfde standpunt heeft als de Consumentenbond, zonder wederhoor te plegen bij leveranciers van waterontharders die het met dat standpunt niet eens zijn. “Juist van de Consumentengids zou je een dergelijke eenzijdigheid niet verwachten”, meent Dijkstra.

Op het protest van Dijkstra volgde een uitnodiging tot gesprek waarin hoofdredacteur Friederichs aanbood een nieuw artikel te schrijven om aan de bezwaren van Aquacombi en andere lezers en leveranciers tegemoet te komen. “We zullen u het concept van dit artikel – tegen onze gewoonte in – vooraf toesturen, waarbij we u eenmalig de gelegenheid bieden om op feitelijke onjuistheden te reageren”, schreef Friederichs na afloop van de bespreking. Maar in dat concept blijken slechts 3 feitelijke onjuistheden gecorrigeerd. Dijkstra maakt bezwaar tegen het concept, met name tegen zijn citaat in een verkeerde context waardoor het lijkt dat hij het tegendeel beweert van wat hij bedoelt. In reactie daarop schrijft de advocaat van de bond, mr. Issam el Ousrouti: “Wanneer wij beide publicaties in onderlinge samenhang bezien, zijn wij van mening een voldoende genuanceerd beeld te hebben gecreëerd dat aansluit bij onze huidige opvattingen over leidingwater en het ontharden daarvan. (…) Dat wij de door uw cliënt gemaakte opmerkingen daarmee niet uitputtend (of één op één) in ons concept hebben overgenomen, is een omstandigheid die binnen de grenzen van onze redactionele vrijheid valt.”

Die motivatie kan op weinig begrip rekenen in Joure. Dijkstra zegt: “Hoe is het mogelijk dat een autoriteit zoals de consumentenbond niet inhoudelijk haar artikelen kan verdedigen maar haar toevlucht moet zoeken tot een juridisch argument zoals redactionele vrijheid? Misschien moeten ze voortaan een disclaimer toevoegen. Dit artikel is een persoonlijke mening van onze redacteur. Wij vonden het niet nodig om onderzoek te doen en beroepen ons op redactionele vrijheid mochten er onjuistheden aan het licht komen.” Dan serieus: “Ik vind het echt schrijnend dat een instituut zoals de consumentenbond zich er zo vanaf probeert te maken.”

Schadeclaim
De publicatie in de Consumentengids heeft Aquacombi schade berokkend, diverse klanten trokken lopende bestellingen in en de verkoop van de Aquacell ontwikkelde zich niet zoals in de eerste drie kwartalen van 2017. Directeur Dijkstra overweegt nu via de rechter een schadeclaim in te dienen.