Met de zomer op komst krijgt Karel weer allemaal klanten met verzoeken om een stukje installatietechniek in de buitenomgeving aan te leggen. Je kunt het zo gek niet bedenken: van de afvoer in een buitenkeuken tot het buitentoilet in de tuin. Karel heeft het allemaal voorbij zien komen en kijkt dan ook nergens meer van op.

Sterker nog, hij handelt tegenwoordig proactief bij opdrachten die iets met het buitenleven te maken hebben. Zo ook deze keer. De klant had eigenlijk een hele simpele vraag: een buitenkraan aansluiten, zodat niet elke keer met een gieter door de woonkamer hoeft te worden gelopen om de planten buiten water te geven.

Karels proactieve brein was vanzelfsprekend niet gestopt bij het tuinkraanverzoek maar dacht direct aan alle andere mogelijkheden die een buitenkraan zou kunnen opleveren. ‘Stel nou dat zijn klant straks ook een buitenkeuken wil en een enorme hekel heeft aan afwassen! Dan is het toch wel fijn dat hij zijn vaat niet steeds naar binnen hoeft te sjouwen, maar ook in zijn (nog niet bestaande) buitenkeuken over een vaatwasser kan beschikken. Dan kan ik toch beter in plaats van een buitenkraan een wasmachinekraan monteren; moet onze handyman gedacht hebben. Gelukkig vriest het niet meer zo vaak in Nederland. Misschien dat deze bewoner er toch nog een paar jaar gebruik van kan maken.

Met dank aan Camiel Hack voor het toezenden van de foto!

Vorige week werd Karel ingeschakeld door een lokale galerie. De erg exclusieve kunsthal wilde graag dat Karel ervoor zou zorgen dat het binnenklimaat op uitmuntend, stabiel niveau zou worden gebracht. Uiteraard om zo al de dure kunstwerken te beschermen tegen ongewenste temperatuurschommelingen en andere binnenklimaat gerelateerde malaise.

Karel had kosten nog moeite gespaarde en elke aparte ruimte van een state-of-the-art systeem voorzien. De bijbehorende buitenunit zou aan de achterzijde van het pand in de beeldentuin geplaatst worden. Kunstliefhebber Karel vond het vanzelfsprekend niet meer dan logisch dat hij ook zijn eigen artistieke kant zou laten zien in deze galerie. Je weet tenslotte maar nooit. Het zou Karel niet verbazen als zijn werk ooit nog eens als een ‘installateurs Banksy’ wordt verkocht!

Als goed ingevoerde werktuigbouwkundige weet uw omgeving u vast wel eens te vinden voor een klusje. U kent het wel: de schoonzus die opbelt om te vragen of je een nieuwe handdoekradiator kan ophangen, omdat je broertje twee linkerhanden heeft. Of de buurman van twee huizen verderop die vraagt of u even een leiding kan komen omleggen. Zeg maar het zaterdagwerkcircuit.

Zelfs Karel wordt voor dat soort hand en spandiensten gevraagd vanuit zijn omgeving. Zo belde een aantal weken geleden een neefje op of hij ervaring had met het plaatsen van een nieuwe keuken. Het neefje had samen met zijn vriendin goedkoop een gloednieuwe keuken op de kop weten te tikken bij een veiling, maar uiteraard zat daar geen installatie bij. Zelf voelde hij zichzelf niet geroepen om de keuken in elkaar te zetten met de kieskeurige blik van zijn vriendin in zijn rug gepriemd.

Karel, die wel eens een keukentje gedaan had, wilde hem best wel uit de brand helpen en was afgelopen zaterdag met gereedschapskoffer richting het huis gereden. De keuken stond keurig in dozen te wachten op zijn handige klus skills. Alleen zonder technische tekening. Dus moest hij wel een beetje op gevoel te werk aan.

Nou past gevoel niet echt bij Karel en dat werd wel duidelijk toen de keuken volledig afgemonteerd stond te pronken, met een vaatwasser die net ver genoeg open kon om er drie glazen in te kunnen zetten. Karel was er echter van overtuigd dat het gezamenlijk afwassen neef en vriendin alleen maar dichter bij elkaar zou brengen. Die vaatwasser zou pas interessant worden als ze op elkaar uitgekeken zouden zijn. Dan zou hij wel terugkomen om de radiator te verplaatsen.

Ook Karel was vorige week present op de VSK-beurs (hij moet tenslotte wel een beetje bij blijven als het gaat om de laatste technieken). Mevrouw Karel had hem alleen de vrijdagochtend gegund om naar Utrecht af te reizen. Wel met het nadrukkelijke verzoek om niet te lang te blijven rondhangen bij de verschillende standhouders (lees: van het bier af te blijven). ’s Middags lag er namelijk nog een klus op hem te wachten.

Uiteraard beloofde Karel plechtig zijn afspraak na te zullen komen en zijn klant met een perfect werkende installatie het weekend in te sturen. Maar de klok had nog geen 12 uur geslagen of hij zag een aantal exposanten al de eerste fusten aanbreken. Eén daarvan nodigde hem van harte uit zich bij hem op de stand te voegen - zich er blijkbaar niet van bewust met wie hij van doen had - en nog geen 10 minuten later was Karel zijn klant van die middag al vergeten.

Twee biertjes en een half uur slap ouwehoeren later zag hij een appje van zijn vrouw: of hij al onderweg was naar zijn klus? Dat bracht hem direct terug in de realiteit. Karel bedankte de standhouder voor zijn gastvrijheid en spoedde zich naar de uitgang, onderweg nog een dubbele espresso-to-go mee graaiend van een andere stand. Daarmee moest hij het korte ritje naar zijn klant veilig kunnen volbrengen, vond hij. Maar mede omdat hij maar drie borrelnootjes en een stukje kaas had gegeten, was zijn arbeidsethos nog verder te zoeken dan normaal en wilde hij het liefste direct terug naar huis om op de bank in een gelukzalige slaap sukkelen.

In die staat gaat niemand een perfecte klus realiseren en Karel al zeker niet. Nadat hij de aanvoer en retour van een radiator had aangesloten, kwam hij erachter dat hij nog een radiator moest aansluiten. Met het vooruitzicht van zijn bank in gedachten, rommelde hij die er snel met wat persen en knellen achteraan. De klus was in ieder geval geklaard. Nu Karel nog.

De laatste weken was er veel te doen over dijken, hoog water, natte kelders en een door water omringde  stier. Oftewel het klimaat liet zich weer eens van zijn weerbarstige Nederlandse kant zien.

Karel die van uit zijn huis nagenoeg de IJssel over kijkt, zag het allemaal met lede ogen aan. Zijn telefoon stond vanwege al dat water roodgloeiend. Klanten met onder water gelopen keldertjes belden hem massaal op om te informeren of hij wellicht een pomp had.

Helaas voor deze mensen zat Karel weer eens ramvol met werk. Hij kwam zelfs al tijd tekort voor zijn regulier ingeplande werkzaamheden, waaronder een keteltje dat hij moest vervangen voor een klant. Die woonde vlakbij hem in de het dorp, nog net wat dichter naar het kolkende water toe.

De klant in kwestie had zijn meest kostbare spulletjes al naar de bovenverdieping gebracht en was juist bezig om zijn bankstel op klossen te zetten voor als het water de drempel over zou stromen. Karel, uiteraard nooit beroerd om zijn klanten te helpen, dacht direct aan het keteltje dat hij ging plaatsen: ‘Stel nou dat het hier overstroomt, dan kan die ketel best wel eens onder water komen te staan. Ik kan dat ding dus maar beter zo hoog mogelijk monteren. Staat de boel hier onder water dan zitten ze er in ieder geval altijd nog warmpjes bij.’

De warmtepomp; je kunt er eigenlijk als installateur niet meer omheen. Je kunt je wel vast blijven klampen aan de keteltjes, maar uiteindelijk zal je toch het duurzame segment moeten gaan. Het is iets wat ook (of zelfs) bij Karel langzaam begint te dagen.

Helaas heeft hij nog geen kaas gegeten van het installeren van deze energielabel-minnende apparatuur en zijn er nog veel klantjes die uit investeringsoogpunt kiezen voor het oude vertrouwde keteltje. En dat komt Karel dan weer goed uit. Kan hij het stukje verdiepen in de warmtepomp wat verder voor zich uitschuiven.
Maar goed, er komt een moment dat hij toch zal moeten. Mt die insteek installeert hij tegenwoordig zijn cv-systemen: levensduur verminderend. Hij zorgt ervoor dat ‘zijn’ installaties er op het oog harstikke mooi uitzien, maar een geoefend oog ziet allang dat Karel flink wat steken laat vallen. Zo’n ontgasser moet bijvoorbeeld niet ondersteboven gemonteerd worden en al helemaal niet op de koudwaterleiding.
Op slinkse wijze zorgt Karel met zo voor dat zijn installatie binnen een aantal jaar aan vervanging toe is. Tegen die tijd heeft hij zich helemaal verdiept in de warmtepomp, waarmee hij de klant alsnog van het gas af kan helpen!

Er zijn van die Kareltjes, waarvan onze mond werkelijk wagenwijd openvalt. We snappen best wel dat er wereldwijd een hoop geprutst wordt, installatievoorschriften af en toe flexibel worden geïnterpreteerd en veiligheid niet altijd de gewenste prioriteit heeft. Maar over het algemeen is de feitelijke basis wel degelijk in orde.

De Karel van deze week is een overduidelijk geval van hersenverweking geweest. Of zou Karel stiekem een klimaatgenius zijn die een nog ondergewaardeerde oplossing heeft bedacht om onze opwarmende aardbol af te koelen. Gewoon, door de buitenunit binnen te hangen en andersom?

Je hebt het vast wel eens in een Amerikaanse film voorbij zien komen. Zo’n scene waar de huisvrouw de tafel afruimt en vervolgens alle afvalresten in de gootsteen kiepert. De eerste keer dacht je misschien nog: zo die sifon is straks mooi verstopt. Maar die gekke Amerikanen hebben gewoon een mooi ding op de markt gebracht: de gootsteenvermaler.

Het GFT-bakje in ons keukenkastje kennen ze niet aan de overkant van de grote plas. Alle etensrestanten worden daar met een paar vlijmscherpe messen volledig tot moes gehakt en weggespoeld in het riool.
Nou? Wat heeft dat dan met Karel te maken? Die heeft, hoe vreemd ook, een nogal welgestelde klant, die hem notabene ook nog eens regelmatig inschakelt. Deze keer had hij Karel gevraagd om zo’n state-of-art gootsteenvermaler te installeren; je moet tenslotte wat met je geld.
Karel zag vanzelfsprekend de eurotekens direct tevoorschijn komen, haastte zich naar zijn laptop en ging direct op zoek naar het gevraagde stukje geavanceerde techniek. Nadat Google te hebben geraadpleegd, kwam hij al snel tot de conclusie dat die dingen veel te duur waren voor het simpele stukje techniek waar het feitelijk om draait. Dat zou alleen maar zijn marge verkleinen.
“Daar gaan we dus niet aan beginnen”, dacht onze geld minnende klusser. Een kort bezoek aan de lokale discount en wat pvc uit zijn bus bezorgden hem de perfecte winstmaximalisatie.

In de herfstvakantie had Karel een paar dagen de kinderen van zijn zwager te logeren. Mevrouw Karel, dol op de 3 basisschoolgaande kids, had de hele week vol gepland met uitjes, geknutsel en bakplezier.

Karel vond het allemaal prima, hij moest toch werken en zag de 3 meisjes enkel als hij uit zijn werk zou komen. Vervolgens kon hij van een ontspannen avond genieten. Maar dat laatste liep aan het eind van de eerste dag al niet zoals hij bedacht had.

Bij binnenkomst hoorde hij al de verhitte discussies tussen de 3 nichtjes en mevrouw Karel, die redelijk machteloos probeerde de brand tussen de zusjes te blussen. Karel was echter niet van plan zijn rustige avondje te laten vergallen door de ruziënde dametjes en trad direct doortastend op. “Zeg dames, als jullie zo tegen elkaar te keer gaan, gaan jullie maar even een tijdje uit elkaar”, sprak hij geheel pedagogisch verantwoord. Om vervolgens de daad bij het woord te voegen en de 3 dames in diverse kanten van de kamer te planten - met hun telefoon bij de hand weliswaar, zodat hij zelf rustig op de bank met een koud biertje plaats kon nemen. Zo verliep de avond verder uitstekend is huize Karel.

De volgende dag stond er bij Karel een rookgassysteem voor een appartementencomplexje op de planning. Met 3 appartementen was het natuurlijk vanzelfsprekend dat hij direct terug dacht aan zijn nichtjes. Beter maar die afvoeren een beetje gescheiden houden, moet hij hebben gedacht. Je weet nooit wat voor ellende er anders van komt.

Er zijn vast wel alternatieve oplossingen die net zo goed werken als dat de gasketelwet voorschrijft. Dat ene beugeltje waar het toestel wel zonder kan of die jaarlijks verplichte kalibratie van de rookgasmeter terwijl deze nog prima functioneert. Maar om het gedonder voor te zijn, wijk je er toch maar niet vanaf… omdat het nou eenmaal zo moet.

Zo niet Karel, die sowieso nog nooit van een gasketelwet heeft gehoord. Hij houdt zich nauwelijks aan installatievoorschriften en verzint 90% van de tijd zelf een oplossing die hem beter, zo niet het beste lijkt dan wel uitkomt.

Rookgasafvoer van dikwandig alu, RVS of speciaal kunststof? Dat maakt het werk alleen maar onnodig moeilijk voor Karel. Een stukje ouderwetse rioleringstechniek toepassen op de ketel en je bent met een aantal bochtjes binnen no-time klaar, zonder ook maar één beugel aan de muur te hebben bevestigd. Prima in lijn dus met Karels favoriete motto: ‘Waarom moeilijk doen als het veel makkelijker kan.’

Je kunt tegenwoordig geen nieuwswebsite openslaan zonder iets te lezen over warmtepompen. De tijd om als installateur enkel een keteltje aan te bieden als verwarmingsoptie wordt door menig eindgebruiker niet meer geaccepteerd. Duurzaam, energieneutraal en gasloos zijn dé woorden waar het om draait als een installatie nieuw geplaatst of vervangen moet worden. De vakspecialist wikt en weegt uiteraard alle opties en komt uiteindelijk met het juiste advies om de hoek.

Maar dan is daar Karel. Karel installeert al ketels sinds die nog geen modulerende functie hadden. Soms een ander merk, maar hij knalt altijd dat vertrouwde gas-gevoerd-verwarmingsbeest tegen de muur. Dat begint inmiddels toch wel her en der te knellen als klanten hem vragen om ook eens na te denken over een duurzamere oplossing.

Helaas heeft Karel nul kaas gegeten van hybride of warmtepompinstallaties, maar hij is natuurlijk altijd bereid om met de klant mee te denken. Laatst begon iemand zelfs over een lucht-water-oplossing. Met een glad praatje wist Karel gelukkig alsnog een oud en vertrouwd keteltje op hangen: ”Weet u wat, ik monteer de ketel gewoon zo flexibel dat hij eenvoudig ingewisseld kan worden voor een warmtepomp.” Warmtepomp-ready noemt Karel dat.

Dat Karel zichzelf als meesteruitvinder ziet, is natuurlijk allang geen geheim meer. Maar talloze wonderbaarlijke constructies, technische innovaties en bizarre bouwwerkjes van zijn hand hebben toch vooral laten zien dat hij feitelijk maar wat aanrommelt. Bouwvoorschriften zeggen hem helemaal niks en de Gasketelwet is voor hem een lekker woord voor Scrabble of Galgje. Hij heeft lak aan alles waar een echte vakman voor staat en vooral geen enkel benul wat hij eigenlijk aan het doen is. En dat bewijst hij eens te meer met zijn laatste bedenksel: ‘de boilerkeukenkraan’.

Een klant had hem gevraagd een oplossing te bedenken voor de lange tijd die verstreek voordat er heet water uit de kraan stroomde. De meest voor de hand liggende oplossing zou uiteraard zijn geweest om een close-in boiler te plaatsen. Maar Karel kwam met een veel vernuftiger idee op de proppen. Hij verplaatste de complete cv-ketel naar de keuken en sloot hierop de keukenkraan direct aan. Veel sneller ging zijn klant niet over heet water beschikken.

Net als elk jaar begint het half juni bij Karel behoorlijk te kriebelen. Na een jaar buffelen als kleine zelfstandige, is zijn arbeidsethos in sneltreinvaart aan het wegebben. Mevrouw Karel moet hem in de ochtend ongeveer uit zijn bed sleuren om aan de slag te gaan en rond een uur of drie in de middag krijgt ze vaak al een belletje dat hij naar huis komt. De klus waar mee hij dan bezig is, maakt hij de volgende dag wel af.

Het is elk jaar hetzelfde liedje en daarom plant ze vlak voor zijn zomerreces vaak wat minder ingewikkelde klusjes in; kleine, snelle werkjes waar hij nog nét zijn aandacht bij kan houden. Meestal gaat dat gewoon goed en rondt hij met de hakken over de sloot zijn werkdag af. Maar dit jaar niet. Op zijn laatste werkdag was zijn motivatie dan toch tot het absolute nulpunt gedaald. Niet eerder dan negen uur in de ochtend en met flink wat koppen koffie achter de kiezen, zette Mevrouw Karel haar man in zijn bus voor zijn laatste klus. Maar eenmaal thuis voor zijn lunch krijgt ze hem daarna definitief niet meer weg.

Zijn laatste klein klusje heeft hij dan afgeraffeld. Met nul motivatie in zijn schoenen was hij bij een oud dametje aangekomen om een nieuw gaskookplaatje aan te sluiten. Dat plaatje lag er natuurlijk zo in, maar het gereedschap om de gasaansluiting goed vast te zetten lag nog in zijn bus. Daar kon hij beter niet naar teruggaan, bedacht Karel, want dan zou hij waarschijnlijk direct plankgas wegrijden. Dat wilde hij het vrouwtje toch ook niet aandoen. Gelukkig zat er nog een rolletje teflon in zijn overall. Na de vakantie zou Karel wel even terugkomen om – weer fris en fruitig – de verbinding iets vakkundiger vast te zetten.

U zult het waarschijnlijk niet geloven, maar Karel heeft ook enkele tevreden klanten. Soms weet hij namelijk net de juiste snaar te raken door - in tegenstelling van wat wij van hem gewend zijn - precies te doen waar de klant om vraagt. Recent was dat nog het geval, bij een klant met het prikkelbare darm syndroom. De eerdere montage van een bad en toilet was bij deze klant zo goed in de smaak gevallen, dat hij Karel opnieuw had gevraagd om een precair klusje te komen uitvoeren.
De man woont in een riante drive-in woning, waarin de woonetage én het toilet zich op de eerste verdieping bevinden. Daardoor heeft de klant helaas meer dan eens het toilet niet gehaald bij thuiskomst. Of Karel iets kon doen aan deze netelige kwestie?
Vanzelfsprekend was onze handyman direct met een puike oplossing gekomen. Een innovatief prikkelbare-darm-traptoilet zou de klant zelfs bij hoge nood uit de brand helpen. Of hij nou van boven of beneden moest komen, hij zou nooit meer te laat zijn voor een snelle pitstop.

Ondanks dat Karel een behoorlijk breed interessegebied heeft, zit hij ’s avonds steeds vaker verveeld op de bank om zich heen te kijken. Tv kijken kan hem niet boeien, een boek lezen wil maar niet vlotten en interessante gesprekken met mevrouw Karel zitten er al jaren niet meer in. Kortom, Karel wilde wel eens wat anders. Als 50-er zit hij weliswaar volop in zijn midlife crisis maar in tegenstelling tot zijn lotgenoten is hij niet op zoek naar een motor, snelle auto, jonge minnares of oorbel. Nee, Karel zoekt het de laatste tijd vooral in de muziek.

Hij zag het licht toen hij afgelopen week op de bank zat met een muziekje op de achtergrond. Opeens was daar die fantastische trompetsolo die zijn ogen opende. Dit zou zijn nieuwe uitlaatklep worden.

Karel ging op internet meteen op zoek naar een tweedehands trompet en schreef zich in voor een cursus trompetspelen voor beginners. Zijn eerste les startte een dag later al in de avond met een fraaie trompet, die hij direct bij de vorige eigenaar had kunnen afhalen.

Na een avond vol ‘prieep, pfiewp en pfwap geluiden’ ging hij de volgende dag fluitend aan het werk. Een heus ‘Kareltje’ kon vervolgens niet uitblijven. Met zijn hoofd nog vol van zijn nieuwe favoriete instrument, sloot hij in een vloek en een zucht een radiator aan. We hopen voor de verwachtingsvolle klant dat deze aansluiting minder luidruchtig zal zijn dan Karels trompetgeschal.

U kent Karel als een man die graag meedenkt met zijn medemens. Empathisch tot op het bot. Menslievend tot in zijn kleinste teentje. Het maakt Karel niet uit, uit welk nest u komt, gekleurd, albino of Aziatisch. Karel bekommert zich om u allemaal.
Hij is er voor de klant met een darmprobleem, de persoon die altijd koude voeten heeft of de klein behuisde klant. Karel heeft altijd een oplossing op maat.
Zo ook onlangs bij een klant waar hij een ketel kwam ophangen. Het stel viel in de categorie ‘kleine mensen’ en Karel vond het belachelijk dat zij amper bij de ketel zouden kunnen komen als hij deze op normale hoogte zou monteren. Die arme mensen moesten elke keer een trappetje pakken om te kijken of de ketel moet worden bijgevuld.
Dus menslievend als Karel is hield hij hier, zonder dat de klant erom had gevraagd, direct rekening mee. De vloerketelopstelling was wat Karel betreft de perfecte oplossing voor dit echtpaar.

Misschien dat we inmiddels een beetje in herhaling gaan vallen, maar het werk van Karel heeft af en toe wat aanpassingen nodig om de geïnstalleerde installatie aan de basic eisen te laten voldoen. Je kunt er een zo een lijstje naast leggen:

• zijn de juiste materialen gebruikt;
• wordt het werk veilig uitgevoerd;
• Is de installatie conform de veiligheidseisen opgeleverd;
• biedt de installatie voldoende comfort;
• werkt de installatie zoals bedoeld;
• is de installatie goed toegankelijk na de installatie.

En zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan. Maar zoals al gezegd, misschien vallen we een beetje in herhaling. Karel lijkt vooral door blijven gaan met waar hij (niet) goed in is.

Zo ook bij zijn laatste kunststukje. In dit geval wilde Karel er voor zorgen dat de radiator niet zou gaan lekken bij de aansluiting en daarom had hij het radiatorventiel extra strak aangedraaid. Weer één voor het lijstje dus: is de installatie opgeleverd zoals het hoort.

U heeft het vast zelf ook wel eens meegemaakt. Klanten die uw betalingstermijn wat flexibel hanteren. U vraagt de factuur binnen twee weken te voldoen, de klant denkt dat vier weken ook nog wel prima is. Of van die muggenzifters die niet tevreden zijn over de plek waar u netjes de rookgasafvoer heeft gebeugeld en daarom de rekening weigeren te betalen omdat zij het zo niet mooi genoeg vinden. U zult waarschijnlijk het principe de ‘klant is koning’ hanteren en vervolgens de beugel verplaatsen, zodat u gewoon netjes uw geld krijgt. En u belt de klant op die achterblijft met betalen om te vragen of hij dit alsnog wilt doen. In de meeste gevallen krijgt u vervolgens netjes uw geld en kunt u gewoon doorgaan met de dagelijkse bedrijfsvoering.

Zo was het ook altijd met Karel. Alleen u kent hem inmiddels; hij loopt de installatie-kantjes er nog al eens van af. Toevallig maakten twee inmiddels ex-klanten onlangs behoorlijk bezwaar tegen de rekening van Karel. Dit vanwege de niet veilige en bovendien slecht functionerende installatie die hij had geïnstalleerd. Beide ex-klanten weigerden pertinent de rekening te voldoen. Sterker nog, ze hadden een andere installateur gevraagd om de rotzooi van Karel te herstellen en legden de kosten hiervan bij hem neer.
De cashflow van Karel had hierdoor een bedenkelijk niveau bereikt. Toen hij bij een klant kwam om een radiator op te hangen, kon hij nog maar nauwelijks genoeg buis aanschaffen om het geheel waterdicht af te sluiten. Vanwege het behoorlijke aantal bochten en al het buisknipwerk bleek hij bovendien nog eens te weinig buis over te houden om het geheel met één stuk af te maken. Gelukkig had hij nog wel voldoende restanten om de eindjes aan elkaar knopen, zodat de klant uiteindelijk over een prima werkende radiator kon beschikken. Het is te hopen dat deze klant zijn de rekening wel gaat betalen!

Je kunt er als installateur nauwelijks omheen. Het is een onderwerp dat nagenoeg dagelijks langs komt in het (vak)nieuws. Complete scholingsprogramma’s zijn aan het onderwerp gewijd, het bouwbesluit staat er vol van en er is zelfs een heuse branchevereniging voor opgericht. Het binnenklimaat, Frisse scholen, Passieve huizen, Systeem a, b, c of d; een goed opgeleid vakman kan er echt niet omheen. Maar dan is er ook nog de ‘self made’-man, ultraklusser en bedenker van de meest uiteenlopende installatiehoogstandjes: Karel.
Karel leest wel eens wat, hoort wel eens wat en denkt dat hij het wel allemaal weet. Meestal knoopt hij (letterlijk) draadjes op gevoel aan elkaar. Wat in zijn hoofd logisch lijkt, past hij toe. En ja, ook Karel had wel eens wat vernomen over het binnenklimaat. ‘Iets met lucht, temperatuur en behagelijkheid toch?’, horen we hem bijna denken.
Met de aan elkaar geknoopte draadjes in zijn hoofd, was het meer dan logisch dat hij weer eens dacht de bewoners van het huis waar hij een ketelmontage verrichtte. De heerlijk warme rookgassen die uit de ketel komen, zouden volgens Karel prima de bovenverdieping van de woning kunnen bij-verwarmen. ‘Dus als ik de rookgasafvoer nou eens lekker bij het ventilatierooster monteer, dan kan dat anders verspilde stukje restwarmte weer net wat extra behagelijkheid opleveren’. Toch weer een mooie opsteker voor het binnenklimaat van de klant!

Met dank aan Camiel Hack en loodgieter Zevenhuizen voor het toezenden van de foto.

Het is één van de grote problemen die ontstonden na de wereldwijde corona lockdowns: tekorten aan materialen en grondstoffen. De mailtjes van de leveranciers zullen iedereen bekend voorkomen: ‘Vanwege toenemende vraag naar onze producten, gelden er aangepaste leveringstijden…’

Ook Karel kreeg wekelijks van die geweldige updates van zijn leveranciers in zijn mailbox, waar hij soms moedeloos van werd. De geplande klus werd dan maar weer uitgesteld. Met regelmaat zorgde dat bij zijn klanten voor grote irritatie. “U heeft de klus nu al drie keer uitgesteld”, beet één van die klanten Karel toe. Hij was al een tijdje geleden door hem gevraagd een zestal zonnepanelen te monteren.

Karel had gehoopt de klant nog een keer te kunnen sussen met opmerking dat zijn handen gebonden waren. Het was voor hem ook wachten op de leveringen van zijn van leveranciers. Maar deze klant wilde daar niks meer van weten. ”Je zorgt er maar voor dat die panelen er deze week liggen. Ik hik tegen torenhoge energieprijzen aan en heb die panelen nu nodig.” Waarna de klant de verbinding verbrak.

Karel, die uiteraard tot het gaatje ging voor zijn klanten, moest zich even goed achter zijn oren krabben. Op zich had hij de belangrijkste spullen in huis: de omvormer was al enige tijd binnen, de paneeltjes lagen al weken in zijn magazijn klaar. Alleen die verdomde montagesystemen hadden een levertijd van maanden.

Maar Karel zou Karel niet zijn als hij geen Eureka-moment zou hebben gekregen. Dat moment kwam toen hij langs de plaatselijke komkommerteler reed. Deze wilde Karel wel uit de brand helpen en had ook nog eens voldoende kratten in dezelfde kleur. Veel mooier kon het niet worden.

Afgelopen weekend hadden Karel en zijn eega de stoute schoenen aangetrokken. Na jaren stilletjes een beetje naast elkaar op de bank te hebben gehangen, waren ze weer eens samen uit geweest. Karel had van een goede, bevriende klant (ja, wij zijn net zo verbaasd als u) twee kaarten gekregen voor een nineties danceparty, waar de klant in kwestie niet naar toe kon gaan.

Karel en vrouw Karel hadden de nodige herinneringen aan deze roemruchtige tijd van de Eurohouse, hardcore en andersoortige dansmuziek. Alhoewel ze destijds al niet meer helemaal tot de doelgroep behoorden, vielen de cd’s van de Vengaboys, Dj Paul Elstak, 2Unlimited en andere bekendheden uit die tijd altijd erg in de smaak. En juist die artiesten traden op. Ze genoten die avond dan ook als vanouds.

De hernieuwde jeugdenergie spatte er bij Karel van af toen hij ‘s maandags vrolijk housebeats neuriënd besloot zijn eerste klus van de dag te wijden aan de grootste hit van de Vengaboys: Up and Down. De sifon die hij moest verleggen bood daarvoor een uitstekende gelegenheid. Hopelijk is de klant net zo’n muziekliefhebber, want de gootsteen zal toch vooral ‘up’ blijven staan.

De afgelopen twee weken had Karel van zijn vrouw een verplicht kerstreces opgelegd gekregen. Ze vond het de hoogste tijd dat hij gewoon weer eens een beetje zou bijtanken thuis. Na de zomer was het één en al rennen geweest, dus mevrouw Karel had zijn agenda volledig leeggemaakt en Karel een goed boek cadeau gedaan met Kerst.

De vakantie had Karel luierend en lezend op de bank doorgebracht. Hij was dan ook volledig ontspannen toen hij deze week weer aan het werk ging; mogelijk zelfs een beetje te ontspannen. Was zijn werktempo voor de kerst nog van het niveau Speedy Gonzalez, na zijn vakantie was dit afgezakt naar een lamlendig Spaans niveau. Zo vertelde hij maandagmiddag 15.30 uur mevrouw Karel doodleuk dat hij de klus waar hij die dag aan begonnen was de volgende dag wel even zou afmaken; een klus waarvan hij er normaal gesproken twee op één dag doet!

De dag erop was zijn werkethos nog geen steek veranderd. Karel vond het allemaal wel prima. Mevrouw Karel daarentegen had hem om 11 uur toch maar eens geïrriteerd gevraagd waarom hij nog niet bij zijn volgende klant was. Stoïcijns had Karel geantwoord dat hij simpelweg nog niet klaar was met zijn eerste klus.

De wind die hij vervolgens van voren kreeg maakte Karel eindelijk duidelijk dat hij zo niet langer door kon gaan. Hij moest weliswaar nog de condensafvoer aansluiten, maar met de hete adem van zijn vrouw in zijn nek, besloot hij dan maar met een emmer en wat koperdraad zijn lopende klus binnen no-time af te maken. Tot grote opluchting van zijn vrouw had Karel zijn snelheid en kwaliteit weer als vanouds te pakken.

Dat Karel een groot liefhebber is van kunst is veelal terug te vinden in zijn fantastische creaties. Als het aan hem ligt wordt alles gemonteerd op een uitzinnig kunstige wijze.

Een kunstig gevormde regenpijp? Karel draait er zijn hand niet voor om. Het onmogelijke mogelijk maken? Karels genialiteit kent geen grenzen. Een einde maken aan de saaie rechttoe-rechtaan-radiator? Niemand zet ze zo mooi schuin neer als Karel. Design in de keuken? Een dure ontwerper is niet nodig. Een duidelijk eigen stempel op zijn noeste arbeid, Karel is dé man. Kortom, Karel is dé specialist als het gaat om kunstig ‘out of the box’ denken. Uiteraard met vaak niet goed functionerende systemen.

Maar soms hoeft zelfs Karel geen enkele inspanning te plegen om iets fantastisch te creëren. Afgelopen week zag hij in de koopjeshoek van de plaatselijke groothandel een badkamerradiator die hij niet kon laten staan. Hij vond de radiator zelf al bijzonder fraai maar het toeval wilde dat een excentrieke klant van hem al eens gevraagd had naar een dergelijke radiator, liefst in de kleur blauw. Voor Karel was het dit keer niet meer dan een kwestie van ophangen, uiteraard wel inclusief een foutieve montage van de thermostaatknop, zodat de radiator belabberd zal verwarmen. Precies zoals het hoort in Karelland . Wat kan design toch spuugmooi zijn!

We benoemen het wel vaker, Karel heeft (denkt hij) overal verstand van. Van specialist op het gebied van airco tot biogasinstallatie en van rookgas tot sanitair; hij heeft het allemaal weleens gedaan. Deze week kon hij zomaar weer een nieuw vinkje zetten achter zijn installatiecarrière: keukenboerinstallatiespecialist.
Bezig voor een woningbouwcooperatie in zijn dorp om een geisercontrole uit te voeren, had deze instantie hem terloops gevraagd of hij toevallig ook ervaring heeft met de montage van afzuigkappen. Karel had natuurlijk direct geantwoord dat dit één van zijn vele specialiteiten is, want in alles wat centjes oplevert is Karel tenslotte specialist bij uitstek.

Mevrouw Karel daarentegen, schoot gelijk in de stress toen hij haar vertelde dat hij ook nog even een afzuigkappie zou ophangen. Zij gaf haar man feilloos te kennen dat hij die dag ramvol zat en die geiserkeuring er eigenlijk al niet meer tussen had gekund.
Karel kende het stressniveau van zijn vrouw maar al te goed en stelde haar direct gerust. Hij zou die klus gewoon binnen het geplande tijdskader afronden. En uiteraard lukte hem dat ook prima. Zo’n kappie ophangen stelt immers niks voor. Dat de afwerking wat te wensen overliet, was niet zijn probleem. Hij is tenslotte geen keukenboer

Met dank aan het archief van Camiel Hack van Loodgieter.nl voor de toezending.

Eigenlijk moet Karel helemaal niets hebben van al die Amerikaanse-feestdagen-onzin. De afgelopen jaren ziet hij, met oer-Hollandse ergernis, steeds vaker festiviteiten uit zijn jeugdjaren naar de achtergrond verdwijnen. Ze maken plaats voor Halloween, Black-Friday en nog meer van dat soort fratsen.

Karel denkt vaak met weemoed terug aan de tijd dat er in Nederland gewoon drie feestjes waren: Pasen, waarop hij met zijn dochter uren in de tuin bezig was om de eieren te zoeken die zijn vrouw verstopt had; Sinterklaas, waarop hij standaard in de avond zogenaamd naar het toilet ging om vervolgens een paar keer goed hard op de voordeur te bonken en een zak met cadeautjes neer te zetten, dit alles tot grote verbazing van zijn dochter; en Kerst waarop het hele gezin de dennenboom versierde onder het zingen van de meest afgezaagde kerstliederen.

Kortom, de nostalgie spat er bij Karel ieder jaar vanaf, maar ook hij ontkomt inmiddels niet meer aan de ‘nieuwe’ feestdagen. Vooral Halloween drukt een steeds nadrukkelijker stempel op de samenleving en met name zijn dochter doet daar enthousiast aan mee.

Toen diezelfde dochter laatst trots haar Halloween-kostuum kwam laten zien, moest Karel schoorvoetend toegeven dat het toch wel iets heeft. En als Karel ergens aan toegeeft, dan gaan bij hem, zoals bekend, alle remmen ook gelijk los. Zo meldde hij zich vlak voor Halloween bij de plaatselijke kroeg voor het plaatsen van een wastafelcombinatie. Karel besloot de kranen ervan volledig in de geest van Halloween zo angstaanjagend mogelijk te monteren. En, het moet gezegd, menig vakcollega zal vervuld van afgrijzen en angst naar zijn fantasierijke creatie kijken.

Karel loopt al jarenlang mee in de (zijn) ‘installatiewereld’ en is dan ook op de meest uiteenlopende plekken geweest: van supermarkt, tot restaurant, van tandartspraktijk tot doorzonwoning.

Afgelopen week kon hij weer eens een nieuwe locatie toevoegen aan zijn lijstje. Een jong stel had, mede door de huidige krapte op de woningmarkt, een stukje van de tuin van hun ouders ingericht voor een tinyhouse, waarin ze zouden gaan wonen. Vanzelfsprekend moest het huisje van alle gemakken worden voorzien maar dan wel op een zeer kleine oppervlakte; een concessie die de nieuwe bewoners er maar al te graag voor over hadden. Zo konden ze toch lekker op hun zelf wonen, zonder de hoofdprijs kwijt te zijn aan huur of hypotheek.

Karel was de man die ze wilden hebben om de badkamer te installeren. Vanzelfsprekend liet onze superklusser dit bijzondere klusje niet aan zijn neus voorbijgaan. De badkamerruimte waar hij een ruimtelijk geheel van moest maken had een oppervlakte van maar liefst 2 m2, met als klap op de vuurpijl een aflopend gedeelte onder het schuine dakje. Kortom, de ruimte was – zoals je kunt verwachten in een tinyhouse – nogal beperkt.

Karel liet zich hierdoor echter niet uit het veld slaan en had binnen no-time een ruimtelijk ogende badkamer geïnstalleerd. Dat de doucheruimte een stahoogte had gekregen van slechts 1 meter hoog, moesten de tiny house bewoners maar voor lief nemen, uiteindelijk moet je, als je in een tinyhouse wilt wonen, concessies doen.

Nu de energieprijzen de pan uitstijgen krijgt Karel meer dan vaak de vraag of hij nog tips heeft hoe de gasrekening van zijn klanten terug te dringen. Karel lepelt dan geolied een aantal tips op die feitelijk elke idioot kan bedenken: “doe wat dikkere kleding aan, zorg ervoor dat er weinig tocht in het huis is,  sluit deuren, douche niet te lang”. U kent de lijstjes ook wel.

Het echtpaar waar hij van de week over de vloer kwam had Karel verzocht om toch eens langs te komen om te kijken of er nog verdere maatregelen genomen konden worden, ze vreesde de winterperiode nu al en de vooruitzichten van hun energierekening waren als een doomscenario voorgespiegeld door de energiemaatschappij. Karel niet te beroerd om mensen uit de brand te helpen, was er de volgende dag even langs gereden. Het huisje van het echtpaar een oude jaren 20 woning, was slecht geïsoleerd, had op sommige plaatsen nog enkel glas en een geen mogelijkheden om maar iets duurzaams aan te sluiten. Dat de energierekening deze winter omhoog zou schieten voor het echtpaar begreep zelfs Karel wel. Gelukkig had Karel het probleem voor het echtpaar binnen no-time op weten te lossen, met een heel simpel elektrisch kacheltje. Het kacheltje had hij keurig gepositioneerd onder de thermostaat, zodat de warme lucht netjes opsteeg richting de temperatuurssensor van de thermostaat, zo was het altijd 21.5 graden in huis. Als de bewoners dan het idee hadden het koud te hebben, moesten zich wel vergissen. Op de thermostaat stond tenslotte dat het binnen een prima temperatuur was in huis.

Een volleerd vakman weet dat de combinatie pvc, warmte en koude rare gevolgen kan hebben. Gooi wat kokend water in de gootsteen en de sifon eronder zet enigszins uit. Mix dat met een lekker koud keukenkastje en het geheel krimpt en zet uit op verschillende plekken. Gevolg: lekkage. Diezelfde volleerd vakman heeft natuurlijk alle mogelijke plekken waar dit kan gebeuren netjes vastgelijmd en, uiteraard, gebruik gemaakt van één systeem – pvc of lijm of knel –,  waardoor die mogelijke lekkage tot een absoluut minimum beperkt blijft.
Maar Karel is niet zo’n doorgewinterd vakman. Karel is sowieso niet te betrappen op enige basiskennis van de natuurkunde. Afgelopen week was hij teruggeroepen naar een klant omdat de sifon daar losschoot op het moment dat de aardappelen in de gootsteen werden afgegoten. Natuurlijk had Karel gewoon wat uniformere materialen kunnen gebruiken of met wat pvc lijm aan de slag kunnen gaan. Maar Karel is nu eenmaal niet een man die denkt in de meest gangbare oplossingen. In plaats van naar de technische groothandel te rijden om de benodigde spullen te halen, toog hij naar het dichtstbijzijnde tuincentrum en was hij rap terug met een simpele draadspanner.
Een duurzame fix zal dit helaas niet blijken te zijn. Ook tie-wraps gaan het aardappelkookvocht niet doorstaan zonder uiteindelijk op te rekken. Het maakt het werk van Karel best spannend, dat dan weer wel.

Samen met zijn twee beste vrienden Pjotr de tegelzetter en Harry de elektriciën, heeft Karel het idee opgevat deze zomer eens een paar weken te gaan toeren door Europa. Mevrouw Karel had al een all inclusive geboekt naar de Turkse zon met dochterlief maar Karel zag dat gehang langs het zwembad totaal niet zitten en wilde liever op pad.

Het budget van een volledige Euro-trip is (dankzij de all inclusive van mevrouw Karel) helaas niet helemaal toereikend en daarom hebben de drie mannen bedacht dat ze al beunend door Europa zullen gaan, hun reis verdienend met wat geklus her en der.

We zijn zeer benieuwd of u tijdens uw vakantie tegen het werk van Karel en de zijnen zult aanlopen! Mocht u een prachtig werkje van onze drie klussende vrienden tegenkomen, dan zijn we zeer benieuwd naar deze meesterwerkjes.

U kunt deze toezenden naar redactie@merlijnplus.nl, via een bericht op facebook: Installatienet.nl of via een bericht naar ons twitteraccount: @Installatienet.

We zijn benieuwd! De eerste klusfoto hebben wij alvast voor u gespot!

Wellicht heeft u het wel eens meegemaakt: u bent in een badkamer bezig, haalt de sifon los en tovert tot blijdschap van uw klant een set oorbellen, een gehoorapparaat of trouwring tevoorschijn. Met meestal als reactie zoiets als: “Oh, dus daar was ie al die tijd. Ik was ‘m al 3 jaar kwijt”.

Karel werd precies daarvoor afgelopen week ingehuurd door een wat ouder echtpaar. De man deze huizes werd knettergek van zijn eega, die maandelijks wel weer iets liet verdwijnen in de stortbak. Hij kon vervolgens met zijn inmiddels stramme lichaam onder de wasbak kruipen om met enige moeite de sifon te legen. Karel moest dit euvel maar eens oplossen.
Karel had de man natuurlijk gelijk kunnen adviseren om even een zeefje op de afvoer te leggen. Dat zou een stuk goedkoper zijn geweest. Maar Karel is natuurlijk niet te beroerd om wat ‘gemakkelijk geld’ te verdienen en ging onmiddellijk op pad om het probleem eens grondig aan te pakken. Binnen no-time had hij de oplossing gevonden: een ‘supersifon’. Nooit meer moeizaam dat kleine sifonnetje losdraaien. Dankzij deze rioolbuis met eindstop kan de man nu simpel en effectief de juwelen van zijn vrouw weer boven water vissen.

Vroeger reden er nog bussen vol met installateurs af en aan richting de VSK. De beurshallen liepen over van de monteurs, uitvoerders en andere handjes uit het vakgebied. Maar inmiddels sturen werkgevers hun personeel niet meer massaal naar een vakbeurs, zelfs niet naar de VSK. De baas heeft de handjes veel liever aan het werk; de orderportefeuille zit tenslotte bomvol en elke werkzame minuut moet worden meegepakt. Dat geslenter over de beursvloer en veel te vroeg aan het bier gaan bij de ketelfabrikant, levert nou eenmaal weinig tastbaars op.

Bij Karel is dat niet veel anders. Alhoewel hij op papier zelf de baas is, zwaait mevrouw Karel toch echt de scepter. Hij wilde wel naar de beurs (Karel slaat een biertje op zijn tijd niet af), maar ze was onverbiddelijk: “Daar is nu geen tijd voor, de agenda puilt uit.” Maar dan had ze toch echt buiten haar man gerekend. Karel kan jengelen alsof hij een klein kind is en kreeg, na oneindig doorzeuren, zijn vrouw zover dat ze zei: “Oke, je kunt er een middagje heen…als je snel je klus van vandaag afmaakt.”

De dolgelukkige Karel had zich direct met gezwinde spoed naar de klant begeven om het leidingwerk van de ketel aldaar aan te sluiten. Hij was er de vorige dag laat in de middag al begonnen om het vandaag op z’n gemakje eens af te maken. Maar goed, nu had hij toch beduidend meer haast en alleen al het buigen van de leidingen zou veel te veel tijd in beslag nemen. Goed dus dat er altijd nog de flexibele slang is. Als je ergens veel tijd mee kunt besparen…

En zo kon Karel zich nog voordat de beurs open ging al melden in Utrecht. Hij was meer dan benieuwd of er ook al een tap open stond!

Tegenwoordig is alles feilloos in te stellen en monitoren met slimme regeltechniek. Debiet onder controle krijgen? Daar hebben we een slimme regelknopkraan voor die alle flow en temperatuur van aan- en afvoer in de gaten houdt. Een probleem in de cv-ketel signaleren voordat de ketel daadwerkelijk in de storing gaat? Beheer op afstand biedt uitkomst. Kortom, genoeg mogelijkheden om een systeem optimaal te laten draaien.

Na Karels slimme radiatorknop-montage van enkele weken geleden, was onze vakklusser erg geïnteresseerd geraakt in al deze mooie technieken. Hij had zich in de avonduurtjes maar eens ingelezen in de slimme toepassingen die er momenteel op de markt verkrijgbaar zijn. Al vrij snel zag hij, met zijn verknipte uitvindersbrein, een gat in de markt. Nergens las hij iets over slimme regeltechniek bij rookgastoepassingen. Een ongelofelijke misser van de industrie om juist dit niet aan te pakken, vond Karel.

Nog de volgende dag bij een klant voor ketelonderhoud, bracht hij zijn hersenscheet in praktijk: een thermostaatknop gekoppeld aan de rookgasafvoer met daarin een klep die open en dicht kan om de flow te verminderen of vermeerderen. Wat Karel betreft de ultieme oplossing voor overbodig warmteverlies. Op een koude dag kan de knop gewoon wat dichter gedraaid worden en blijft alle warme rookgas lekker in de ketel hangen. Een hart’stikke’ mooie oplossing, vond Karel zelf!

Domotica is al enkele jaren een vast onderdeel in menig huishouden. Van slimme deurbel tot intelligente aircosystemen. Voor een beetje goed ingevoerde technicus is dit natuurlijk geen baanbrekend nieuws.

Karel daarentegen zegt het allemaal bar weinig. Op bezoek bij zijn dochter twijfelde hij toch even aan haar gezond verstand op het moment dat hij haar hoorde roepen: “Hé google wat wordt het weer vandaag?” Dochterlief legde hem vervolgens geduldig uit hoe Google Home werkt en wat je er allemaal mee kan om het leven een stuk aangenamer te maken.

Hoewel Karel er geen bal van snapte, vond hij de techniek machtig mooi. Daar moest hij ook maar eens wat mee gaan doen. Toevallig kwam niet veel later een klant met de vraag om een stel radiatorknoppen te vervangen door ‘slimme knoppen’. Waarop Karel enthousiast naar deze klant toog, zonder overigens van tevoren even uit te zoeken wat hij nou precies kon verwachten.

Eenmaal ter plaatse vond Karel de thermostaatknoppen er helemaal niet zo slim uitzien. Ze reageerden sowieso niet toen hij ze, liggend in het doosje, vroeg hoe ze geïnstalleerd moesten worden. Het bleef pijnlijk stil. Misschien, zo bedacht Karel, moest hij zo’n knop wat meer stimuleren om zijn slimmigheid te kunnen tonen.

In plaats van een directe aansluiting besloot Karel daarom een flexibele slang te gebruiken voor de aanvoer. En als dat ding nou echt zo slim was, kon ie vast wel bedenken wat er moest gebeuren als hij de retour niet zou aansluiten. Laat nu maar eens zien dat je niet zomaar een domme knop bent!, dacht Karel. En vol vertrouwen op een goede afloop trok hij de deur achter zich dicht, stapte in zijn busje en reed met een voldaan gevoel weg.

Met dank wederom aan Camiel Hack voor de foto!

Een aantal weken geleden kon u lezen dat Karel had besloten zichzelf een meesterkenmerk eigen te maken. Nu weet u wellicht dat de echte meesters altijd zichzelf blijven ontwikkelen. Steeds maar weer op zoek naar dat extra stukje perfectie om zichzelf te pushen om tot het ultieme meesterwerk te komen.

Dat was bij Karel niet anders. Karel bleef kritisch nadenken over zijn uitgevoerde werk. Had hij wel voldoende geperst in zijn laatste klus? Was het wel frivool genoeg? Had hij niet teveel gebeugeld? Kortom, duidelijke overpeinzingen van de meester, die vond dat zijn volgende project nog duidelijker moest maken wie de betreffende installatie had aangelegd.

Gelukkig diende zich al snel een nieuwe klus aan waar hij zijn meesterkenmerk verder zou kunnen perfectioneren. Bij deze klus gooide hij het gebruik van beugels compleet over boord en besloot hij enthousiast een stuk vulslang te plaatsen op de ‘casual’ loshangende vulkraan, gedurfd gemonteerd op het scheefhangend expansievat.

Een meesterwerk, besloot Karel toen hij wegging bij de klant. Zou hij dit werk ooit nog kunnen overtreffen?

Met dank aan Camiel Hack voor de foto!

Karel schoot dit keer een gerespecteerd collega te hulp, die een grote klus onderhanden had en onder enorme tijdsdruk stond. Alleen zou de goede man het werk niet binnen de gestelde deadline af krijgen en daarom had hij Pjotr, de tegelzettende Poolse vriend van Karel die ook op de klus aan het werk was, gevraagd of hij iemand wist die kon bijspringen. Pjotr hoefde uiteraard niet lang na te denken: Karel!, die bovendien juist die dag wat eerder klaar was met zijn eigen werk. Zo moeilijk was het ook niet wat Karel moest doen: de riolering van het pand afmaken. Gewoon volgens de tekening werken dus dat mocht geen enkel probleem, had de installateur nog tegen Karel gezegd.

Uiteraard kende het werken volgens de tekening geen geheimen voor Karel. Hij was direct begonnen de riolering met mooi afschot te monteren op de aangegeven plek. Dat ging best prima, totdat hij op de plek van de foto kwam. Op de tekening stond duidelijk dat er gebeugeld moest worden maar de buis exact erboven was al gemonteerd en zat dus in de weg. Karel had uiteraard twee beugels kunnen gebruiken om één en ander te omzeilen, maar dat zou zijn arme vakbroeder enkel maar op extra kosten jagen. Dwars door de bovenliggende buis heen was wat Karel betreft dan ook de meest economische oplossing. Mocht het later gaan lekken dan kon hij in ieder geval zeggen nauwkeurig vanaf de tekening te hebben gewerkt.

We lieten het eerder zien: onze fanatieke klusser is een kunstliefhebber. Menig werk dat Karel oplevert, is terug te leiden naar de grote meesters van weleer. Die schilders hebben allemaal hun eigen signatuur, had Karel bedacht. Rembrandt zijn licht, Van Gogh zijn kleurpallet en Dalí zijn fantasie. Als zelfverklaard vakman streeft ook Karel zo’n signatuur na; iets waaraan iedereen zijn werk zou herkennen, het kenmerk van de meester.

Zijn perstang, die hij een aantal maanden geleden had aangeschaft, zou hem daarbij helpen. Hiermee perst hij vol overgave zo´n beetje alles wat los en vast zit. Die ging hij voortaan zo gebruiken dat onmiddellijk zijn frivool aangelegd leidingwerk en minimalistisch vormgegeven beugelwerk in het oog zou springen. Met bewondering zouden zijn vakbroeders zich aan deze installaties vergapen, zich afvragend waar elke leiding nou precies op aansluit. Tot het kwartje valt en ze beseffen een heus meesterwerk van Karel ‘in handen te hebben’.

Wie denkt niet na weer één van Karels fijne werkjes te hebben bewonderd: Man, wat kan dit vent prutsen! En natuurlijk kan Karel beter vandaag dan morgen zijn gereedschapskist aan de wilgen hangen. Het probleem is dat Karel ergens iets half heeft gehoord of gelezen en vervolgens vrijwel meteen denkt het volledige concept te snappen. Hij ziet zichzelf als een volleerd technicus voor wie het vak geen geheimen heeft.

Laatst las hij iets over biogasinstallaties. Met een half oog het bericht lezende was zijn ‘brein’ inmiddels al diverse draadjes met elkaar aan het verbinden; draadjes die voor anderen volledig onzichtbaar zijn. Biogas is iets wat voortkomt uit de natuur; uit planten en dieren, maar ook uit mensen natuurlijk, bedacht onze slimme vakman. Daar moet ik maar eens wat mee doen bij mijn volgende klus!

Zo bedacht, zo gedaan. Bij een klant om een keteltje op te hangen, zag hij direct een kans om zijn nieuwe biogasinstallatie aan de wereld en bij zijn nieuwe klant te introduceren. “Luister mevrouwtje, met die ketel op het toilet gaat u flink wat kubieke meters gas besparen en dat is natuurlijk een no-brainer met die hoge gasprijzen van tegenwoordig.”

De klant snapte echter niet waar Karel het over had en vroeg hem hoe dat dan werkte. “Nou mevrouwtje, al het lichaamsgas dat bij het toiletteren vrijkomt , brandt natuurlijk prima. Hoe meer gasvorming op de wc, hoe beter deze ketel draait.” Daarmee niet beseffend dat hij opnieuw van een scheet een donderslag wist te maken.

Karel wordt vaak verweten dat hij aan korte termijn ondernemen doet. Hij monteert installaties op zo’n wijze dat hij niet hoeft te rekenen op een belletje van de klant voor een nieuwe opdracht.  Klanten bellen hem eigenlijk opnieuw om een knullig door hem aangelegde installatie te laten repareren of om hem een rekening te betalen voor herstelwerk dat een gekwalificeerde installateur heeft uitgevoerd.

Kortom, Karel is er niet eentje van de duurzame relatie. En dat irriteert hem eigenlijk wel. Hij zou ook wel eens klanten willen hebben waar hij jaarlijks op terug kan vallen voor bijvoorbeeld onderhoud. De teller van trouwe klanten staat momenteel wel op een erg laag pitje.

Toch is er één klant waar Karel al jaren over de vloer komt. Een alleenstaande, oudere dame die bij hem in de straat woont en hem bij binnenkomst altijd verwelkomt als een verloren zoon. Voor haar doet Karel altijd zijn stinkende best.

Vorig jaar had haar ketel het begeven na jarenlange trouwe dienst. Het was hartje winter en wel erg in het koud stookhok waar Karel direct naar toe was gelopen met een nieuwe ketel onder de arm. Met half bevroren vingers monteerde hij de ketel en om een jaar later niet weer in de winter met koude handen het onderhoud te hoeven doen, had hij er gelijk maar even een radiator naast gehangen. Zonder te vragen of daar wel behoefde aan was, want de dame betaalt de rekening toch altijd zonder klagen. Wie zegt nou eigenlijk dat Karel geen warme relatie kan onderhouden?

“Meneer de installateur, heeft u toevallig nog tijd voor één extra dingetje”, sprak de vrouw des huizes waar Karel net een nieuwe ketel had opgehangen. Karel, die natuurlijk nooit te beroerd is om wat meerwerk te declareren, spitste direct zijn oren. “In de gang hangt nog een radiator, maar doordat we inmiddels vloerverwarming hebben is deze overbodig geworden. Mijn man wilde hem al weghalen, maar nu u er toch bent… kunt u dat misschien doen?”

Karel wierp een korte blik op zijn horloge. Mevrouw Karel had hem over 10 minuten al ingepland voor een andere klus, dus erg veel tijd was er niet. Cv-systeem laten leeg lopen, radiator verwijderen, afdoppen en afvoeren en het systeem aanvullen en ontluchten… dat kon toch al snel een kwartiertje in beslag gaan nemen. Maar Karel zat eigenlijk wel in een lekkere flow vandaag, dus ‘waarom ook niet’, dacht hij. “Tuurlijk mevrouwtje, doe ik meteen, maar ik moet dat natuurlijk wel als meerwerk noteren hé.”

De klant gaf hem aan dat dit prima was, zonder te informeren naar de kosten. Dus Karel schoot direct in de snelle verdienmodus. Hij snelde naar de vers geïnstalleerde ketel, haalde de stekker uit het stopcontact en liet het systeem leeglopen (net genoeg, zodat de druk minimaal was en hij zonder problemen de verwarmingsleiding kon doorzagen).

Eenmaal het punt bereikt om het geheel af te doppen, zag hij dat hij de laatste einddoppen al had gebruikt. Zat hij net in zo’n lekkere flow. Logisch dus dat hij geen zin had om naar zijn bus terug te lopen. Gelukkig vond hij in zijn koffer nog een flexibele slang, waarmee hij het cv-systeem ook een lekkere flow kon geven. Nog geen 8 minuten later was het systeem al bijgevuld, ontlucht en stond de oude radiator in zijn bus. Op naar de volgende klus. ‘Die flow moet ik vandaag zien vast te houden’, dacht Karel enthousiast!

Met dank aan Loodgieterzevenhuizen.nl voor het spotten van de Karel

U heeft het net als Karel waarschijnlijk stervensdruk en hoort van elke leverancier dat er een enorm grondstoffentekort is. Met als gevolg dat de ketels die u bestelt in backorder staan, het ventilatiesysteem wacht op een chippie en uw dunwandig leidingwerk opeens drie keer zo duur is geworden, binnen een week welteverstaan.

Ook onze meesterklusser heeft hier dagelijks mee te maken. Hij wordt helemaal gek van alle prijsstijgingen die zijn eigen offertes overstijgen. Mevrouw Karel is bijna fulltime aan het uitleggen aan klanten waarom de tarieven opeens verhoogd worden en Karel staat soms smekend bij de groothandel om te kijken of hij ergens nog een keteltje kan vinden. Kortom, het leven van een éénpitter valt niet mee.

Maar als er dan eindelijk eens iets voorhanden is dat hij wil hebben, is hij er meteen als de kippen bij om dit in grootverpakking aan te schaffen. Je weet tenslotte nooit wanneer er weer zo’n kansje voorbijkomt en bovendien heeft de concurrent het nakijken. Dat hij er dan vervolgens niet echt zuinig mee omspringt en er feitelijk voor zorgt dat hij na één klus alweer kan gaan bedelen bij de groothandel, is natuurlijk een ander verhaal.

U zult het vast wel herkennen. U bent als vakman ingehuurd voor een klus en tegelijkertijd heeft de klant een aannemer ingehuurd, alleen dat heeft hij voor het gemak even niet tegen u gezegd.
Gevolg is dat u al uw werkzaamheden start en u er de volgende dag achter komt dat de aannemer na u een muur heeft gestuct op een plek waar u nog moest zijn of een balk heeft gemonteerd waar u de ketel had willen plaatsen. Kortom ergernis.

Ook Karel zit wel eens in dat schuitje; al is hij vaker diegene die anderen in de weg zit met zijn geknutsel. Dit keer was het echter de aannemer die hem dwarsboomde met een gootsteen die een stuk meer naar rechts gemonteerd was dan Karel lief was. Maar met wat handig geknutsel kon hij het probleem toch uitstekend oplossen. Gelukkig is Karel, als het hem uitkomt, wel voor één gat te vangen.

Net als elke techniekfreak is ook Karel dol op alles wat met ruimtevaart te maken heeft. Als kleine Karel zag hij spaceshuttles opstijgen, de Russen hun ruimtestation MIR bouwen en – tot zijn spijt – het spaceshuttle-tijdperk ook weer eindigen. Maar sinds de NASA een commerciëlere aanpak nastreeft, kan hij nu bijna wekelijks een raket de lucht in zien gaan, robotjes zien rondrijden op Mars of een onderzoekssatelliet zien vliegen om een of andere planeet in het zonnestelsel. Kortom, het is een prima tijd voor ruimtevaartliefhebbers zoals Karel, die hun fascinatie bijna dagelijks werkelijkheid zien worden.

Het mooiste vindt Karel dat er zoveel techniek uit de ruimtevaart inmiddels te gebruiken is in het dagelijkse leven; ook in het leven van de installateur. Neem uitvindingen als een rookmelder, isolatiemateriaal of filters voor kraanwater. Allemaal stuk voor stuk te danken aan de knappe koppen in de ruimtevaartindustrie.

Karel is, zoals bekend, ook iemand die uitvindingen niet schuwt. Geïnspireerd door de ruimtevaart, fantaseert hij er regelmatig op los en pikt hij af en toe iets op uit zijn fantasierijke brein, wat overigens eerder lijkt op een samenloop van ideeën, ontsproten uit zijn onnavolgbare hersenkronkels. Maar goed.

Laatst nog bij een ketelvervanging mijmerde hij over raketten, die – zo wist hij – altijd vrij snel na de lancering een paar graden kantelen om zo gebruikmakend van de zwaartekracht extra snelheid te genereren. Moet zo’n rookgasafvoer eigenlijk wel rechtop staan, vroeg Karel zich af, want dan heb je veel minder trekkracht. Als ik hem nou een graadje of 45 kantel, vliegen die rookgassen met raketvaart de pijp uit en is er geen enkele kans op koolmonoxidevergiftiging.

Dat niemand eerder dit heeft bedacht, was voor Karel een compleet raadsel. “Een kleine stap voor de mens, maar een enorme stap voor de mensheid!”, mompelde hij tevreden bij het aanschouwen van zijn meesterwerk.

In de periode dat Karel net uit de schoolbanken kroop en het bij het bedrijf van zijn vader mocht binnentreden, was er een enorme rage in de wereld. Het ging niet om een hip stuk speelgoed of een gaaf stukje elektronica. De rage richtte zich ook niet specifiek op bijvoorbeeld jongeren of mannen. Nee, medio jaren tachtig was elke huisvrouw in de wereld in de ban van een plastic doosjes van het merk Tupperware. Te pas en te onpas werden er bijeenkomsten (de Tupperware party) gehouden.

Moeders nodigden hun Tupperware consulent thuis uit tezamen met een grote groep vriendinnen en dat ging dan vergezeld van zelfgemaakte hapjes en een wijntje. De allerlaatste modellen van dit plastic wonder werden gedemonstreerd. Zo konden de vrouwen zich verkneukelen aan de niet lekkende sapkan of de koektrommel die je koekjes altijd vers hield. Als klap op de vuurpijl: op elk stukje Tupperware werd levenslange garantie gegeven! Het gevolg was dat nagenoeg iedereen wel Tupperware in huis had én, omdat het toch niet kapot ging, is dat in de meeste huishoudens nog steeds het geval.

Zo ook bij Karel. Elke dag smeert mevrouw Karel trouw zijn lunchpakketje en legt dat vervolgens (sinds jaar en dag dus) in een Tupperware bakje, zodat zijn lunch ’s middags heerlijk vers uit het trommeltje komt. Toen Karel vorige week met zijn trommeltje aan een nieuwe klus was begonnen – het ging om het aanleggen van elektra – kwam hij erachter dat van één de centraaldozen het deksel van ontbrak. Wonderlijk genoeg was de afmeting exact de afmeting van zijn broodtrommeldekseltje, zag Karel al snel, en hierover nadenkend kon hij eigenlijk ook geen beter alternatief voor de centraaldoos bedenken dan het hermetisch afsluitende roze dekseltje van zijn trouwe trommeltje. Daarmee kon hij zijn klant bovendien iets geven wat hij nog nooit eerder aan een klant had kunnen geven: levenslange garantie. Uiteraard alleen op het dekseltje, dat dan weer wel.

Inmiddels lijkt heel Nederland weer volledig in het pre-corona tempo te zitten. De files nemen in rap tempo toe, telefoons staan roodgloeiend en klanten krijgen te horen dat ze volgend jaar in het tweede kwartaal aan de beurt zijn. Iedereen heeft het druk, druk, druk.

Dat geldt ook voor Karel. Zijn telefoon rinkelt om de haverklap en zijn agenda is strak gevuld (ondanks het ‘werk’ dat hij aflevert). Maar hij blijft uiteraard altijd de rust zelve. Zijn levensmotto ‘alleen kalmte kan je redden’ is zijn mantra als hij lekker in zijn vel zit. Niets kan hem dan nog raken.

Mevrouw Karel daarentegen raakt flink gestrest als haar man zijn werk in drukke tijden op zijn dooie akkertje uitvoert terwijl er nog andere klussen in zijn agenda staan die nog dezelfde dag gedaan moeten worden. Zij is er eentje van het type ‘rap een beetje, doorgaan, niet treuzelen’. Dat zorgt er af en toe voor dat het knettert in huize Karel én om dat te voorkomen, zet Karel vaak toch maar een tandje bij.

Van de week ook weer. Nadat Karel ’s morgens rustig aan de slag was gegaan met het installeren van een ketel, hing zijn eega binnen een uur alweer aan de bel: of hij inmiddels klaar was? Karel die altijd fijntjes aanvoelt wat mensen bedoelen, wist genoeg. Het ‘kalm ân’ mantra zat er vandaag niet meer in en moest plaatsmaken voor ‘rap een beetje’. Gelukkig is Karel altijd voorbereid op dit soort situaties. Hij sloot de ketel binnen no-time aan met de flexibele slangen die voor het grijpen lagen, zonder zich om enig maatwerk te bekommeren. Snel door naar zijn volgende klus. Vrouw blij, Karel blij… klant blij?

Karel blinkt uit in het meedenken met de klant. Vaak gebeurt dit zonder enig overleg met diezelfde klant en vindt Karel een oplossing voor een feitelijk niet bestaand probleem. Zo ook deze keer. De klant in kwestie had Karel ingeschakeld om zijn badkamer te renoveren. De indeling moest Karel maar bedenken. Hij had er tenslotte meer kijk op met zijn jarenlange ervaring. Als hij er maar rekening mee hield dat er ook een toilet in kwam. De man had namelijk nogal last van een prikkelbare darm.

Karel verzekerde de klant dat het allemaal prima in orde zou komen en beloofde een badkamer te maken die in al zijn behoeften zou voorzien. Na een halve dag klussen kwam Karel er echter achter dat de badkamer toch niet zo ruim bemeten was als dat hij van tevoren had ingeschat. Dit terwijl hij juist voor een groot bad en een dito wastafel had gekozen.

Een dergelijk groot bad verdiende natuurlijk een prominente, centrale plek in de natte ruimte, waardoor het toilet uiteindelijk alleen nog maar een plaatsje kon krijgen aan de andere zijde van het bad. Geen probleem natuurlijk voor Karel, die de gekozen indeling prima kon verkopen aan de klant met de prikkelbare darm. Deze zou immers, al relaxend in zijn bad, bij plotselinge hoge nood binnen no-time van het toilet gebruik kunnen maken. Kortom, een badkamer die letterlijk in alle behoeften voorziet.

Ook Karel heeft dus zijn zinnen gezet op duurzaamheid. Zijn zonnepaneelavontuur van vorige week was een fraaie start die naar meer smaakte. Hij moest er niet aan denken dat particulieren zelf aan de slag zouden gaan met het monteren van ingewikkelde en hoog technische apparatuur. Nee, Karel is de man die het allemaal fixen kan. Dus zat hij de hele week al startklaar voor een volgende duurzame klus…die maar niet kwam.

Inmiddels had hij al drie mensen afgewimpeld die hun ketel wilden laten vervangen. “Ik zit midden in de warmtepompen”, had hij ze onvriendelijk toegebeten. Maar bij beller nummer 4 besloot hij toch een andere toon aan te slaan. De schoorsteen moet thuis toch roken, dus toch maar even tussendoor een nieuw keteltje ophangen. Misschien belde er daarna wel een klant met een duurzame klus.

Karel had de ketel nog niet opgehangen en stond op het punt de rookgasafvoer te monteren, of zijn telefoon ging. Of Karel ook een brine-warmtepompsysteem kon installeren? Hij had geen idee waar de beller het over had, maar voelde op zijn klompen aan dat het om een bijzondere en duurzame klus moest gaan. Ter plaatse zou hij wel zien waar het precies om ging, maar voor nu was deze informatie genoeg om hem te triggeren. De ketel waarmee hij bezig was, was toch al zo goed als af. Hij bracht nog snel even een stukje alu-tape aan om de rookgasafvoer met de ketel te verbinden. Of die verbinding wel zo’n lang (duurzaam) leven beschoren zou zijn? Onze wereldverbeteraar had belangrijkere dingen aan zijn hoofd om zich druk over te maken.

Karel volgde tijdens zijn zomerverlof het nieuws op de voet. Dat het IPCC (het internationale klimaatpaneel van VN) haar nieuwe klimaatrapport naar buiten bracht, ging dan ook niet ongemerkt aan hem voorbij. Voor Karel best een openbaring. Het was hem nu meer dan ooit duidelijk dat installateurs het verschil kunnen maken door meer warmtepompen, zonnepanelen, PCM’s en andere duurzame oplossingen te installeren.

Hij nam zich daarom voor om zich vanaf nu zoveel mogelijk te presenteren als duurzame installateur, met dan wel met de bekende Karel-twist: gewoon lekker recht-toe-recht-aan duurzaam (tenzij hij natuurlijk een leuk prijsje voor een ketelvervanging kreeg of een nog beter tarief voor het installeren van een houtkachel).
Nog diezelfde week kwam er een aanvraag binnen van een klant die ‘ook wel eens iets duurzaams wilde’. Karel was er als de kippen bij om hem direct te informeren over de mogelijkheden (vakantie of niet, het klimaat wacht niet!). Zonder zich verder verdiept te hebben in dakhelling, oriëntatie of bouwkundige staat, had hij de klant voorgesteld om te kiezen voor PV-panelen, waarmee deze, zelf ook zo bleu als een bakvisje, direct akkoord was gegaan.

Op zijn eerste dag na zijn vakantie ging Karel enthousiast met een bus vol panelen op pad. Maar eenmaal aangekomen bij de klant kwam hij erachter dat het dak een verre van symmetrische uitstraling had, waarop Karel besloot hierop zijn panelenplan aan te passen. Hij bracht de panelen zo aan dat de fraaie asymmetrische vormgeving van het dak er niet onder zou lijden. Kortom, weer een perfect staaltje van meedenken met de klant.

Dat Karel tegen de vakantieperiode aan lichtelijk overspannen raakt en overduidelijk toe is aan wat rust, is een terugkerend fenomeen. Als éénpitter is hij dan wel geheel afhankelijk van zijn eigen inkomen en betekent niet werken geen geld in het laatje. Maar zo eind juni begint het bij Karel allemaal een beetje schuren.

Hij kan het wat minder goed opbrengen om de klant op een positieve manier te woord te staan, zijn klantcontact wordt vaak wat bonkiger: “Nee mevrouw, die ketel mag best scheef hangen, ik weet echt wel wat ik doe.” Zijn lontje is wat korter, waardoor ook mevrouw Karel alweer aanvoelt dat het tijd wordt voor hem om zijn gereedschapskist even neer te zetten.

Ze polst ze vaak halverwege de derde week van juni hoe het gaat op zijn werk. Als er dan een gefromfraaid “best” uitkomt, weet zij al genoeg. Ze reserveert de camping en haalt alvast de caravan uit de stalling. Meestal barst Karels bom een week later.

Dat was dit jaar bij een klant die hem terug had laten komen voor een lekkende sifon. Toen Karel aankwam kreeg hij eerst de wind van voren: waarom hij die sifon niet goed had aangesloten. Vervolgens begon de klant in kwestie ook nog eens te mopperen over de toch al hoge rekening voor dat gebrek aan kwaliteit. Toen Karel ten slotte onder de wastafel lag om het sifon te repareren en hij een bak ranzig water uit de sifon over zich heen kreeg, was de maat vol, hij liep stampvoetend naar zijn bus toe, pakte zijn kitspuit en vier bussen siliconenkit en kitte de hele sifon volledig in. Eenmaal klaar baande hij zich een weg naar buiten, snakkend naar vakantie. De klant die met hem mee had staan kijken, liet Karel in totale verbijstering achter.

Ondanks dat het lekkere weer van de afgelopen tijd, was Karel begonnen met de aanleg van een vloerverwarmingssysteem bij een wat ouder echtpaar. Het al flink bejaarde stel had onlangs een nieuwe woning laten bouwen om nog vele comfortabele jaren in door te brengen. Uitgerekend Karel mocht deze klus te klaren.

In de niet al te grote woning wilde het stel overal vloerverwarming hebben. Vooral de vrouw vond dat belangrijk, omdat ze altijd van die koude voeten heeft. Karel was voortvarend begonnen op de begane grond en wilde aan het aan het einde van de dag de lus net terug brengen naar de verdeler, toen de vrouw – die hem nauwlettend in de gaten hield – zei: “Vergeet u de trap niet!”

De trap? Daar had Karel heel even niet van terug ? “Ja, die moet toch ook warm zijn, anders heb ik al koude voeten voordat ik boven ben”, wist de vrouw hem te vertellen.

Nou is Karel nooit de beroerdste om mee te denken met de klant, dus de lus richting de verdeler stelde hij nog even uit en Karel ging vrolijk de trap op. Van beneden naar boven, het hele huis heeft nu vloerverwarming. Of pomp van de installatie het allemaal trekt, is een ander verhaal. Voorlopig is het nog even mooi weer, dus dat hoort Karel in het najaar wellicht.

Karel is een groot kunstliefhebber. Regelmatig is dit terug te vinden in zijn dagelijkse werk. Diverse projecten heeft hij al op weergaloze wijze weten uit te voeren. Het zijn kunstwerken op zich.

Zijn grote voorbeeld is M.C. Escher. Iedere week bladert hij thuis, onder het genot van een kop koffie, een dik boekwerk van deze grafisch kunstenaar door, zich verwonderend over alle optische illusies die deze grootmeester wist te creëren. Vooral het werk ‘Klimmen en dalen’ fascineert hem elke keer opnieuw. Fantastisch hoe trappen geen einde hebben terwijl lager of hoger niet lijkt te bestaan.

Afgelopen week had Karel zijn zwager geholpen met het afmaken van zijn nieuwe keuken. Eerder had hij al het leidingwerk hiervoor aangelegd. Hij hoefde enkel nog de kranen en afvoer aan te sluiten. Maar Karel kon zich er niet helemaal op concentreren. Gedachteloos monteerde hij de afvoer en pas toen hij klaar was constateerde hij dat de ene wasbak hoger zat dan de andere. Eigenlijk had hij de afvoer in omgekeerde volgorde moeten installeren, bedacht hij enigszins te laat. Maar ja, om nou alles te demonteren en opnieuw te beginnen... Hij deed dit tenslotte voor noppes.

Karel wierp nog een laatste blik op het resultaat en zag opeens dat het zo eigenlijk zo slecht nog niet was. Het geheel leek eigenlijk verdomd veel op één van die fantastische kunstwerkjes van Escher, zijn grote held. Het klopt niet maar het klopt toch. Hij wist zeker dat zijn zwager trots op hem zou zijn.