Verse lucht

Als brancheorganisatie lobbyt de VLA voor de ventilatiebranche en beschikt ze over een schat aan kennis over het vakgebied. Toch zie je bij een tv-discussie over ventilatie en corona eerder een outsider als Maurice de Hond aanschuiven, dan een VLA-bestuurslid. Wouter Wijma, de nieuwe voorzitter wil daar verandering in brengen en de branchevereniging meer op de kaart gaan zetten.

De Vereniging Leveranciers voor Luchttechnische Apparaten heeft sinds juni een nieuwe voorzitter. Wouter Wijma neemt na 4 jaar het stokje over van Erik van Heuveln. Wijma is in het dagelijks leven Algemeen Directeur bij Ned Air. De 53-jarige was als bestuurslid betrokken bij het opstellen van de nieuwe strategische visie van de VLA voor de komende jaren en wil daar nu handen en voeten aan gaan geven.

Ervaring
De 53-jarige Wijma is een oudgediende in de installatiebranche. Zo was hij in het verleden onder andere werkzaam bij Stork, Refac, Nefit, Imtech en Wavin. Sinds 2014 leidt Wijma Ned Air, een specialist op het gebied van luchtbehandeling en ventilatie. Hij signaleert een aantal belangrijke trends in de installatiebranche, die ook hun impact hebben op de ventilatiesector.

TOjuli-eis
“Allereerst de stikstofproblematiek, die zet een rem op de nieuwbouw. Tegelijkertijd zien we ook een aanscherping van de regelgeving. Kijk bijvoorbeeld naar de nieuwe BENG-eisen. TOjuli-eis stelt paal en perk aan temperatuuroverschrijdingen in nieuwbouwwoningen, dat heeft natuurlijk gevolgen voor de ventilatie. Daarnaast staan we voor belangrijke keuzes, onder andere over het tempo waarin we onze energievoorziening gaan verduurzamen en het wel of niet verdichten van de gebouwde omgeving.”

Ventilatievoud
Al deze ontwikkelingen hebben direct of indirect te maken met de verduurzaming van de bouw. Nieuwe woningen zijn beter geïsoleerd en warmen daardoor sneller op. Vandaar de TOjuli eis. Het leidt er ook toe, dat ventilatiesystemen in toenemende mate gaan koelen, vertelt Wijma. Daarnaast moet er bij een dikkere schil meer verse lucht worden toegevoerd. Dat vereist een intelligente sturing, bijvoorbeeld op basis van CO2.

Corona
En dan hebben we natuurlijk nog een acute crisis die ook de ventilatiebranche in haar greep houdt. We hebben het op moment van schrijven uiteraard over de corona pandemie. Al maandenlang wordt er door experts in de ventilatiebranche op gewezen dat de combinatie van aerosolen (kleine deeltjes) en slechte of gebrekkige ventilatie risico’s kan opleveren voor de volksgezondheid. Studies uit verschillende landen wijzen sterk in die richting. Zo zoetjes aan beweegt het RIVM ook deze kant op, maar dat heeft wat voeten in de aarde gehad.

PR
Diverse media, zowel print, radio als tv interviewden de afgelopen maanden (zelfbenoemde) deskundigen over dit thema. Wonderlijk genoeg zag je eerder opiniepeiler Maurice de Hond aanschuiven bij een talkshow als Op1, dan Wouter Wijma of zijn voorganger. En dit is een terugkerend fenomeen. Hoe komt dat?

(On)partijdig
“De politiek ziet ons wel als een kennisspeler, maar tegelijkertijd ook als een vereniging voor fabrikanten en leveranciers. Daardoor ontstaat al snel de angst, dat wij te veel vanuit een commercieel belang een boodschap verkondigen”, zegt Wijma. “En daarnaast, we moeten ook de hand in eigen boezem steken, zijn we te vaak onzichtbaar. We moeten leren om ons beter te profileren.”

Koers
Een eerste vereiste is dan om een duidelijke koers uit te stippelen voor de komende jaren. De buitenwacht wil nu eenmaal graag weten waar je precies voor staat als branchevereniging en wat je visie is op de toekomst. De afgelopen jaren mocht Wijma meeschrijven aan die visie. Dat heeft geresulteerd in een kernboodschap, waarin volop aandacht is voor gezondheid.

Gezondheid voorop
“Als VLA maken we ons hard voor een gezond binnenklimaat, 24/7. De komende tijd gaan we het PVE Gezonde Kantoren herzien. Dat werkt met hogere eisen dan het Bouwbesluit. Daarnaast willen we ook een variant van het Ventilatiekeur ontwikkelen voor kantoren en schoolgebouwen. Dat zou in 2021 op de markt moeten komen. In eerste instantie kunnen opdrachtgevers dan vrijwillig kiezen voor een certificeringstraject. Het zou wenselijk zijn als het in een later stadium verplicht wordt gesteld.”

Bewustwording
Er is nog te weinig aandacht voor gezonde gebouwen, merkt Wijma. De focus ligt nu vooral bij energiebesparing, om een kentering tot stand te brengen is meer bewustwording nodig. De VLA wil dat bewustwordingsproces aanjagen via het platform Binnenklimaattechniek, dat tijdens de afgelopen VSK werd gelanceerd. Hier is volop informatie te vinden over onder andere keurmerken, kwaliteitsstandaarden en tools om een gezond binnenklimaat te realiseren.

Technische ontwikkelingen
Ondertussen staat de techniek niet stil, er komen voortdurend nieuwe duurzame oplossingen op de markt. Ook op het gebied van ventilatietechniek en luchtbehandeling. Zo lanceren fabrikanten onder andere producten waarmee zowel geventileerd als gekoeld kan worden. Bovendien worden systemen slimmer, door de integratie met het Inernet of Things. Wijma krijgt de indruk dat de kleine installateur moeite heeft om het allemaal bij te benen. Terwijl het vakgebied een specialistischer karakter krijgt, blijft de kleine installateur zich als een generalist postioneren. Iemand die van vele markten thuis is en zowel de sanitaire installaties als ventilatiesystemen, verwarmings- en domotica-oplossingen kan realiseren in woningen.

Plug & Play
Het gevolg is dat fabrikanten steeds meer de installateur bij de hand gaan nemen. Door te prefabben, door Plug & Play oplossingen aan te bieden en/of actieve ondersteuning te bieden tijdens het ontwerp- en realisatieproces. “De installateur verandert daardoor in een soort projectmanager, die werkzaamheden (groten)deels uitbesteedt.” Die ontwikkeling krijgt nog een extra impuls door het gebrek aan monteurs. “Als we 100.000 woningen per jaar willen realiseren met de huidige pool aan monteurs, zullen we zelfs een stap verder moeten gaan. Ik verwacht dan ook dat op termijn door de voortschrijdende digitalisering robots en cobots normale verschijningen worden in werkplaatsen en op de bouwplaats. Ook zullen we als sector meer aan de slag gaan met het benutten van Big Data om installaties efficiënter en effectiever te monitoren en te onderhouden.”

Toekomst
Alle inspanningen zullen vruchten afwerpen, daar is Wijma van overtuigd. “Over 5 jaar zal het binnenklimaat in gebouwen gemiddeld gezien van een betere kwaliteit zijn dan nu het geval is. Met welke oplossingen dat precies wordt gerealiseerd is eigenlijk irrelevant, de beste of nieuwe, innovatieve oplossingen komen vanzelf wel bovendrijven.”