Tag Archives: dossiersanitair

“Doucheputje is grootste energielek in woning”

Gepubliceerd op

Zeker 40 tot 70% van de energie die nodig is voor het opwarmen van tapwater is eenvoudig terug te winnen. Dat zegt Luuk Dijkhuis van de Vereniging Duurzaam Tapwater Nederland. Volgens de kersverse voorzitter moeten we nu stappen zetten, want “het doucheputje is het grootste energielek in de woning.”

De Vereniging Duurzaam Tapwater Nederland bestaat nog maar kort. Volgens voorzitter Dijkhuis was de oprichting broodnodig. “De afgelopen decennia heeft de focus gelegen op energie-efficiënte verwarming, isolatie en het beperken van transmissieverliezen van woningen. Op die terreinen zijn aansprekende resultaten geboekt. Maar de aandacht voor tapwater is daarmee wel achtergebleven.”

NTA 8800
Ter illustratie wijst Dijkhuis onder andere op de NTA 8800 waarin slechts een COP van 1 wordt gevraagd voor het toestel dat warm tapwater maakt en er weinig aandacht is voor de wijze waarop de productie van warm tapwater plaatsvindt. En dat terwijl in de nieuwbouw inmiddels 50 % van het energiegebruik gaat naar de productie van warm tapwater, “want we douchen vaker en langer”.

Omslag
Er is een omslag nodig. Het zou al flink helpen als de installateur vaker de klant attendeert op mogelijkheden om energie te besparen bij de productie van warm tapwater. Helaas gebeurt dat nog maar zelden, merkt Dijkhuis. “Ik zie desondanks wel een groei van het aantal douche-wtw’s en warmtepompboilers dat wordt afgezet.”

WTW voor studenten
Zo zijn recentelijk 750 studentenwoningen op de Leidse Bio Science Park Campus voorzien van wtw-installaties voor douchewater. Technea en AB Sales & Trade ontwikkelde hiervoor een prefab installatie, die eenvoudig te installeren was en precies aansloot op het al aangebrachte leidingwerk. Met het terugwinnen van warmte verbetert de efficiency van de doorstromer met een factor 100 % naar COP = 2. In de decentrale opstelling is per 2 kamers een technische ruimte gemaakt, die vanaf de buitenzijde te benaderen is. Op deze manier is de douche-wtw in de gestapelde bouw goed toepasbaar en de tapwaterinstallatie met de doorstromer eenvoudig te bereiken.

Dit is een verkorte weergave van een artikel dat verschijnt in de decemberuitgave van InstallateursZaken, praktijkblad voor de installatiebranche

 

Afb. III

Villeroy & Boch neemt Ideal Standard over

Gepubliceerd op

Villeroy & Boch AG neemt de werkmaatschappijen in de Ideal Standard Group over. De twee bedrijven passen strategisch gezien sterk bij elkaar gezien hun regionale aanwezigheid, verkoopstrategieën en product- en merkenportfolio's, waardoor de basis wordt gelegd voor een sterkere marktpositie en extra groei, aldus de fusiepartners. In een sector met mondiaal groeipotentieel zal het geïntegreerde bedrijf, na voltooiing van de transactie, toetreden tot de gelederen van Europa’s grootste fabrikanten van badkamerproducten. De Ideal Standard-aandelen worden verkocht door bedrijven onder beheer van Anchorage Capital Group en CVC Credit. De overnameprijs is gebaseerd op een bedrijfswaardering van circa € 600 miljoen.

De omzet van de Villeroy & Boch Badkamer & Wellness Divisie zal als gevolg van de fusie verdubbelen tot € 1,4 miljard. Inclusief de activiteiten Dining & Lifestyle betekent dit voor de Groep als geheel een stijging naar ruim 1,7 miljard euro (circa € 995 miljoen in boekjaar 2022). “Door deze fusie zullen we qua omzet nu de grootste spelers op de Europese markt in de badkamersector inhalen”, legt Frank Göring, CEO van Villeroy & Boch, uit. Onze complementaire krachten maken ons ook competitiever en verbeteren onze uitgangspositie aanzienlijk om extra groei te realiseren.”

Complementair
De fusie zal een combinatie creëren van complementaire gevestigde merk- en verkoopstrategieën. Villeroy & Boch heeft een sterke geografische basis in Centraal- en Noord-Europa en Azië, terwijl Ideal Standard met zijn merkenportfolio met name Groot-Brittannië, Italië en het Midden-Oosten/Noord-Afrika aanwezig is. Terwijl de verkoopstrategie van Villeroy & Boch zich primair richt op een high-end particuliere klantenbasis, beschikt Ideal Standard over expertise in de projectsector, onder meer voor de publieke sector, de gezondheidszorgsector en voor ontwikkelaars van grote woningen, hotels en commercieel vastgoed. Ideal Standard beschikt, naast een breed assortiment keramisch sanitair en andere producten, over een gevestigd armaturenbedrijf, dat vorig boekjaar meer dan een derde van de omzet genereerde.

Perspectieven voor groei
Met deze fusie tilt Villeroy & Boch niet alleen haar badkameractiviteiten naar een nieuw niveau in termen van volume, maar krijgt ze ook toegang tot aanzienlijk extra groeipotentieel. De productiebasis van Ideal Standard in de fittingensector, de expertise in de projectsector en de sterke marktposities in Groot-Brittannië, MENA en Italië zullen Villeroy & Boch een verbeterde marktpenetratie en dekking van specifieke regio's en productsegmenten opleveren, zo is de verwachting.
“De badkamersector blijft een snel bewegende mondiale groeimarkt, maar het is een markt waarin schaaleffecten steeds belangrijker zullen worden om concurrerend te blijven en toekomstige investeringen aan te trekken. Alleen al om deze reden is de overname de juiste strategische stap voor Villeroy & Boch. Daarnaast is Ideal Standard een uitstekende uitbreiding van ons eigen businessmodel. Dit luidt een nieuw tijdperk in voor de divisie Badkamer & Wellness en voor Villeroy & Boch als geheel”, aldus Andreas Schmid, voorzitter van de raad van commissarissen van Villeroy & Boch.

Financiële transactie
Villeroy & Boch financiert de transactie uit eigen liquide middelen en met een lening van € 250 miljoen. De transactie is onderworpen aan de gebruikelijke controles en goedkeuringen van de toezichthouders, evenals aan de aflossing van de obligatielening van EUR 325 miljoen uitgegeven door Ideal Standard International S.A. In tegenstelling tot de gebruikelijke pensioen- en andere verplichtingen van operationele activiteiten, maken de obligatie en diverse financiële verplichtingen maakt geen deel uit van de transactie.

Grohe voorziet eerste 3D-geprinte woning in ons land van sanitair

De badkamer en de toiletruimte van de eerste Nederlandse woning van 3D-geprint beton, onderdeel van het ‘Project Milestone’, is voorzien ...

Sanitaire oplossingen oudere bewoners

Techniek Nederland heeft een brochure gemaakt, die installateurs helpt om levensloopbestendige keuzes te maken bij natuurlijke renovatiemomenten, zoals bij een ...

Villeroy & Boch en Center Parcs gaan langdurig samenwerken

Villeroy & Boch en Center Parcs zijn een langdurige samenwerking aangegaan. De samenwerking maakt deel uit van een renovatieprogramma bij ...

De markt is weer bereid om in sanitair te investeren

Even over de grens ligt Essen. Volgens insiders een zeldzame parel in het geïndustrialiseerde Roergebied. “Als je tenminste de juiste ...

Energievraag voor warm tapwater moet substantieel omlaag

Gepubliceerd op

Onlangs is de Vereniging Duurzaam Tapwater Nederland opgericht. De vereniging ontwikkelt en produceert oplossingen die de energievraag voor warm tapwater in woningen substantieel reduceren. Normaliter is 40% tot 75% van de energie die nodig is voor het opwarmen van tapwater eenvoudig terug te winnen.

Prioriteiten van de Vereniging Duurzaam Tapwater Nederland zijn: Reductie(primair) energiegebruik, reductie fossiele energie, verkleinen footprint, veilig en duurzaam warm tapwater, bestrijding energiearmoede. Het doucheputje is hét grootste energielek in elke woning. Met een eenvoudige ingreep kan ruim 50% worden bespaard. Naast milieuwinst gaat het om honderden euro's per jaar, aldus Luuk Dijkhuis, de voorzitter van de Vereniging Duurzaam Tapwater Nederland.

Aansluiting bij NVI-GO
De Vereniging Duurzaam Tapwater is aangesloten bij de Nederlandse Verduurzamingsindustrie- Gebouwde Omgeving (NVI-GO). Om zijn doelen te bereiken heeft NVI-GO een nieuwe organisatiestructuur met een stichting en een bestuur waarin de Vereniging Duurzaam Tapwater verenigd is. Door met alle verenigingen vanuit verbinding samen te werken, opereert NVI-GO als collectief en kan het verduurzaming versnellen. Annemarije Tillema, directeur van NVI-GO: “Nederland zit midden in een energietransitie en we moeten de CO2-uitstoot terugdringen. Onze maakindustrie biedt gezamenlijk de oplossingen om het binnenklimaat van gebouwen comfortabeler én duurzamer te maken. Dit alles met betaalbare, innovatieve oplossingen en steeds afgestemd op de specifieke situatie. Hiermee lopen we in Nederland voorop. Het is de uitdaging deze voorsprong met doelgerichte programma’s te behouden en samen met alle stakeholders verder te versnellen. Hierbij werken we graag samen met de Vereniging Duurzaam Tapwater, die deze beweging kan versterken.”

Foto: Het bestuur van de nieuwe vereniging bestaat uit, van links naar rechts: Harry Müller (Algemeen bestuurslid), Luuk Dijkhuis (Voorzitter) en Paul Gruson (Vice-voorzitter). Uiterst rechts Remi Hompe van FME.

Biogas voor verwarming en warmtapwater

Remeha zet in op de hybridisering van klimaat- en warmtapwaterinstallaties om het gasgebruik te minimaliseren. Via een samenwerking met scale-up ...

Circulatieleidingen voor tapwater en warmtepompen

In nieuwe, hogere smalle woonhuizen, die populair zijn in de stedelijke omgeving, komt het relatief vaak voor dat er een ...

Een warmtepomp die koelt, verwarmt en warm tapwater levert

Daikin introduceert de Altherma 3 R, een R-32 split-warmtepomp die zowel koeling als verwarming en warm tapwater biedt. De derde ...

Tapwaterbereiding steeds dominanter in energiegebruik

De vraag naar water wordt steeds groter, terwijl het tegelijkertijd steeds schaarser wordt. Voor warm tapwater geldt: hoe groter de ...

Praktische kennis in Kleintje Water volledig geactualiseerd

Gepubliceerd op

ISSO Kleintje Water is geactualiseerd. De kennis richt zich op alle werkzaamheden die nodig zijn voor het adviseren, realiseren en onderhouden van sanitaire installaties, toegespitst op verbouwingen en renovaties in de woningbouw. Het naslagwerk is bestemd voor de monteur en installateur die zijn of haar klant gericht wil adviseren en op locatie. Ook kan de professional, voordat hij of zij aan een klus begint, hierin nakijken wat er precies voor kennis en kunde nodig is voor de uitvoering van specifieke handelingen.

Het Kleintje Water behandelt vrijwel alle werkzaamheden die nodig zijn voor het aanpassen en uitbreiden van sanitaire installaties in woningen. Buiten de vereiste kennis voor de sanitaire installaties, besteedt het Kleintje ook aandacht aan werkzaamheden die tegelijkertijd nodig zijn, zoals: bouwkundige aanpassingen, riolering, verwarming en ventilatie. Daarnaast komen vooral elektrotechnische aspecten, zoals voeding, veiligheid, potentiaalvereffening en aarding uitgebreid aan de orde. Zo kan de installateur elke opdrachtgever ontzorgen bij het installeren van bijvoorbeeld nieuw sanitair of een extra badruimte, keukeninrichting en/of een andere warmtapwaterbereider.

Voor verschillende fasen
“Het is echt een naslagwerk voor grote en kleine verbouwingen of renovaties”, zegt Nick Post, projectcoördinator bij ISSO. “Bij een verbouwing in de woning red je het bijna niet door alleen de sanitaire technieken aan te passen. Daarom is in dit Kleintje juist ook de kennis van die andere disciplines erbij betrokken. Natuurlijk wel altijd in relatie tot de sanitaire installaties.” De inhoud van het Kleintje doorloopt de verschillende fasen in een project, werk of klus:
•             Inventarisatie van eisen en wensen van de klant.
•             Advies over het installatieconcept en de warmtapwatervoorziening.
•             Uitwerking voor de offerte.
•             Werkvoorbereiding en uitvoering.
•             Onderhoud.

Meer duurzame technieken
De actualisatie van de inhoud richtte zich op een aantal belangrijke aspecten, zo geeft Nick Post aan. “Zo zijn er sinds de vorige uitgave in 2012 nu veel meer duurzame technieken bijgekomen. Het werken met hybride warmtepompen en afleversets is in deze periode sterk toegenomen, maar bijvoorbeeld ook de douche-wtw werd in de oude uitgave nog niet behandeld. Verder is er ook aandacht voor de bacteriologische aangroeipotentie in relatie tot de materiaalkeuze. Kies je bepaalde soorten kunststof leidingsystemen, weet dan wat de risico’s zijn ten opzichte van bijvoorbeeld koper.”

Eenduidige en toegankelijke teksten
Hoewel de wet- en regelgeving geen cruciale wijzigingen ondergingen, die van invloed zijn op de inhoud, is wel het woordgebruik in het boekje in lijn gebracht met de regelgeving. De begrippen en vaktermen zijn nu volledig in overeenstemming met hoe ze in het Drinkwaterbesluit, de NEN-normen en Waterwerkbladen worden benoemd. “Daarnaast hebben we de inhoud van het Kleintje voorbereid op de Wet kwaliteitsborging, die naar verwachting op 1 januari 2024 in werking treedt. Daarvoor hebben we een opleverprotocol voor het installatiegebonden dossier opgenomen. Om de teksten nog toegankelijker te maken, hebben we ook de schrijfstijl informeler gemaakt. Ook zorgden we ervoor dat we veel tekeningen, tabellen en grafieken gebruiken die de inhoud voor een technicus nog inzichtelijker maken.”

ISSO-kleintje Riolering vernieuwd

De afgelopen maanden is het ISSO-kleintje Riolering volledig geactualiseerd. Vooral mensen in de praktijk vinden in dit document de meest ...

ISSO-publicatie 3216 ‘NTR 3216 Riolering van bouwwerken’ herzien

ISSO heeft de publicatie NTR 3216 Riolering van bouwwerken herzien. De kennis in deze nieuwe versie is geactualiseerd op basis ...

Van Walraven treedt toe als ISSO-partner

De internationale groothandel in infra- en installatieproducten Van Walraven heeft zich aangesloten bij het netwerk van ISSO-Partners. Dit netwerk van ...

Kleine update voor ISSO-kleintje Riolering

ISSO-kleintje Riolering is laatst weer op kleine punten herzien. installateurs en servicemonteurs kunnen hierin de meest gebruikte richtlijnen voor het ...

Hansgrohe opent gemoderniseerde productiefaciliteit in het Zwarte Woud 

Gepubliceerd op

De productielocatie van het Hansgrohe hoofdkantoor in het Zwarte Woud is het afgelopen jaar gemoderniseerd. Ter gelegenheid van het 30-jarig jubileum van het AXOR-designmerk werd het nieuwe AXOR Center for Excellence aan een groep internationale journalisten voorgesteld. Tussen 2020 en 2022 heeft Hansgrohe SE zo’n 12 miljoen euro geïnvesteerd in deze productiefaciliteit en zet het steeds meer in op groei. 

De badkamer- en keukenspecialist uit het Zwarte Woud rekent voor zijn producten op een kwaliteitsvolle inhouseproductie. Zo wordt meer dan 90 procent van de producten vervaardigd en afgewerkt in Duitsland voor wereldwijde verzending. "Het AXOR Center for Excellence is ons expertisecentrum voor de productie van high-end kranen, omdat de wereldwijde vraag ernaar toeneemt", verklaart Frank Semling, Chief Operating Officer Hansgrohe SE.

gepersonaliseerde oplossingen
"Sinds 1993 beantwoorden we met AXOR aan de wensen van designgerichte bouwers die op zoek zijn naar een unieke badkamer of keuken", voegt Olivier Sogno, Business Unit Head AXOR, toe. "We zullen nog beter voldoen aan de toenemende vraag naar gepersonaliseerde oplossingen en kleuren dankzij de extra capaciteiten, verbeteringen en kortere levertijden. Bovendien vergroten we met deze investering onze nabijheid tot de klant", vervolgt Sogno.

Het nieuwe AXOR Center for Excellence zal precies op tijd klaar zijn voor de 30e verjaardag van het merk in de zomer van 2023. "Met het Center for Excellence stemmen we ons designmerk af op de toekomst en versterken we tegelijkertijd alle nationale en internationale vestigingen", zegt Florian Roth, Hoofd Productiecentrum.

Verschillende productiesites
Duitsland telt verschillende productiesites. De vestiging in Offenburg is voornamelijk gespecialiseerd in kunststofproducten zoals douchekoppen, maar ook cartouches en thermostaten worden er geproduceerd. In 2018 is er 30 miljoen euro geïnvesteerd in een nieuwe installatie voor de galvanisatie van kunststoffen. Verder heeft het bedrijf nog meer productiefaciliteiten in Willstätt, Bad Bentheim (Duitsland), Wasselonne (Frankrijk), Shanghai (China) en Atlanta (VS).
In totaal werken er wereldwijd 5.369 mensen voor Hansgrohe (per 31 december 2022), waarvan meer dan 3.000 in de vestigingen Schiltach en Offenburg/Willstätt. Het bedrijf behaalde in 2022 een omzet van 1,528 miljard euro.

De techniek achter Pinterest-badkamers testen

Veel mensen baseren hun keuzes voor de badkamer op basis van plaatjes, prijzen en moodboards op Pinterest. Als installateur kijk ...

Inbouw sanitair

Maximale installatie-efficiëntie en planningsvrijheid. Het zijn de belangrijkste voordelen van de sanitaire inbouwbox, die iedere zichzelf respecterende sanitairfabrikant inmiddels op ...

Doucheprofiel in nieuwe kleuren

TECE heeft de serie doucheprofielen TECEdrainprofile uitgebreid met drie kleuren: Black Chrome, Gold Optic en Red Gold. Elke kleur is ...

Nieuw sanitair experience center geopend

Foto: Mcklin Fotografie Op 1 oktober werd het nieuwe paradepaardje van sanitairfabrikant Hansgrohe  geopend .Niemand minder dan Peter Sagan, de ...

In Memoriam: Nicolette van Riemsdijk – Draper

Gepubliceerd op

Nicolette van Riemsdijk - Draper is op maandag 10 juli 2023 overleden. Bij Geberit Nederland wordt geroemd als de bezielende kracht achter het succes van AquaClean; de unieke whirlspray technologie, zoals zij het noemde. ‘Een douchewc is geen vanzelfsprekend product op de Nederlandse markt, maar haar geloof, doorzettingsvermogen en overtuigingskracht hebben de AquaClean een prominente plaats binnen het luxe sanitair gegeven; het succes was haar kindje, laat Geberit in een reactie op haar overlijden weten.

Drie onstuimige mannen reisden in de jaren ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw door Nederland om hun enthousiasme over het Geberit sanitair product te delen met installateur en groothandel. Piet van Wijk, Ton van der Zwan en Loek van Wettum lieten geen kans voorbijgaan om aan beurzen en regionale tentoonstellingen deel te nemen. Met bescheiden middelen bouwden zij zelf hun stands, presenteerden hun producten en demonteerden aan het einde van de dag. Op naar het volgende event, de volgende klant. Volledig gericht op verkoop bleef het succes niet uit.

Second to no one
Intussen bouwde Nicolette vanaf 1982 de organisatie die nodig was om verkoopsuccessen om te zetten naar correcte leveringen, deskundig customer support en alle andere ondersteunende taken om de groei van het bedrijf in goede banen te leiden. Ze had een natuurlijke en oprechte belangstelling voor mensen en een verfijnd gevoel voor wat mensen nodig hebben om zich in teamverband prettig te voelen en succesvol te zijn. Lang voordat het in bedrijven en organisaties herkend werd, wist Nicolette dat leidinggeven vooral een zaak van coaching is. Zij vond feilloos de talenten en de kracht die iedereen op zijn eigen manier in zich heeft en bouwde op die positieve kracht van mensen, gaf ze de vrijheid om initiatieven te nemen, de verantwoordelijkheid om te beslissen, bood uitdagingen binnen haalbare doelen en alle mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Ze was ervan overtuigd dat mensen onderscheidende meerwaarde toevoegen aan de merkbeleving van Geberit. Zij leefde haar overtuiging. Niet vanuit theorie maar omdat het in haar persoonlijkheid besloten lag. Het was haar attitude. Dat maakte haar authentiek. Haar teams floreren en zijn veel meer dan een optelsom van de leden. Teams die gestelde doelen en verwachtingen niet alleen halen, maar bij voorkeur overtreffen. Piet van Wijk die eind 2001 plotseling overleed vertelde vaak hoe waardevol Nicolette als mens voor hem was en als professional voor Geberit: “Op Nicolette kan ik altijd rekenen. Ik hoef nooit te twijfelen aan haar eerlijkheid, intenties en professionaliteit. Ze heeft onze organisatie duurzaam gebouwd en een eigen ziel gegeven die zowel intern als door onze klanten hoog wordt gewaardeerd. She is second to no one.”

Echt, eerlijk en genuanceerd
Na het overlijden van Piet van Wijk hebben Menno Portengen en Nicolette samen het stokje overgenomen. Die intensieve samenwerking bleek een gouden greep. Al snel werden zij door Albert Baehny (CEO van de Geberit groep) “mijn dreamteam” genoemd. Voor Nicolette betekende dit een aanzienlijke uitbreiding van taken en verantwoordelijkheden. Zij ging zich naast de interne organisatie ook extern ontplooien. Nicolette werd verantwoordelijk voor het verkoopteam en verzorgde samen met Menno alle contacten en overleg met de groothandel. Opnieuw bleek haar authentieke talent om zich te verplaatsen in de wensen en belangen van mensen van onschatbare waarde. Door haar rust, analytisch vermogen en empathie wist zij altijd op het goede moment de juiste woorden te vinden. Nicolette veroordeelde nooit en was altijd bescheiden. In moeilijke discussies waar soms ego’s belangrijker werden dan het onderwerp van gesprek, kon ze op charmante wijze ingrijpen, de angel eruit halen en stekelige kwesties oplossen. Tijdens beurzen was Nicolette in haar element. Het was fascinerend om haar sierlijk over de beursvloer te zien bewegen en hoe zij klanten meenam in haar verhaal rond mens, product en bedrijf. Haar oprechte belangstelling resulteerde natuurlijk in vragen en dat maakte elk klantengesprek uniek. Elk gesprek werd een gedachtewisseling waarin iedere klant op hoogstpersoonlijke wijze tot z’n recht kwam. Naadloos afgestemd op wat Nicolette intuïtief ervoer als dat wat de klant nodig heeft of wenst. Je kon niet anders dan haar geloven. Want haar verhaal was echt, eerlijk en genuanceerd.

Inspirerend
In 2016 werd bij Nicolette een oogmelanoom ontdekt. Februari 2020 waren er de eerste uitzaaiingen en medio 2022 bleek de ziekte zo ver verspreid dat genezing niet meer mogelijk was. Maar zelfs toen zij in januari van dit jaar wist dat ze niet lang meer zou leven, bleef zij vol betrokken bij haar mensen. Nicolette had niet meer de fysieke kracht om naar het kantoor in Nieuwegein te reizen en samen met haar team de jaarlijkse evaluatie te doen. Daarom nodigde zij de teamleden bij haar thuis uit. Zij genoot van elke ontmoeting en ieder gesprek. Omdat haar brein niet was aangetast bleef haar geest springlevend en was Nicolette als altijd in staat om te inspireren.
Nicolette koos bewust voor euthanasie en nam de regie ook over haar laatste uren. Zij trakteerde op taart in de vorm van een zon met de tekst “een bron van inspiratie”. Zelfs tot het laatste moment van haar leven gaf zij energie en kracht. Op 10 juli is Nicolette thuis overleden, 62 jaar.

Bezielende kracht
De grote stroom reacties die direct na haar overlijden bij Menno binnenkwamen getuigen allemaal over Nicolette als de ziel van het bedrijf, over haar oprechte belangstelling, de eeuwige motivator, haar talent om te inspireren en mensen aan te zetten tot creativiteit. Nicolette wordt geroemd als de bezielende kracht achter het succes van AquaClean en zoals zij het noemde de unieke whirlspray technologie. Een douchewc is geen vanzelfsprekend product op de Nederlandse markt, maar haar geloof, doorzettingsvermogen en overtuigingskracht hebben de AquaClean een prominente plaats binnen het luxe sanitair gegeven. Het succes was haar kindje.

Nalatenschap koesteren
Menno: “Nicolette heeft Geberit een eigen en oorspronkelijk karakter gegeven. Veertig jaar was zij de stabiele factor in de ontwikkeling van een menselijke cultuur en intermenselijke binding. Haar managementstijl en ideeën over marktbenadering zijn een bron van inspiratie voor de gehele Geberit organisatie en zij werd graag uitgenodigd om aan toonaangevende internationale werkgroepen deel te nemen. Een levenswerk waar ze met recht trots op was en een nalatenschap waarin de nu bijna 90 medewerkers in Nederland gedijen. Een nalatenschap die wij zullen koesteren en in haar geest onderhouden. Nicolette was gelukkig wanneer zij kon stralen en anderen haar energie kon geven. Zij zal mij bij elke zonsopkomst eraan herinneren dat ik mag opstaan en stralen.”

 

 

 

Koper is goed, kunststof waterleiding vereist zorgvuldige keuze

Gepubliceerd op

Het type kunststof blijkt van grote invloed op de bacteriële veiligheid van leidingmaterialen. Daarentegen zijn koperen leidingen eigenlijk een veiligere keuze, als we puur kijken naar bacteriële veiligheid van drinkwatersystemen. Zo luiden de conclusies in het ISSO-rapport ‘Koper versus kunststof materiaal in leidingwatersystemen’. Dit rapport kwam tot stand na bestudering van de bevindingen uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken.

De focus in dit rapport ligt vooral bij de verschillen in bacteriologische aangroeipotentie tussen koperen en kunststof waterleidingen. Het beschrijft ook de verschillen tussen de diverse kunststof waterleidingen en hoe men hier verstandig mee kan omgaan. Uiteindelijk staat in het rapport wat de invloed van het leidingmateriaal is op de bacteriële groei en het effect dat het materiaal heeft op de kwaliteit van het leidingwater. Met het rapport wil ISSO professionals helpen bij het selecteren van het juiste leidingmateriaal voor drinkwaterleidingen bij aanvang van een project.

Bacteriële veiligheid
Het rapport concludeert dat, gezien de BPP-waarden (Biomassa Productie Potentie) van koper leidingwerk, de bacteriële veiligheid in drinkwatersystemen met koperen buizen is gewaarborgd. Bij kunststof leidingwerk moeten ontwerpers en installateurs nadrukkelijk aandacht besteden aan de keuze van het juiste type kunststof. Het onderzoek laat namelijk zien dat de BPP-waarden tussen de kunststofsoorten sterk verschillen. Het rapport toont dat marktpartijen zowel koper, PVC-C als PE-Xc in drinkwaterinstallaties met redelijk veel vertrouwen kunnen toepassen. Ook ongeplastificeerd PVC (PVC-U) heeft, zo blijkt uit een eerder onderzoek, een relatief lage BPP-waarde. Leidingwerk van PVC-P, PE-Xb en PE-100 kan men door de hoge BPP-waarden maar beter vermijden in leidingwaterwatersystemen. Flexibele kunststoffen hebben doorgaans een hogere concentratie weekmakers, die een belangrijke voedingsbodem vormen voor bacteriën.

Grote variatie tussen fabrikanten
Er geldt echter wel een waarschuwing bij het gebruik van de ‘veilige’ kunststofsoorten. Er bestaan namelijk grote variaties in BPP-waarden van PE-materialen, zowel tussen fabrikanten als tussen PE-typen. Die waarden kunnen zelfs boven de wettelijk toegestane grens van 1.000 pg ATP/cm2 uitkomen. Dit blijkt uit onderzoek waarin de variatie in BPP-waarden van 38 PE-materialen van 4 verschillende fabrikanten en 3 verschillende typen is onderzocht. Vandaar dat de auteur van het onderzoek benadrukt dat het bij prioritaire installaties verstandig is om geen kunststof leidingwerk te gebruiken. Wellicht, zo staat beschreven, zou RVS wel een alternatief kunnen zijn voor koper.

Kijk ook naar appendages
Omdat een installatie niet alleen uit leidingen bestaat, is het ook belangrijk om naar appendages, zoals afsluiters, regelventielen en filters te kijken. Bij koperen leidingen zijn dit voornamelijk metalen – meestal messing – appendages. Bij kunststof kan het type kunststof van de appendages afwijken van het type kunststof van het leidingsysteem. Afhankelijk van de gekozen appendages en het materiaal ervan, hebben deze een positieve of negatieve invloed op bacteriegroei. Denk bij de selectie van de appendages dan ook na over het BPP van het toegepaste kunststof en welk effect dit kan hebben op het totale leidingsysteem, concludeert het rapport.

Gebruikte methode
Om de bacteriegroei te kunnen kwantificeren, is bij de onderzoeken gebruik gemaakt van een BPP-test. De BPP-test geeft een vollediger beeld van de biomassa groeipotentie van drinkwater dan de traditioneel gebruikte AOC-methode (Assimilable Organic Carbon). In dit proces namen de onderzoekers telkens watermonsters, en monsters van het leidingmateriaal. Daarvan mat men dan de concentratie adenosine trifosfaat (ATP). ATP blijkt een betrouwbare graadmeter voor actieve biomassa. Dat is biomassa waarin actieve (pathogene) bacteriegroei plaatsvindt. Het blijkt dat hoe hoger het niveau van ATP, hoe groter het aandeel bacteriën.

Het rapport is beschikbaar via ISSO Open op www.isso.nl

Nieuwe kennis over installaties voor leidingwater

De vernieuwde ISSO-publicatie 55 biedt een update van bestaande kennis, maar ook een aantal nieuwe onderwerpen voor het ontwerpen en ...

Nederlands eerste biobased waterleiding in Brabantse Oirschot

Een PVC waterleiding gemaakt met gebruikt frituurvet, houtpulp of resten van suikerriet als basisgrondstof. Voor het eerst in Nederland gaat ...

Met de juiste leiding wordt het geen lijdensweg

Het aansluiten van radiatoren doen we al jaren met kunststof leidingsystemen. Meestal met mantelbuis en weggewerkt in de afwerkvloer. Dit ...

Aan de slag: honderdduizenden woningen kunnen energiezuiniger

De bouw- en installatiesector staat klaar om honderdduizenden woningen echt energiezuinig te maken. “Na veel voorwerk in de afgelopen jaren ...

Technische maatregelen om (drink)water te besparen

Gepubliceerd op

Nederland staat aan de vooravond van een drinkwatertransitie. Door de toenemende droogte komt de drinkwatervoorziening in ons land in gevaar. Vooral consumenten zullen in de nabije toekomst moeten gaan besparen op hun waterverbruik. Huishoudens verbruiken namelijk bijna driekwart van het drinkwater in ons land. Het kabinet wil dat Nederlanders in 2035 nog maar 100 liter drinkwater per persoon per dag verbruiken; nu is dat nog 125 liter. Techniek Nederland denkt dat die besparing alleen mogelijk is met een watertransitie; innovatieve, technische maatregelen om drinkwater te besparen en meer bewustzijn bij de consument.

Het RIVM waarschuwt voor toekomstige watertekorten. Tot 2030 zal de vraag naar drinkwater alleen maar stijgen, terwijl de beschikbaarheid afneemt. Dat komt onder meer door klimaatverandering, waterverontreiniging en de groei van de bevolking. Nu al komen er regionaal watertekorten voor. Volgens het RIVM zullen die de komende jaren in heel Nederland ontstaan. Naast de energietransitie krijgt Nederland te maken met een drinkwatertransitie. Volgens voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland kunnen techniekbedrijven ook in die transitie een belangrijke rol spelen. ‘In de techniekbranche is veel expertise aanwezig. Daarmee kunnen we een bijdrage leveren aan het Nationaal Plan Waterbesparing.’ Minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat heeft dat plan onlangs aangekondigd.

Drinkwater besparen is eenvoudig
In de Nederlandse huishoudens verdwijnt 41% van het drinkwater door het doucheputje. Voor het doorspoelen van het toilet gebruiken we 29% van ons drinkwater en 12% is nodig voor de wasmachine. Volgens watertechnisch expert Eric van der Blom van Techniek Nederland is het relatief eenvoudig om het waterverbruik te verminderen. ‘Bijna de helft van de Nederlandse huishoudens heeft nog geen douche met een waterbesparende douchekop. Een waterbesparende douchekop en waterbesparende kranen in combinatie met korter douchen kan tot een halvering van het waterverbruik opleveren.’ Daarnaast is er veel winst te behalen met volumestroombegrenzers; die zorgen ervoor dat de hoeveelheid water die door de leidingen stroomt constant blijft.

Technische innovaties
Van der Blom verwacht dat ook technische innovaties de komende jaren een rol gaan spelen bij het terugdringen van het waterverbruik. Hij denkt daarbij aan recirculatiedouches en zelfreinigende recyclingsystemen, die grijs water hergebruiken. Ook zullen we vaker waterbesparende toiletten en vacuümtoiletten (die geen water verbruiken) tegenkomen. Moderne vaatwassers en wasmachines verbruiken tegenwoordig aanzienlijk minder water. De vervanging van sterk verouderde modellen zal automatisch het waterverbruik verminderen.

Opvang en (her)gebruik
Het opvangen en (her)gebruiken van regenwater en grijs water kan ook een aanzienlijke drinkwaterbesparing opleveren. Van der Blom: ‘Denk aan infiltratiekratten in de tuin of onder een oprit en het afkoppelen van de hemelwaterafvoer en regentonnen in de tuin. Maar ook groene en blauwe daken op woning, schuur of garage en regenwaterkelders leveren een forse waterbesparing op. Als we regenwater of gezuiverd grijs water gaan gebruiken voor het besproeien van de tuin, het doorspoelen van het toilet of het gebruik in de wasmachine, hebben we daar geen drinkwater voor nodig.’

Tips voor drinkwaterbesparing
Techniek Nederland geeft de volgende tips om eenvoudig veel water te besparen:-Met een waterbesparende douchekop verbruikt u minder water, zonder comfort in te leveren. Door een normale douchekop stroomt gemiddeld 8,7 liter water per minuut, bij een waterbesparende douchekop is dat 7,2 liter.
-Vervang oude wasmachines en vaatwassers. Sterk verouderde apparaten verbruiken soms wel de helft meer water dan nieuwe. Kies voor een wasmachine met een A-label.
-Vervang oude toiletten. Het waterreservoir van een oude wc is veel groter dan de huidige stortbak.
-De meeste toiletten hebben twee knoppen; voor een ‘grote’ en voor een ‘kleine’ boodschap. -Door zoveel mogelijk de kleine knop te gebruiken, bespaart u de helft van het water.
-Spoel het toilet door met regenwater of grijs water. Hiervoor is aanpassing van de technische installatie nodig door een erkend watertechnisch installateur aangesloten bij Techniek Nederland.
-Vang regenwater op en gebruik dat voor het sproeien van de tuin.
-Laat lekkende kranen en lekkende stortbakken van wc’s repareren.

Nieuwe kennis over installaties voor leidingwater

Gepubliceerd op

De vernieuwde ISSO-publicatie 55 biedt een update van bestaande kennis, maar ook een aantal nieuwe onderwerpen voor het ontwerpen en realiseren van leidingwaterinstallaties. De publicatie is een herziening van de uitgave uit 2013 over ‘Leidingwaterinstallaties voor woon- en utiliteitsgebouwen’. Het naslagwerk biedt een gestructureerd overzicht van alle facetten die nodig zijn voor de realisatie van leidingwaterinstallaties.

Omdat deze publicatie al relatief lange tijd niet is geüpdatet, was alleen het actualiseren van de bestaande inhoud onvoldoende. Diverse ontwikkelingen in het vakgebied zorgen dat er nieuwe en belangrijke onderwerpen aan de publicatie zijn toegevoegd. Bovendien is de structuur van het kennisdocument ook grondig aangepast, waardoor hij beter aansluit bij het volledige ontwerp- en realisatieproces van leidingwaterinstallaties. Specifieke onderwerpen, die voorheen verspreid door de publicatie aan bod kwamen, zijn vanwege hun belang en voor een beter overzicht in één hoofdstuk bij elkaar gebracht. Een voorbeeld is het prominente onderwerp waterkwaliteit, dat nu in een eigen paragraaf extra aandacht krijgt.

Aandacht voor duurzaamheid
Het reduceren van het energiegebruik is al in de ontwerpfase van een leidingwaterinstallatie belangrijk. In deze publicatie is daar uitgebreid aandacht aan besteedt. Zo is er een volledige paragraaf waarin drinkwaterinstallaties in relatie tot duurzaam bouwen worden behandeld. Dit maakt het voor ontwerpers duidelijk hoe zij ook levensduurkosten van een leidingwatersysteem in hun berekeningen en voorstellen kunnen meenemen.

NEN 1006 als basis
Omdat de NEN 1006 en de Waterwerkbladen de functionele eigenschappen voor leidingwaterinstallaties bepalen, is de publicatie feitelijk een praktische en gedetailleerde uitwerking van deze norm en Waterwerkbladen. Naast aangepaste passages op basis van geactualiseerde wet- en regelgeving en resultaten van recent onderzoek bevat deze publicatie ook onderwerpen die niet in NEN 1006 zijn opgenomen.

Gloednieuwe onderwerpen
Een heel nieuw onderwerp is de beschrijving van koudtapwatersystemen met actieve koeling, waarmee je ongewenste opwarming van drinkwaterleidingen kunt bestrijden. Met name in gebouwen waar vrijwel permanent een hoge ruimtetemperatuur heerst, zoals zorgcentra, zwembaden en sauna’s, is dit geen overbodige maatregel meer. In deze publicatie is ook de beschrijving van warmtapwateropwekking geheel vernieuwd en in lijn gebracht met de NTA 8800. Een ander, nieuw onderwerp is een methodische en toepassingsgerichte beschrijving van inregelventielen. Dit is kennis die bij warmtapwatercirculatiesystemen onontbeerlijk is.

Kennis over materiaalkeuze
Nieuw is ook de nieuw toegevoegde kennis met betrekking tot materiaalkeuze, in relatie tot bacteriologische aangroeipotentie. Om leidingwater gezond en schoon te houden heeft de vakman – zeker nu de keuze in materialen fors is toegenomen – meer behoefte aan deze kennis. Tot slot zijn ook de SIMDEUM® berekeningsmethodiek en kengetallen aan de publicatie toegevoegd. Verder bevat de nieuwe publicatie meer instructieve afbeeldingen, schema's en rekenvoorbeelden die het ontwerpproces inzichtelijk en toegankelijk maken.

 

ISSO-kleintje Riolering vernieuwd

Gepubliceerd op

De afgelopen maanden is het ISSO-kleintje Riolering volledig geactualiseerd. Vooral mensen in de praktijk vinden in dit document de meest gebruikte richtlijnen voor het ontwerp, de aanleg en het onderhoud van gebouwriolering. Door zijn compacte vorm, maar ook doordat hij online te raadplegen is, is de kennis op de bouwplaats of bij een praktijkproject te raadplegen.

Naast de laatste kennis biedt het handzame boekje ook diverse afbeeldingen, schema's en montagerichtlijnen voor afvoerleidingen van vuilwater en hemelwater. Bovendien is het Kleintje Riolering ook interessant voor andere doelgroepen, zoals architecten en aannemers. Zij kunnen hiermee snel de meest basale en noodzakelijke kennis van riolerings- en hemelwaterafvoersystemen tot zich nemen.

Op basis van ISSO-publicatie 3216

De meest recente ISSO-publicatie 3216 ‘NTR 3216 Riolering van bouwwerken’, die eveneens in februari 2023 verscheen, ligt aan de basis van het vernieuwde Kleintje Riolering. Daarbij richt de inhoud van het Kleintje zich vooral op vuilwater- en hemelwaterafvoer binnen de perceelgrens. Die kennis kan de vakman dus gebruiken voor:
•             Woningen, woongebouwen en kleine utiliteit;
•             Realisatie van nieuwe riolering;
•             Uitbreiding van bestaande riolering;
•             Beheer en onderhoud.

Voorbeeld
Een concrete aanpassing is bijvoorbeeld het duidelijk onder de aandacht brengen van de noodzaak om hemelwater via het eigen perceel af te voeren, en niet via een naburig perceel. In de praktijk betekent dit dat installateurs de uitvoering van HWA-systemen soms anders moeten uitvoeren dan ze gewend waren. Denk aan doorlopende dakgoten bij rijtjeshuizen, waarin de installateur nu bijvoorbeeld separatieschotten moet zetten, zodat regenwater per perceel kan worden afgevoerd.

Koppeling met ISSO-opleverprotocollen
Een andere wijziging waarvan het Kleintje nu melding maakt, is dat de uitzondering voor het moeten plaatsen van ontlastvoorzieningen bij grondgebonden woningen is komen te vervallen. Ook meldt het geactualiseerde Kleintje dat de afstand tussen ontstoppingsstukken is vergroot. Verder is er in dit Kleintje meteen een koppeling gemaakt naar de ISSO-opleverprotocollen, die belangrijk zijn en worden in de relatie tot de toekomstige Wet Kwaliteitsborging (Wkb). Ook zijn er op diverse plekken nieuwe of aangepaste afbeeldingen toegevoegd, zodat de kennis inzichtelijker wordt en eenvoudiger te interpreteren.

Snel en helder
Het doel van Kleintje Riolering is er volledig op gericht om mensen in de praktijk snel en zo helder mogelijk te ondersteunen bij het vakbekwaam uitvoeren en onderhouden van riolerings- en hemelwatersystemen. Het geactualiseerde ISSO-kleintje Riolering is als gedrukt exemplaar of digitale versie beschikbaar via het kennisplatform ISSO Open.

Van Dorp neemt Arubaanse installateur over

Van Dorp heeft overeenstemming bereikt over de overname van de aandelen van Pro-Tec Mechanical Contractors Aruba. Pro-Tec is in 1995 ...

Van Dorp investeert in ketelvervanger met superrendement

De Van Dorp Groep investeert in een compacte adsorptiewarmtepomp die de huidige hr-ketel kan vervangen zonder dat daar grote aanpassingen ...

Van Dorp neemt Ten Kate Installatietechniek over

Van Dorp heeft overeenstemming bereikt over de overname van de aandelen van familiebedrijf Ten Kate Installatietechniek te Hoogeveen. Ten Kate ...

Oprichter Van Dorp installaties treedt toe tot Raad van Commissarissen

Henk Willem van Dorp is per 1 oktober jl. benoemd tot voorzitter van de Raad van Commissarissen van Van Dorp ...

Duidelijkheid over de afvoer van regenwater

Gepubliceerd op

Met het verschijnen van ISSO-publicatie 3216 ‘NTR 3216 Riolering in bouwwerken’ krijgt de markt de broodnodige duidelijkheid. Niet dat de ‘oude’ NTR 3216 geen duidelijkheid verschafte, maar hij maakte te weinig duidelijk wat er fout kon gaan als je ontwerpregels niet naleefde, vertelt Nick Post, specialist sanitaire technieken bij ISSO.

De publicatie, die sinds deze maand beschikbaar is via isso.nl, geeft richtlijnen voor het ontwerpen, realiseren en beheren van afvoersystemen voor hemelwater en huishoudelijk afvalwater (of vergelijkbaar) van bouwwerken. Dat betekent dat een breed scala aan onderwerpen en systemen wordt behandeld waarmee vrijwel elke sanitair installateur dagelijks te maken heeft. Dit varieert van lozingsvoorschriften voor vuilwater- en hemelwaterafvoersystemen, ontwerpregels voor vuilwater en rioleringsinstallaties binnen de perceelgrens tot alles over hemelwaterafvoersystemen vanaf het dak, de goot, enzovoorts.

Innovatieve technieken
“Er zijn genoeg onderwerpen waarvoor niet zo heel veel is veranderd. Tegelijk zien we ook dat er innovaties en nieuwe technieken bijkomen waarvoor het zinvol is om ontwerprichtlijnen op een rij te zetten. Denk aan de groeiende populariteit van bijvoorbeeld systemen voor gebruik en infiltratie van hemelwater binnen de perceelgrens of systemen voor gescheiden sanitatie; gescheiden urine-afvoer en -opvang”, zegt Post.

Extra duidelijkheid
Maar misschien nog belangrijker dan kennis van nieuwe technieken was de noodzaak om in de nieuwe publicatie extra duidelijkheid te verschaffen over hemelwaterafvoersystemen volgens het UV- en overlaatstromingsprincipe. Post: “In veel projecten met omvangrijke daken zorgen deze HWA-systemen voor de afvoer van regenwater vanaf het dak of de goot tot aan de gebouwaansluiting. In principe gaf de NTR 3216 al de juiste informatie en ontwerprichtlijnen hoe je dit systeem moet uitvoeren, maar in de praktijk zagen we dat er ruis ontstond. Dit kwam omdat er vanuit een of meerdere leveranciers aanwijzingen of adviezen kwamen die niet overeenkomstig de NTR 3216 waren. Wij schrijven nu heel duidelijk wat er fout gaat als je een UV-systeem niet uitvoert zoals de NTR 3216 voorschrijft. Het kan bijvoorbeeld erg fout gaan als je besluit om meerdere trechters van een noodoverloopsysteem met elkaar te koppelen. Wij roepen de installatiemarkt dan ook op om altijd maar één trechter per afvoerpunt te gebruiken.”

Meer lezen over dit onderwerp? Het uitgebreide artikel verschijnt in de maartuitgave van praktijkblad Installateurszaken, dat 28 maart 2023 verschijnt

ISSO-publicatie 3216 ‘NTR 3216 Riolering van bouwwerken’ herzien

Gepubliceerd op

ISSO heeft de publicatie NTR 3216 Riolering van bouwwerken herzien. De kennis in deze nieuwe versie is geactualiseerd op basis van relevante ontwikkelingen in de maatschappij en techniek. ISSO-publicatie 3216 geeft richtlijnen voor het ontwerpen, realiseren en beheren van afvoersystemen voor hemelwater en huishoudelijk afvalwater (of vergelijkbaar) van bouwwerken.

In de publicatie zijn verschillende ontwikkelingen meegenomen die in de installatiepraktijk van nu dagelijks aan de orde zijn. Een belangrijke verduidelijking is aangebracht in de wijze waarop noodoverstorten van hemelwaterafvoersystemen op juiste wijze moeten worden gemaakt, vooral wanneer deze als UV-systeem worden uitgevoerd. Verder beschrijft de nieuwe publicatie dat het volgens WB 5:52 niet is toegestaan om hemelwater via een naburig perceel te lozen. Dit zal veel invloed hebben op de uitvoering van HWA-systemen. Denk aan doorlopende dakgoten bij rijtjeshuizen, waarin de installateur bijvoorbeeld separatieschotten moet zetten. Daarnaast zijn er nieuwe inzichten op het gebied van waterlagen op de daken verwerkt – in het bijzonder van begroeide daken. Deze inzichten staan ook al beschreven in het TVVL en Techniek Nederland-rapport ST-49 ‘Waterlagen op platte daken en het veranderende klimaat’.

Drukte op daken
Verder ontstond vanuit de markt de behoefte aan onder meer een verduidelijking van situatieschetsen voor de uitmondingen van ontspanningsleidingen. Dit vraagstuk wordt steeds urgenter, mede door de drukte op (multifunctionele) daken. In het geval van zonnepanelen kunnen de ontspanningsleidingen worden belemmerd of afgedekt. Dat kan weer leiden tot stankoverlast en aanverwante gevaren. Ook deze scenario’s staan in de herziene publicatie beschreven.

De herziene ISSO-publicatie 3216 is beschikbaar op kennisplatform ISSO Open.

Stil afvoersysteem met steekverbinding

Gepubliceerd op

Geberit introduceert het Silent-Pro afvoersysteem met een geluidsreducerend ontwerp. Dit wordt bereikt door het hoge eigen gewicht van het productmateriaal, grotere wanddiktes voor de fittingen op bepaalde plaatsen en een consequente ontkoppeling van de bouwconstructie. Hiervoor zijn speciaal op het systeem afgestemde systeembuisbeugels ontwikkeld.

Dankzij de grijpribben ligt Silent-Pro stevig in de hand, zelfs bij grote leidingdiameters, en kunnen de leidingen en fittingen eenvoudig in elkaar gestoken worden. Bovendien zijn de dichtingen al lichtjes voorgesmeerd om de installatie te vergemakkelijken. Ook als de buizen niet volledig haaks zijn ingekort, blijven de dichtingen lekbestendig door de ruime insteekdiepte van het systeem. Daarnaast zijn de fittingen voorzien van een 30°-markering, waarmee de installatie eenvoudig en tijdbesparend kan worden uitgelijnd. Dankzij de aanslagring kan de installateur met het blote oog controleren hoe diep een fitting in een mof zit. De aanslagring beschermt bovendien de afdichtingsvlakken tegen mechanische beschadiging bij opslag en transport van de fittingen op de bouwplaats.

Door het hoge gehalte aan roetdeeltjes in het leidingmateriaal en de hoogwaardige EPDM-afdichtingen kunnen de weersbestendige buizen tot twee jaar in de open lucht worden opgeslagen. Zelfs onder zware gebruiksomstandigheden, bijvoorbeeld bij hoge watertemperatuur of blootstelling aan huishoudelijke chemicaliën, zorgen de EPDM-afdichtingen voor een lange levensduur en een hoge mate van veiligheid.

Circulatieleidingen voor tapwater en warmtepompen

In nieuwe, hogere smalle woonhuizen, die populair zijn in de stedelijke omgeving, komt het relatief vaak voor dat er een ...

Design-update maakt achteraf aansluiten afvoer onder douchebak mogelijk

De douchebakafvoer Tempoplex van Viega heeft een design-update ondergaan, waardoor de verticale afvoer nu minder installatieruimte vergt. Ook zijn renovaties, ...

Geberit komt met een vloerstaande douchewc

Oudere wc’s en badkamers zijn vaak nog voorzien van een vloerstaand closet. Voor wie niet de hele toiletruimte wil vervangen, ...

Nederlands eerste biobased waterleiding in Brabantse Oirschot

Gepubliceerd op

Een PVC waterleiding gemaakt met gebruikt frituurvet, houtpulp of resten van suikerriet als basisgrondstof. Voor het eerst in Nederland gaat zo’n biobased waterleiding in het Brabantse Oirschot de grond in. “De buis is qua samenstelling gezien exact hetzelfde als de standaard PVC leiding, maar de grondstoffen zijn allemaal biobased,” aldus Hanneke van de Ven, directeur distributie bij Brabant Water. “Met dit project willen we de weg vrijmaken naar meer duurzame en biobased materialen in de watersector.”

Zowel bij Brabant Water als bij leverancier Pipelife staat duurzaamheid hoog in het vaandel. Ook voor het drinkwaterleidingnet zoekt Brabant Water naar duurzame opties. De kansen voor gerecycled PVC zijn onderzocht, maar dat bleek niet aan de hoge eisen voor waterleidingen te voldoen. De volgende stap om te experimenteren met duurzamere leidingen, was om te kijken naar de mogelijkheden voor biobased materialen. Zo kwam Brabant Water samen met leverancier Pipelife op het spoor van deze biobased leiding, die wordt toegepast bij een nieuwbouwproject in Oirschot.

Verduurzamen productportfolio
Voor Pipelife Nederland is het project in Oirschot de eerste toepassing van biobased leidingen. Pipelife heeft zich niet alleen ten doel gesteld haar energieverbruik op structurele wijze te verlagen en de energie-efficiency van haar processen te verbeteren, ook is het volop bezig met het verduurzamen van het productportfolio. Nieuwe technieken maken buizen lichter, reduceren de hoeveelheid uitval en verhogen de output, waardoor de energiebelasting per geproduceerde kilo daalt. Ook zet Pipelife steeds meer gerecyclede grondstoffen in om tot circulaire producten te komen. Het doel is om voor 2030 30% gerecycled materiaal toe te passen.

Verduurzaming van PVC leidingen
Het verduurzamen van de PVC leidingen is een belangrijke ontwikkeling voor Pipelife. Voor de productie van de biobased leidingen zijn de gebruikte grondstoffen voor het PVC niet afkomstig uit fossiele bron (aardolie), maar uit hernieuwbare bronnen, zoals suikerriet of houtpulp en uit gebruikt frituurvet. Suikerriet en bomen nemen CO2 op bij hun groei en bij de verwerking tot kunststof komt deze CO2 weer vrij. De netto CO2-besparing kan oplopen tot wel 90%. Aart Jan van der Meijden, algemeen directeur van Pipelife Nederland: “Als de watersector de handen ineenslaat en de ambitie uitspreekt vol te gaan voor biobased materialen, kunnen we echt impact maken door deze ontwikkeling te helpen versnellen. Op dit moment zijn biobased materialen nog wel duurder dan ‘conventionele’ materialen, maar we verwachten dat als de vraag toeneemt de markt zich snel zal ontwikkelen en de prijzen zullen dalen.”

Fotobijschrift: Aart Jan van der Meijden, algemeen directeur van Pipelife Nederland, en Hanneke van de Ven, directeur distributie bij Brabant Water, onthullen de biobased waterleiding bij het nieuwbouwproject in Oirschot.

Intelligente serviceverlening voor de installateur

Gepubliceerd op

Met de ProApp biedt Geberit installateurs en monteurs een digitale assistent waarin informatie opgevraagd kan worden van alle inbouwreservoirs en urinoirsturingen die sinds 1964 door de fabrikant zijn ontwikkeld. ProApp bevat een productherkenningstool van alle Geberit producten, een online catalogus, montagefilms en een barcode scanner.

Geberit stelt haar kennis, die door de jaren is opgebouwd, ter beschikking. Dit heeft onder meer geleid tot een aantal (online) cursussen, waarin die kennis in praktische bewoordingen wordt gedeeld. Daar is nu de ProApp voor de professional bijgekomen; een digitale assistent waarin informatie opgevraagd kan worden van alle inbouwreservoirs en urinoirsturingen die sinds 1964 door de fabrikant zijn ontwikkeld.

Gebruiksvoorkeuren instellen
Daarnaast er is ook de Home-app voor de consument. Hierin kan de installateur na plaatsing van het toilet de gebruiksvoorkeuren instellen van de DuoFresh geurzuivering of de AquaClean douchewc. Tijdens het gebruik kan de consument deze tool gebruiken voor de bediening, het instellen van voorkeuren, het updaten van de programma’s of het bekijken van diverse gebruiks- en onderhoudsvideo’s. In de nabije toekomst is het voor de klantsupportafdeling van Geberit zelfs mogelijk om middels een tijdelijke toegang, de afstandsbediening van de AquaClean douchewc op afstand over te nemen om de noodzakelijke updates uit te voeren of te ondersteunen bij de reiniging van bijvoorbeeld de douche-arm of föhn. De installateur hoeft dan geen servicebezoek meer af te leggen bij de klant.

Slimme oplossingen ter preventie van Legionella

Een goede drinkwaterkwaliteit is essentieel voor ons leven. Ondanks het zuiveren van het water bij de waterleidingbedrijven, voldoet het drinkwater ...

Een nieuwe sanitaire revolutie?

Gezondheid en sanitaire oplossingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de corona-epidemie is dat besef nu sterker dan ooit, merken ...

Geberit komt met een vloerstaande douchewc

Oudere wc’s en badkamers zijn vaak nog voorzien van een vloerstaand closet. Voor wie niet de hele toiletruimte wil vervangen, ...

Nieuwe maten Geberit buisschaaf voor schroefmachine

Drie jaar geleden introduceerde Geberit een buisschaaf voor op een schroefmachine voor de installatie van Geberit PE en Geberit Silent-db20 ...

Gescheiden boren naar aardwarmte en drinkwater

Gepubliceerd op

Klimaatverandering, een groeiende drinkwatervraag en bedreigingen van drinkwaterbronnen zorgen ervoor dat aanvullende grondwatervoorraden aangewezen moeten worden voor de drinkwatervoorziening. Mijnbouwactiviteiten zoals boren naar aardwarmte (geothermie) kunnen een risico vormen voor grondwater voor de drinkwatervoorziening. Uitgangspunt moet daarom zijn dat zij ruimtelijk van elkaar worden gescheiden. De provincies en drinkwaterbedrijven roepen het Rijk daarom op te zorgen voor een goede bescherming van de toekomstige voorraden voor ons drinkwater.

Provincies en drinkwaterbedrijven hebben een verkenning Robuuste drinkwatervoorziening opgesteld. Doel hiervan is de toekomstige drinkwatervoorziening veiligstellen. Hiertoe zijn aanvullende grondwatervoorraden voor de drinkwatervoorziening aangewezen en zorgen we voor voldoende beschikbaarheid van drinkwater. De drinkwatervraag kan tot 2040 met gemiddeld 30% stijgen maar de beschikbaarheid van voldoende kwalitatief goed water voor drinkwater is niet vanzelfsprekend.
Ook de energietransitie heeft ruimte nodig in de ondergrond. Door middel van geothermie wordt warmte van diep in de aarde gebruikt voor de verwarming van huizen, kassen of industrie. Boren voor mijnbouw, waaronder geothermie, kan risico’s opleveren voor het grondwater. Bij deze aanwijzing van grondwatervoorraden voor de drinkwatervoorziening is daar zorgvuldig rekening mee gehouden.

Mijnbouw en drinkwatervoorziening náást elkaar
Functiescheiding tussen mijnbouw en drinkwater is van belang voor de Aanvullende Strategische Voorraden (ASV's). Uitgangspunt moet zijn dat het Rijk dit dient te respecteren bij vergunningverlening voor mijnbouwactiviteiten. Dat is het advies van provincies en drinkwaterbedrijven in de verkenning Robuuste drinkwatervoorziening. Bij de aanwijzing van de ASV’s is rekening gehouden met bestaand gebruik van de gebieden en nieuwe ontwikkelingen als geothermie. Hiermee is zorgvuldig beoordeeld hoeveel en waar extra reserves voor de toekomstige drinkwatervoorziening nodig zijn en welk beschermingsbeleid daarbij gewenst is.
Jelle Hannema, directievoorzitter Vitens en voorzitter stuurgroep Bodem & Infrastructuur Vewin: “Voor een goede bescherming van de ASV’s en het veiligstellen van de drinkwatervoorziening op lange termijn moet functiescheiding ook gelden bij vergunningverlening voor mijnbouwactiviteiten. Daarom vragen we het Rijk uitsluiting van mijnbouw in de toekomstige voorraadgebieden voor de drinkwatervoorziening op te nemen in de Mijnbouwwet. Mijnbouw en drinkwaterproductie kunnen náást elkaar plaatsvinden, sámen gaat niet.”

‘Beschermen om te blijven’
Jeannette Baljeu, gedeputeerde provincie Zuid-Holland en lid van de gezamenlijke provincies in de Stuurgroep water: “Provincies zijn verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van voldoende drinkwaterbronnen van voldoende kwaliteit. De bevolkingsgroei en toename van drinkwatergebruik vergroten de vraag naar voldoende zoetwaterbronnen. Dit verhoogt het belang tot bescherming van bestaande en gereserveerde drinkwaterbronnen vanuit het principe `beschermen om te blijven’. Provincies erkennen ook het belang van geothermie voor de energietransitie. En staan open voor mogelijkheden van maatwerk die beide belangen ten goede komen. Uitgangspunt voor de provincies blijft daarbij wel de ruimtelijke scheiding van deze functies.”

Vermijd risico’s op onomkeerbare schade
Grondwater is een belangrijke bron voor ons drinkwater. Ongeveer 60% van het drinkwater in Nederland wordt van grondwater gemaakt. Gebruik van de diepe ondergrond door geothermie vormt een risico voor de kwaliteit van deze grondwaterbronnen. De verwachting is dat de komende decennia het aantal geothermieprojecten toeneemt vanwege de energietransitie. Wanneer grondwater eenmaal vervuild raakt, kan het voor altijd onbruikbaar worden voor de drinkwaterproductie. Vanuit het voorzorgsbeginsel – ook de Structuurvisie Ondergrond sluit elk risico zoveel mogelijk uit – is een goede bescherming van de grondwatervoorraden van groot belang.

Drinkwaterbehoefte in de toekomst
Het rapport is een uitwerking van de Structuurvisie Ondergrond (STRONG). Hierin heeft het Rijk aan provincies en drinkwaterbedrijven gevraagd aan te geven waar aanvullende grondwaterreserves voor de toekomstige drinkwatervoorziening noodzakelijk zijn. En wat daarvoor het beschermingsbeleid moet zijn. In het rapport is per provincie uitgewerkt hoe groot de extra drinkwaterbehoefte is richting 2040/2050 en hoe daarin kan worden voorzien. Deels gebeurt dit door Aanvullende Strategische Voorraden aan te wijzen. Ook wordt gekeken hoe de drinkwatervraag te verminderen via waterbesparing en een passender gebruik van drinkwater.
“Er is sprake van een groeiende drinkwatervraag. Klimaatverandering zorgt voor toenemende droogte en we zien dat bronnen voor drinkwater vervuild zijn. We willen Nederland in de toekomst ook van goed en voldoende drinkwater voorzien. Maar dat betekent wel dat we zuinig om moeten gaan met de bronnen die we hebben deze goed moeten beschermen. Onnodig risico’s nemen is daarbij geen optie!” aldus Hannema.

Eindrapportage Verkenning Robuuste Drinkwatervoorziening 2040

 

Energie uit damwanden

Door stalen damwanden te voorzien van collectoren, kunnen havenkades, kanaaloevers, bouwkuipen, dijken en alle andere waterkeringen ons van warmte en ...

Opschalen: van BENG naar BELG

Het idee voor ChargeFreeHome ontstond bij grondlegger Henk van Houten toen hij zag wat een BENG-woning inhoudt en dat vergeleek ...

Geothermie bundelt krachten in nieuwe brancheorganisatie

De brancheorganisatie Geothermie Nederland gaat vanaf 1 januari 2021 van start. De bestaande organisaties Platform Geothermie (2002) en DAGO (2014) ...

Branche verdiept zich nog nauwelijks in geothermie

Uit een studie van Energie Beheer Nederland blijkt dat 2,6 miljoen huizen en gebouwen van warmte kunnen worden voorzien door ...

Kleine update voor ISSO-kleintje Riolering

Gepubliceerd op

ISSO-kleintje Riolering is laatst weer op kleine punten herzien. installateurs en servicemonteurs kunnen hierin de meest gebruikte richtlijnen voor het ontwerp en de aanleg van riolering terugvinden. Ook architecten en aannemers kunnen met dit zakboekje snel kennis opdoen van de basisbeginselen van het rioleringsstelsel.

Huishoudelijk afvalwater wordt via de vuilwaterafvoer geloosd op de gemeentelijke riolering, en ook hemelwaterafvoer (van particulier terrein) wordt daar ingezameld en afgevoerd. Het ISSO-kleintje Riolering behandelt zowel de vuilwater- als de hemelwaterafvoer binnen de perceelgrens voor woningen, woongebouwen en kleine utiliteitsgebouwen. Het geeft afbeeldingen, schema’s en montagerichtlijnen voor afvoerleidingen. Ook aan bod in dit compacte Kleintje komt de aanleg van nieuwe én de uitbreiding van bestaande riolering, en beheer en onderhoud. Gebouwriolering moet voldoen aan de prestatie-eisen van het Bouwbesluit. Het gaat om eisen voor de functionele eigenschappen van de riolering en de dichtheid van de leidingsystemen. Ook deze staan in Kleintje Riolering.

Betere leesbaarheid
“Bij deze laatste update zijn drukfouten en verkeerde doorverwijzingen uit het Kleintje gehaald”, zegt Nick Post, specialist Afvoertechniek bij ISSO. “Ook zijn enkele definities aangepast om de leesbaarheid te verbeteren. Na deze actualisatie loopt ISSO-kleintje Riolering verder weer helemaal gelijk aan NEN 3215 en NTR 3216 (2018). Ook is de uitwerking van een closetaansluiting verduidelijkt in deze uitgave, met daarbij onder meer wat aangepaste benamingen en waarden.”

Het ISSO-kleintje Riolering is te raadplegen via ISSO Open.

Eisen aan cv-systemen

Warmtepompsystemen, lagetemperatuurverwarming, zoneregelingen, testen van de luchtdoorlatendheid. Stuk voor stuk nieuwe onderwerpen die de afgelopen 15 jaar belangrijker zijn geworden ...

Juiste keuze en ontwerp hybride warmtepompen

ISSO heeft een nieuw kennisproduct uitgegeven: het ISSO-kleintje Hybride warmtepompen. De kennis richt zich op de keuze, het ontwerp, de ...

Sanitaire installaties

Door de coronalockdown staat in veel gebouwen het water in leidingen stil. Bijkomende zorgen om de legionellabacterie maakt legionellapreventie nóg ...

Kennis over volumestromen geactualiseerd

De kennis uit ISSO-kleintje Inregelen is recent geactualiseerd. Het Kleintje is een compacte handleiding voor het inregelen van de ontwerpvolumestromen ...

Slimme oplossingen ter preventie van Legionella

Gepubliceerd op

Een goede drinkwaterkwaliteit is essentieel voor ons leven. Ondanks het zuiveren van het water bij de waterleidingbedrijven, voldoet het drinkwater uit de kraan niet altijd aan de geldende (hoge) kwaliteitseisen. Vanaf ontwerper tot en met de uiteindelijke gebruiker dient de drinkwaterkwaliteit gewaarborgd te zijn. De professional moet zorgen voor een juist ontwerp, de juiste uitvoering en een correcte inbedrijfstelling, conform de wet- en regelgeving, waarna de drinkwaterinstallatie vervolgens op een correcte wijze gebruikt én onderhouden dient te worden. Als dit niet gebeurt ontstaat er kans op ongewenste bacteriegroei, zoals legionella. Geberit biedt slimme oplossingen ter preventie van legionella.

De legionellabacterie komt bijna overal in het water voor, met uitzondering van zout water. De optimale groeitemperatuur van de legionellabacterie ligt tussen de 25°C en 50°C, waarbij het een gezondheidsrisico kan vormen. Om risico’s te voorkomen, moeten bouwpartijen vanaf het startpunt van de bouw samenwerken, waarbij slimme productoplossingen de installatie en het onderhoud aanzienlijk kunnen vergemakkelijken.

Hygiëne op de bouwplaats
Hygiëne begint op de bouwplaats. Gebruik voor een hygiënische installatie altijd materialen met beschermingskappen. Waarom? Bij het installeren van een drinkwaterinstallatie is een hygiënische werkwijze met de installatiematerialen, zoals leidingen, fittingen, apparatuur, etc. doorslaggevend. Om te voorkomen dat vuil, stof en modder het product binnendringen, zijn alle producten van Geberit uitgerust met beschermingskappen. Deze van beschermingskappen voorziene materialen en het beschermende verpakkingsmateriaal mogen pas bij de installatie van het product verwijderd worden.
Uit onderzoek blijkt dat bij de aanleg van drinkwaterinstallaties het verwerken van vervuilde componenten kan leiden tot een toename in de groei van micro-organismen. Geberit biedt gecertificeerde installatiematerialen aan voor een hygiënische installatie. De Geberit MasterFix adapter koppelt bijvoorbeeld armaturen of een inbouwreservoir aan het leidingsysteem. De Mapress, FlowFit en Mepla persverbindingstechnologie en het insteeksysteem PushFit bieden een hygiënisch correcte verbinding voor het aansluiten van Geberit leidingsystemen. Alle Geberit producten voldoen aan de regelgeving op het gebied van drinkwaterhygiëne.

Inbedrijfstelling drinkwaterinstallatie
De inbedrijfstelling van de drinkwaterinstallatie omvat een druktest om de installatie te testen op lekkage. Het ontwerp van alle Geberit fittingen garandeert dat ‘ongeperste’ verbindingen altijd als ‘ondicht’ (en dus lekkend) herkend worden, of de test nu plaatsvindt met perslucht, inert gas of water als testmedium. Bij het afpersen met water bestaat altijd het risico dat bacteriën de installatie binnendringen. Er dienen dan ook maatregelen te worden genomen – bijvoorbeeld door toepassing van het Geberit hygiënefilter – om er zeker van te zijn dat het drinkwater vrij is van bacteriën, vuil en afkomstig is uit een hygiënische bron. Het Geberit hygiënefilter is te gebruiken bij het hygiënisch vullen en afpersen van de drinkwaterinstallatie. Door het filter te gebruiken ben je zeker van een hygiënische vulling van de drinkwaterinstallatie, een bacterie reductie van ca. 99.9999% en het is makkelijk in het gebruik.

Automatische spoelactivering
Legionella beheer richt zich op het minimaal wekelijks verversen van water. Regelmatige afname van drinkwater voorkomt namelijk stagnatie in het systeem. Als het verversen niet mogelijk is door langdurige afwezigheid, bijvoorbeeld door vakantie, dan is de oplossing om aan het einde van de doorgeluste drinkwaterstrang het verbruik te automatiseren. Dit kan door bijvoorbeeld de Geberit hygiënespoeler in het leidingsysteem in te bouwen, waardoor een langdurige stilstand van water wordt voorkomen. De hygiënespoeling kan op vooraf ingestelde tijden het hele leidingsysteem laten doorspoelen en garandeert een wekelijkse afname van koud alsook koud-warm water. De spoeling heeft een geïntegreerde tijdschakelaar en Flush logic (waardoor hij ook spoelt na stroomuitval), externe sensoren voor temperatuur en volume, een interne flowmeter en een terugstroombeveiliging sensor. Bovendien is de hygiënespoeler te bedienen met de Geberit SetApp.

Een ander alternatief is de Geberit Rapid hygiënespoeler. Deze spoeler is voorzien van een compact design, gecombineerd met een control unit en een geïntegreerde sifon. De Rapid hygiënespoeler is ontworpen voor een opbouwinstallatie met een spoelvolume van 3 liter/min en geschikt voor een aansluiting op zowel een koud als warm waterleiding tot 70 graden Celsius. Door de standaard af fabriek setting is deze makkelijk te programmeren. De Rapid hygiënespoeler werkt op batterijen.
Een ruimtebesparende oplossing is het Geberit Duofix inbouwreservoir met geïntegreerde hygiënespoeling. Door deze ruimtebesparende oplossing hoeft er geen afzonderlijke hygiënespoeler geïnstalleerd te worden. Dit systeem spoelt de verschillende leidingtrajecten regelmatig door en verhindert zo stilstaand water. Behalve dat de leidingen worden doorgespoeld, brengt het vers aangevoerde water de temperatuur in de leidingen op een niveau dat micro-organismen niet prettig vinden.
Ook bij de urinoirs is rekening gehouden met de mogelijkheid om regelmatig de leidingen door te spoelen. Geberit biedt zowel geïntegreerde- als opbouwsturingen. De vernieuwde Geberit urinoirsturingen zijn nu voorzien van een Bluetooth-interface en kunnen met behulp van een app geprogrammeerd worden. Bovendien beschikt het over een geoptimaliseerd detectieprincipe, wat voor meer zekerheid tijdens de exploitatie zorgt. Voor de configuratie is de app “Geberit Control” beschikbaar. Via deze nieuwe app kunnen tal van individueel programmeerbare spoelprogramma’s worden geactiveerd, zoals de intervalspoeling, de dynamische spoeltijdverkorting of de hybride modus. Het voordeel van het instellen via de app: het keramiek hoeft voor de programmering niet gedemonteerd te worden. De sturingen zijn in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar; installateurs en exploitanten hebben de keuze tussen een batterij- of een netstroomaansluiting en kunnen zo het product kiezen dat aansluit op hun wensen.
Naast het urinoir is ook een automatische spoelactivering en een nauwkeurige regeling van de watertemperatuur mogelijk bij de Geberit wastafelkranen. De aparte functiebox, bevestigd onder de wastafel, is het regelcentrum. Voor de professional is het te allen tijde gemakkelijk toegankelijk, zodat er geen tijdrovend werk hoeft te worden ingepland voor het aanpassen van de temperatuur of thermische desinfectie.

Kennis vergroten
Geberit biedt in het gehele proces van ontwerp, installatie op de bouwplaats, inbedrijfstelling tot aan onderhoud oplossingen voor een goede drinkwaterkwaliteit. Voor degene die meer kennis willen opdoen over legionella en hoe je dit kan voorkomen, biedt Geberit een gratis cursus legionella preventie aan: www.geberit.nl/cursussen

Legionella in drinkwater-installaties zijn geen zeldzaamheid

Gepubliceerd op

Bijna dertig procent van de drinkwatermonsters bleek in 2020 legionellabacteriën te bevatten. Dat is een stijging van 11 procent ten opzichte van 2019. Dit blijkt uit onderzoek van ENVAQUA Expertgroep Legionella. Dit leidt jaarlijks tot zo’n 400 gevallen van de veteranenziekte.

Installatie Vakbeurs besteedt dit jaar uitgebreid aandacht aan legionellabestrijding. Logisch, volgens Eline Kuijsters van de beurs, “De installateur speelt een belangrijke rol in het voorkomen van dit soort gevaarlijke situaties bij drinkwaterinstallaties in bijvoorbeeld kantoren, scholen en overheidsgebouwen. We werken samen met leden van ENVAQUA, de branchevereniging van ambitieuze water- en milieutechnologiebedrijven, om een stuk bewustwording en tips & tricks mee te geven.”

Installatie Vakbeurs wordt op 14, 15 en 16 september gehouden in Evenementenhal Hardenberg, met dus speciale aandacht voor Legionellabestrijding. Op het Legionellaplein worden dagelijks kennissessies en demonstraties gehouden. Zo zal Rogier Sterk ingaan op  de miscommunicatie tussen legionella adviseur en installateur. Voorzitter Esther Huygen van stichting Veteranenziekte kaart op haar beurt de risico’s van een legionellabesmetting aan en onderstreept de noodzaak van preventie.

Andere onderwerpen die worden besproken zijn: Het gebruik van Hennep in drinkwaterinstallaties, 5 grootste problemen in vastgoed, efficiënt en veilig drinkwaterbeheer, herziening van de BRL14010-1 en nieuwe mogelijkheden voor UV-C techniek en ultrafiltratie in drinkwaterinstallaties.

Norm voor gebouwriolering en buitenriolering binnen perceel gewijzigd

Gepubliceerd op

NEN 3215 stelt eisen aan de riolering voor een goede afvoer van zowel hemelwater als huishoudelijk afvalwater. Een belangrijke wijziging in deze norm is de huidige uitzonderingsregel voor grondgebonden woningen die zijn aangesloten op de buitenriolering voor uitsluitend de afvoer van hemelwater. Deze uitzondering komt te vervallen. Ook in die situatie moet nu verplicht een ontlastvoorziening worden toegepast.

Afvoer van hemelwater is een belangrijk onderwerp, zeker nu we steeds vaker te maken krijgen met forse regenval. In NEN 3215+C1+A1:2018 zijn bepalingsmethoden opgenomen met betrekking tot:

  • gebouwriolering voor huishoudelijk afvalwater, werkend volgens het vrijvervalsysteem met primaire soventstandleidingen in hoogbouw voor huishoudelijk afvalwater;
    • het systeem van overlaatstroming voor de afvoer van hemelwater van gebouwen;
    •             het UV-systeem voor afvoer van hemelwater van gebouwen;
    •             buitenriolering binnen de perceelgrens voor huishoudelijk afvalwater en hemelwater, werkend volgens het vrijvervalsysteem.
    Andere wijzigingen die in de norm zijn doorgevoerd:
  • Er is een definitie toegevoegd voor een afzonderlijk functionerend UV-systeem.
    • De opmerking direct onder 4.1 is komen te vervallen.
    •             Voor het leidingbeloop van standleidingen is nu een eis opgenomen voor de hoogteligging van de bovenkant van het waterslot van een stankafsluiter van lozingstoestellen (anders dan closets).

Regelgeving legionellapreventie in leidingwater op de schop?

Sinds het Legionelladrama in Bovenkarspel (1999) en de kort daarna in werking getreden regelgeving voor Legionellapreventie in leidingwater is in ...

Een nieuwe sanitaire revolutie?

Gezondheid en sanitaire oplossingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de corona-epidemie is dat besef nu sterker dan ooit, merken ...

Oplossingen voor drinkwater vanaf huisinvoer tot tappunt

Op de virtuele ISH die deze week wordt gehouden, presenteert polymeerspecialist Rehau zijn oplossingen voor een warmte- en drinkwatervoorziening in ...

Ventileren en stank

Het komt regelmatig voor dat gebruikers last hebben van stank. In hun woning, kantoor of op school. Vaak wordt de ...

Thermische ontkoppeling en toch geen stagnatie

Gepubliceerd op

Doorstromende muurplaten beperken stagnatie tot een minimum in koudwater- en warmtapwatercirculatieinstallaties. Zo kan de vereiste temperatuur tot aan het laatste tappunt gegarandeerd worden. De toepassing van wandmengkranen in combinatie met de montage van muurplaten op een muurbeugel veroorzaken echter een negatief effect op het temperatuurbehoud. Uitgaande van een temperatuur van 60°C van de warmtapwatercirculatieleiding kan door warmteoverdracht naar de koudwater-aansluiting de temperatuur van het koude drinkwater oplopen tot boven de kritische temperatuur van 25°C.

Wanneer de installatie conform de NEN 1006 wordt ontworpen kan hierdoor het temperatuurbehoud in de praktijk niet altijd gewaarborgd worden. Het risico van een legionella besmetting is dan groot. De wandmengkranen vormen zelf ook een risico op vermenigvuldiging van micro-organismen, aangezien deze zich bijzonder goed kunnen nestelen op het ruwe binnen oppervlak van de wandmengkranen.
De thermische ontkoppeling van de tappunten van het warmtapwater en het circulatiesysteem door het toepassen van een niet geïsoleerde uittapleiding van ≥1 meter zou dit probleem oplossen. Maar bij het langdurig achterwege blijven van tappingen ontstaat er een groot risico op stagnatie.
Kemper brengt hiervoor een oplossing op de markt: de Thermotrenner. Deze combineert thermische ontkoppeling met het voorkomen van stagnatie. Door gebruik te maken van een warmte-afvoerend deel met minimale waterinhoud tussen de circulatieleiding en de geïntegreerde muurplaat, wordt de temperatuur van de muurplaat en het water op hetzelfde niveau gehouden als de omgevingstemperatuur.

Design-update maakt achteraf aansluiten afvoer onder douchebak mogelijk

Gepubliceerd op

De douchebakafvoer Tempoplex van Viega heeft een design-update ondergaan, waardoor de verticale afvoer nu minder installatieruimte vergt. Ook zijn renovaties, door de combinatie met de centrische afvoerbuis, vanaf de onderzijde nu eenvoudiger uit te voeren.

Regendouches en ruim bemeten douchekoppen worden door consumenten, corporaties en ontwikkelaars steeds vaker toegepast om comfortabel te kunnen douchen. Aan de afvoerzijde wordt deze trend ondersteund door de hoge capaciteit van deze douchebakafvoeren. De nieuwste uitvoering met een centraal geplaatste verticale afvoerbuis voor douchebakken met een afvoeropening met een diameter van 90 mm heeft bijvoorbeeld een afvoercapaciteit van 0,62 l/s. Toch is de benodigde ruimte voor de afvoer onder de douchebak verder gereduceerd. Door de centrische positie van de afvoeraansluiting, wordt de inbouwhoogte geminimaliseerd tot niet meer dan de hoogte van de douchebak. De totale inbouwhoogte van de afvoereenheid bedraagt 137 mm inclusief de buisaansluiting.

Achteraf inbouwen eenvoudiger
Dit alles maakt het achteraf inbouwen van prefab-badkamers eenvoudiger. Met een kernboring van 120 mm doorsnede is het mogelijk om de afvoer achteraf aan te sluiten onder de douchebak op het leidingwerk. De afvoerleiding onder de douchebak hoeft dus niet te worden verlegd.

Herkenbaar stankslot
De nieuwe afvoer is inwendig strakker en ronder uitgevoerd. Hierdoor kan vuil zich nagenoeg niet hechten. Indien men de afvoer toch wil schoonmaken, kan het stankslot met een draaibeweging gedemonteerd worden. Dit stankslot is herkenbaar aan de gele kleur dat aangeeft dat het hierbij gaat om een met de hand instelbaar onderdeel.
De verticale Tempoplex is geschikt voor aansluiting van DN 40 en DN 50. De verchroomde design afdekplaat van de afvoer met de driepunts-aansluiting is eenvoudig afneembaar en kan optioneel worden voorzien van een vernieuwde haarvanger in nieuw design.

“Goede engineering is het halve werk”

Vlak na de oorlog was er volop werk. Nederland moest worden herbouwd en een handige vakman kon overal aan de ...

Grohe voorziet eerste 3D-geprinte woning in ons land van sanitair

De badkamer en de toiletruimte van de eerste Nederlandse woning van 3D-geprint beton, onderdeel van het ‘Project Milestone’, is voorzien ...

Warmteterugwinning in badkamer in gestapelde bouw

Warmteterugwinning (wtw) in de badkamer bestaat al geruime tijd. In de gestapelde bouw is het realiseren van deze energiebesparende maatregel ...

Aardgasvrij douchen

Een consortium met TNO, Hametech en Beter Bad ontwikkelde een douche die het mogelijk maakt om aardgasvrij te douchen. Door ...

Intelligente boiler gebruikt minder energie

Gepubliceerd op

Itho Daalderop introduceert medio dit jaar de Green Energy Smartboiler. Deze boiler bespaart energie door zich aan te passen aan het tapgedrag van de gebruiker. Hij heeft de mogelijkheid om de onbalans op het energienetwerk op te vangen door incidenteel in te schakelen om zo pieken in duurzame energie op te vangen.

De Green Energy Smartboiler hangt in een groot netwerk van boilers. Wanneer er onbalans ontstaat omdat er meer aanbod van zonne- of windenergie komt dan gevraagd, kan de boiler kortstondig ingeschakeld worden om de duurzame energie te benutten. Dit duurt gemiddeld 60 seconden. Dit tussentijds opwarmen heeft geen effect op de energierekening van de eindgebruiker, aangezien het aantal tussentijdse activeringen gelimiteerd is. Daarnaast gaat de opgewekte energie weer terug in de boiler en kan deze gebruikt worden door de eindgebruiker.

Besparing tot wel 12%
Met de reguliere Smartboiler van Itho Daalderop kan tot 10% bespaard worden, omdat de boiler zelflerend is. De Green Energy Smartboiler kan door de bewoner zelf in- en uitgeschakeld worden of in vakantiemodus gezet worden. Zo warmt de boiler niet ongevraagd op. Met de Green Energy Smartboiler kan tot 12% bespaard worden op energie in vergelijking met normale elektrische boilers, afhankelijk van het app-gebruik van de Climate Connect App.

Climate Connect App
Middels de Climate Connect App, heeft de gebruiker inzicht in het verbruik en de besparing van de boiler. De gebruiker kan altijd de boiler ‘boosten’, wat betekent dat de boiler op dat moment gaat opwarmen en na enkele minuten klaar is voor gebruik. Ook kan de gebruiker naast het instellen van de vakantiemodus een klokprogramma instellen.

Energiebedrijf test koppeling tussen windpark en elektrische boiler

Een pilotproject in de Haagse wijk Ypenburg gaat een digitale koppeling testen tussen een windpark en een elektrische boiler die ...

Warmtepompboilers gebruiken lucht vanuit WTW

In Leiden worden de komende maanden honderden woningen voor studenten en ‘young professionals’ opgeleverd. Er worden ruim 550 warmtepompboilers geïnstalleerd ...

Warmtepompboiler met inverter compressor

LG Electronics kondigt een warmtepompboiler aan, aangedreven door een inverter compressor. Deze compressor bevordert snelle en effectieve verwarming van sanitair ...

Grohe voorziet eerste 3D-geprinte woning in ons land van sanitair

Gepubliceerd op

De badkamer en de toiletruimte van de eerste Nederlandse woning van 3D-geprint beton, onderdeel van het ‘Project Milestone’, is voorzien van Grohe douchesystemen en kranen. In dit architectonische object is gekozen voor de Eurostyle toiletkraan, de Tempesta 100 doucheset, de thermostatische douchecombinatie Grohtherm 1000 en de wastafelkraan Eurosmart Cosmopolitan.

De sanitairfabrikant heeft een reeks waterbesparende technologieën ontwikkeld, zonder dat ingeleverd hoeft te worden op comfort, waaronder een waterbesparende douchekop en wastafelkraan. Ook de overige nog te bouwen woningen in dit project worden voorzien van deze sanitairoplossingen.

Mooi voorbeeld
Het project, dat een gezamenlijk bouw- en innovatieproject is van Eindhoven University of Technology, Van Wijnen, Saint-Gobain Weber Beamix, Vesteda, gemeente Eindhoven en Witteveen+Bos, is een mooi voorbeeld van hoe innovatie bijdraagt aan verduurzaming in de bouw. “We zijn supertrots”, zegt Ruben Verboon, Accountmanager Projecten bij Grohe Nederland. “We vinden het initiatief van dit project heel inspirerend en fantastisch om te volgen. Aangezien het volledig past bij onze duurzaamheidsmissie en -visie zijn we zeer vereerd dat juist dit project is voorzien van onze sanitairoplossingen. Wat we hier zien is de toekomst. En als wereldwijde koploper willen wij daar maar al te graag ons steentje aan bijdragen.”

Sanitaire oplossingen oudere bewoners

Techniek Nederland heeft een brochure gemaakt, die installateurs helpt om levensloopbestendige keuzes te maken bij natuurlijke renovatiemomenten, zoals bij een ...

Een nieuwe sanitaire revolutie?

Gezondheid en sanitaire oplossingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de corona-epidemie is dat besef nu sterker dan ooit, merken ...

Sanitaire installaties

Door de coronalockdown staat in veel gebouwen het water in leidingen stil. Bijkomende zorgen om de legionellabacterie maakt legionellapreventie nóg ...

Grohe brengt voor het eerst 3D-geprinte kranen op de markt

Grohe verkoopt vanaf deze maand twee verschillende kranen gemaakt door 3D-metaaldruk. De sanitairfabrikant luidt met 3D-printing een nieuw tijdperk in ...

Regelgeving legionellapreventie in leidingwater op de schop?

Gepubliceerd op

Sinds het Legionelladrama in Bovenkarspel (1999) en de kort daarna in werking getreden regelgeving voor Legionellapreventie in leidingwater is in Nederland, maar ook wereldwijd, veel onderzoek gedaan. Er is nu veel meer kennis over de omstandigheden waaronder Legionella groeit of niet groeit, welke legionellasoorten gevaarlijk zijn voor de mens en hoe Legionella het beste bestreden en voorkómen kan worden. Het huidige Legionellapreventie beleid is gebaseerd op wetenschappelijke aannames uit het begin van deze eeuw. Sindsdien is het wetenschappelijk onderzoek doorgegaan en wijkt het legionellabeleid – op onderdelen – af van de wetenschappelijke inzichten. Gaat de regelgeving voor legionellapreventie in leidingwater nu op de schop?

Op het TVVL Nationaal Congres Sanitaire Technieken 2021 vertelt Paul van der Wielen (microbioloog bij KWR) over de huidige wetenschappelijke kennis ten aanzien van Legionella in leidingwatersystemen. Dan zal blijken in hoeverre de huidige Regeling legionellapreventie in Nederland nog in lijn is met de huidige wetenschappelijke kennis. Het laat zich niet moeilijk raden dat dit niet zo is, want het huidige wetgevend kader borduurt nog altijd voort op inzichten uit 2000. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarom laten onderzoeken welke voorschriften in de wetgeving ten aanzien van Legionella in leidingwater op basis van de huidige wetenschappelijke inzichten zouden moeten worden aangepast, en op welke wijze. De onderwerpen die genoemd worden hebben onder meer betrekking op het thermisch beheer, het effect van spoelen, invloed van materiaalgebruik, legionellasoorten, de 1-liter regel en de risicokwalificatie tabel. Wanneer het merendeel van de adviezen uit het onderzoek wordt overgenomen zal dat een grote impact hebben op de praktijk van legionellapreventie. Dat de regelbaarheid en beheersbaarheid van de warmtapwatertemperatuur in met name collectieve warmtapwaterinstallaties met circulatie erg lastig is wordt in de praktijk nog altijd te vaak ervaren. Michiel van Bruggen vertelt op het congres vanuit zijn expertise over het dynamische gedrag van warmtapwatercirculatiesystemen.

Pseudomonas aeruginosa
Naast ziekteverwekkende legionellasoorten zijn in het Nederlandse drinkwater ook andere ziekteverwekkende micro-organismen aangetroffen, zoals Pseudomonas aeruginosa, die zich in het drinkwatersysteem vermeerderen en waar geen regelgeving in drinkwater voor geldt. De ziekte veroorzaakt door deze andere ziekteverwekkers zijn niet meldingsplichtig, maar schattingen laten zien dat het aantal ziektegevallen waarschijnlijk hoger zijn dan het aantal ziektegevallen veroorzaakt door ziekteverwekkende Legionella non-pneumophila-soorten. Onderzoek heeft laten zien dat beheersmaatregelen die voor Legionella gelden, niet allemaal werken tegen Pseudomonas aeruginosa. Dit micro-organisme is in staat zich te vermeerderen in drinkwaterbiofilms met een temperatuur beneden de 20°C. De Duitse microbioloog Peter Arens verzorgt op het congres een presentatie over oorzaken en sanering van een ziekenhuis met Pseudomonas aeruginosa in het drinkwater. Stefan van ‘t Hof van het Rijksvastgoedbedrijf bespreekt op het congres andere aspecten op het gebied van Waterveiligheid in gebouwen en de wet- en regelgeving die daarop van toepassing is.

Keukenafvalvermalers in hoogbouw
Julian Muñoz Sierra (KWR) presenteert samen met Mirjam Blokker (KWR) het TKI onderzoeksproject naar keukenafvalvermalers in hoogbouw. Specifiek is gekeken naar de technische haalbaarheid van het aansluiten van een keukenafvalvermaler op de gebouwriolering en naar de duurzaamheid (LCA) van keukenafval via riolering ten opzichte van keukenafval via het restafval. De resultaten van het zogenoemde OSKAR-project (Organisch keukenafval via het riool) worden gepresenteerd, met een nadruk op de tests die in een laboratoriumopstelling van de gebouwriolering zijn gedaan.

Dagvoorzitter van het TVVL Nationaal Congres Sanitaire Technieken is Mirjam Blokker, voorzitter van de TVVL Expertgroep Sanitaire Technieken. Voor verdere informatie over het online congres op 7 juni zie: www.tvvl.nl (bijeenkomsten, Landelijk)

Ontwerpen en realiseren van legionellaveilige gebouwen

ISSO heeft nieuwe kennis toegevoegd aan de productenreeks Legionellapreventie. Het gaat om de CUR-aanbeveling 120 ‘Legionellaveilige gebouwen: Bouwkundig ontwerp en ...

Legionellaspecialist haalt UV-technologie in huis

Holland Water, specialist in legionella-beheersende watertechnologie, neemt de UV-activiteiten en handelsnaam Uvidis® over van branchegenoot WaterZorg Friesland. Het is de ...

Legionellabestrijder vindt investeerder voor verdere groei

Holland Water, specialist in de bestrijding van Legionella, is een samenwerking aangegaan met investeringsmaatschappij OxGreenfield. De maatschappij verschaft het benodigde ...

Corona en legionella; alertheid blijft geboden

De coronacrisis brengt ook een ander gevaar met zich mee. Door de leegstand van gebouwen neemt het gevaar op legionella ...

Ontwerpen en realiseren van legionellaveilige gebouwen

Gepubliceerd op

ISSO heeft nieuwe kennis toegevoegd aan de productenreeks Legionellapreventie. Het gaat om de CUR-aanbeveling 120 ‘Legionellaveilige gebouwen: Bouwkundig ontwerp en realisatie’ (2017), die is omgedoopt naar ISSO-publicatie 116 ‘Legionellaveilige gebouwen: Bouwkundig ontwerp en realisatie’. De publicatie is specifiek ontwikkeld voor ontwerpers, bouwkundigen en bouwers. Eind 2017 heeft ISSO de kennis overgenomen van SBRCURnet voor het vakgebied Bouw in handen, voor beheer en verdere ontwikkeling. Onderdeel daarvan was de CUR-aanbeveling 120.

In maart 2021 heeft Toshihiro Takada, kennisontwikkelaar Sanitaire techniek bij ISSO, de kennis geactualiseerd. Op deze kleine actualisatie na bleef de publicatie ongewijzigd. De ISSO-publicatie is volledig afgestemd op ISSO-Publicatie 30 ‘Leidingwaterinstallaties in woningen’, de ISSO Checklist ‘hotspots’ in waterleidingen en NEN 1006 Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties.

 Aansluiting met de bouw
“ISSO gaf al een uitgebreide reeks aan legionella-kennisproducten uit, maar met ISSO-publicatie 116 als nieuwste onderdeel van het legionellaportfolio hebben we nu ook aansluiting naar de bouwkundige kant”, vertelt Ingrid van Toorn, portfoliomanager bij ISSO. “Deze kennis is in 2017 als CUR-aanbeveling echt ontwikkeld voor architecten, bouwers en bouwkundig adviseurs. Het helpt hen de bouwkundige randvoorwaarden in een gebouw zo te maken, dat de installateur hierin een legionellaveilige waterinstallatie kan installeren. We hopen dat CUR-aanbeveling 120 als ISSO-publicatie ook zijn weg zal vinden in de bouwsector.”

Ontwerpuitgangspunten
In de praktijk blijkt nog te vaak dat in het bouwkundig ontwerp onvoldoende is nagedacht over de benodigde randvoorwaarden voor legionellaveilige leidingwaterinstallaties. ISSO-publicatie 116 sluit aan op de gangbare ontwerpmethodiek voor gebouwen. Voor het ruimtelijk ontwerp geeft de publicatie aan welke ontwerpuitgangspunten vastgelegd moeten worden. Middels checklists voor het technisch ontwerp, het geschreven bestek en voor het bouwkundig tekenwerk, beschrijft de publicatie de essentiële, duidelijk vast te leggen punten die nodig zijn voor een legionellaveilige leidingwaterinstallatie. De kennis is gericht op woningbouw, maar ook goed toepasbaar op het ontwerp voor veel voorkomende utiliteitsgebouwen, zoals kantoor-, logies-, en bijeenkomstgebouwen.

 

Een nieuwe sanitaire revolutie?

Gezondheid en sanitaire oplossingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de corona-epidemie is dat besef nu sterker dan ooit, merken ...

Sanitaire installaties

Door de coronalockdown staat in veel gebouwen het water in leidingen stil. Bijkomende zorgen om de legionellabacterie maakt legionellapreventie nóg ...

Hoekregelkraan als hygiënesensor

Schell heeft meer dan 70 jaar geleden de hoekregelkraan uitgevonden. Tot op heden zijn ervan wereldwijd meer dan 7 miljard ...

Legionellaspecialist haalt UV-technologie in huis

Holland Water, specialist in legionella-beheersende watertechnologie, neemt de UV-activiteiten en handelsnaam Uvidis® over van branchegenoot WaterZorg Friesland. Het is de ...

Warmteterugwinning in badkamer in gestapelde bouw

Gepubliceerd op

Warmteterugwinning (wtw) in de badkamer bestaat al geruime tijd. In de gestapelde bouw is het realiseren van deze energiebesparende maatregel een stuk lastiger. Daarom innoveerde Hamwells deze wtw-techniek en lanceerde een generatie actieve douchewater-wtw-systemen die zich juist op dat segment richt. De systemen passen in enkellaagse woningen en appartementen. Metingen laten zien dat deze wtw-systemen tot 73% van de energie uit het afvalwater van de douche te halen.

Het systeem bestaat uit de bekende douchepijp-wtw met hoog rendement, in combinatie met een industriële sensor en membraanpomp. Deze pomp zorgt ervoor dat het gebruikte douchewater vanuit het douchesifon door de wtw-unit wordt gepompt. Omdat dit wtw-systeem op dezelfde verdieping als de douche wordt geïnstalleerd, is dit een geschikte oplossing voor de gestapelde en enkellaagse bouw.

Meerdere uitvoeringen
De Blue, zoals deze douchewater-wtw heet, is verkrijgbaar in meerdere uitvoeringen. De Blue-HE is de uitvoering met de langste wtw-pijpen en behaalt daarmee ook het hoogste rendement van 73%. Daarnaast bestaat het portfolio van actieve douchewater-wtw-systemen nog uit een drietal kleinere varianten waarvan de rendementen variëren van 52 tot 62,5%.

BENG-impact
Het rendement van de Blue-HE ontstaat door een dubbel uitgevoerde, koperen wtw-buis. De kleinere Blue-versies bestaan uit een enkele buis in verschillende lengtes (120, 160 en 210 cm), waardoor deze systemen prijstechnisch gunstiger zijn. Omdat al deze actieve douchewater-wtw-systemen een bij Bureau CRG geregistreerde gelijkwaardigheidsverklaring hebben, zullen zij in de BENG-berekening een impact hebben.

40% energiegebruik
Het energiegebruik in de badkamer bedraagt ongeveer 40% van het totale energieverbruik van een gemiddeld huishouden. Met moderne douchewater-wtw-systemen is dit energiegebruik te halveren. De traditionele douche-wtw’s zijn al vele jaren op de markt maar kenmerken zich door een lange douchepijp-wtw die de installateur een verdieping lager, onder de verdieping van de badkamer, moest plaatsen. Later ontstond een alternatief, de zogeheten douche-drain-wtw, waarbij het wtw-systeem in de vloer van de douche of douchebak is ingebouwd. Deze systemen hebben echter een beperkt rendement en zijn soms erg onderhoudsgevoelig.

Sensor
Met de Blue douchewater-wtw-systemen zijn de beperkingen van de eerder genoemde types niet meer van toepassing. De Blue vangt het warme water op in de afvoer. Hier zit een sensor die, zodra hij water detecteert, de pomp aanstuurt. De membraanpomp brengt het warme water naar de bovenkant van de wtw-buizen. In deze robuuste pomp blijven geen haar en zeepresten achter. Het warme afvoerwater stroomt via de speciaal ontwikkelde werveling (vortex) op de meest efficiënte wijze door de wtw-buizen, waarin de warmteoverdracht plaatsvindt. Als het koude tapwater bij de thermostatische mengkraan aankomt, is deze soms wel tot 28°C opgewarmd. Hamwells heeft de verschillende uitvoeringen van de Blue juist voor enkellaagse woningen en appartementen ontwikkeld. Het systeem is bovendien geschikt om in de prefab woningproductie en in sociale nieuwbouw toe te passen.

Zeer compacte WTW-unit

Excellente Lucht In Kleine Woningen En Appartementen De nieuwe Flair 200 van Brink Climate Systems is klein van formaat, maar ...

Douche-wtw versterkt (hybride) warmtepomp

Badkamers worden luxer en zijn steeds vaker een ruimte voor ontspanning, met een grotere vraag naar warm tapwater als gevolg ...

Twee jaar om oude verklaringen voor kwaliteit en gelijkwaardigheid over te zetten

De stelselwijziging voor het berekenen van de energieprestatie, die op 1 januari 2021 in werking trad, heeft ook gevolgen voor ...

Feit of fabel?

In ons praktijkblad InstallateursZaken starten we in maart met een nieuwe rubriek: Feit of fabel? In deze nieuwsbrief trappen we, ...

Sanitaire oplossingen oudere bewoners

Gepubliceerd op

Techniek Nederland heeft een brochure gemaakt, die installateurs helpt om levensloopbestendige keuzes te maken bij natuurlijke renovatiemomenten, zoals bij een badkamer verbouwing. In de brochure staan sanitaire oplossingen voor oudere bewoners die langer zelfstandig thuis willen blijven wonen.

Eén van de meest voorkomende woningaanpassingen voor ouderen die langer zelfstandig thuis blijven wonen is een verbouwing van de badkamer en toilet. Logisch als je het bekijkt vanuit de verbetering van de veiligheid in huis, want valpartijen in de badkamer komen helaas veel voor en leiden tot ernstig letsel. Installateurs spelen een belangrijke rol in het veiliger en comfortabeler maken van woningen. Er zijn talloze mogelijkheden voor veilige sanitaire oplossingen. Techniek Nederland heeft deze overzichtelijk op een rij gezet in de nieuwe brochure ‘Langer Zelfstandig Thuis Wonen met het juiste, aangepaste sanitair’.

Oplossingsgerichte informatie voor een goed advies
Naast productinformatie geeft de brochure aan voor welk (gezondheids)probleem een gekozen product een oplossing kan bieden, zodat installateurs deze informatie in hun comfortadvies aan klanten kunnen verwerken. De behoeften van eventuele andere gezinsleden en/of zorgverleners zijn daarin meegenomen, evenals de technische voorschriften en de bouwkundige randvoorwaarden. Heeft een klant moeite met de financiering van de verbouwing of wil de klant verduurzaming meenemen in het project, dan biedt de brochure uitkomst met extra informatie over deze onderwerpen.
De brochure is hier te downloaden.

De Waterrevolutie

De EPC ging ten onder aan zijn eigen succes. Op meer hadden we niet kunnen hopen als sector. Maar nu ...

Een nieuwe sanitaire revolutie?

Gezondheid en sanitaire oplossingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de corona-epidemie is dat besef nu sterker dan ooit, merken ...

Sanitaire installaties

Door de coronalockdown staat in veel gebouwen het water in leidingen stil. Bijkomende zorgen om de legionellabacterie maakt legionellapreventie nóg ...

ACO introduceert de mooiste douchegoot: de ShowerDrain S+

Wie denkt dat een douchegoot een onbelangrijk onderdeel van de badkamer is, heeft het goed mis! De vormgeving van de ...

Aardgasvrij douchen

Gepubliceerd op

Een consortium met TNO, Hametech en Beter Bad ontwikkelde een douche die het mogelijk maakt om aardgasvrij te douchen. Door een warmtewisselaar te combineren met een elektrische boiler, kan continu warm gedoucht worden zonder gebruik te maken van een cv-ketel of een warmtepomp. Het douchewater wordt met een pomp omhoog gepompt langs een warmtewisselaar, waardoor meteen warm water beschikbaar is.

Voor 2050 moeten bijna 7 miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen aardgasvrij zijn. In moderne, goed geïsoleerde woningen is warm tapwater de grootste energiegebruiker.

Energie-efficiënte douchecabine
Ruimteverwarming wordt door betere isolatie, luchtdicht bouwen en warmteterugwinning al sterk teruggebracht. Maar het was nog lastig om warm tapwatergebruik terug te brengen zonder het verlies van comfort. Om de energiebesparing bij het douchen te realiseren en toch het comfort te behouden ontwikkelde TNO samen met Beter Bad en Hametech een multifunctionele energie-efficiënte douchecabine, de MEED.

Van ontwerp naar praktijk
Door een warmtewisselaar te combineren met een elektrische boiler, kan continu warm gedoucht worden zonder gebruik te maken van een cv-ketel of een warmtepomp. Het douchewater wordt met een pomp omhoog gepompt, langs een warmtewisselaar, waardoor je meteen warm water hebt.
Binnen het consortium wordt gewerkt aan het optimaal ontwerp en de constructie van de douchecabine. De individuele componenten worden gemodelleerd door TNO en worden daarna getest in het MEC laboratorium van TNO. Zowel de individuele werking als de integrale werking van de componenten spelen daarbij een cruciale rol. Samen met Beter Bad en Hametech is het eindproduct ontwikkeld en wordt de douche geproduceerd.

Demonstratiedouchecabines
Het consortium heeft de ambitieuze doelstelling om 70% van de douchewarmte terug te winnen. Dit wordt door de betrokken partijen mogelijk gemaakt door de integratie van verschillende technologieën. Een aantal demonstratiedouchecabines worden aansluitend gemaakt en beproefd. Deze prefab douchecabines zijn geïnstalleerd in particuliere woningen, bij woningbouwverenigingen en in een hotel.

Warmte hergebruiken
Het systeem vereist een elektra-aansluiting, koudwaterleiding en een afvoer. Het warme water dat bij de start van een douchebeurt wegstroomt, verwarmt het nieuwe koude water uit het leidingnet met hele hoge efficiëntie. Hierdoor kan het koude tapwater met beperkt elektrisch vermogen worden verwarmd tot een comfortabele douchetemperatuur.
Voordelen van deze douche zijn onder meer dat warm water direct uit de boiler komt, waardoor geen verlies van warmte verloren gaat. De douche is daarnaast gemakkelijk te installeren, zonder dat grote ingrepen nodig zijn.

Dit project is door TKI Urban Energy gesteund met financiering vanuit de Topsector Energie en RVO.nl.

Plug and play warmtepomp doorstaat strenge winterperiode

“De strenge vorstperiode deze winter was voor ons een geschenk uit de hemel; en niet alleen vanwege de ijspret buiten”, ...

Brede coalitie: vóór 2030 minstens 1 miljoen hybride warmtepompen

Vanaf 2024 moeten ieder jaar minimaal 100.000 hybride warmtepompen worden geplaatst in woningen en gebouwen. Een brede coalitie van maatschappelijke ...

Voor het eerst een jaren 70 woonwijk op waterstof

In het Groningse Wagenborgen wordt een jaren 70 woonwijk aangesloten op een waterstofnetwerk. Van de 40 aangeschreven bewoners heeft bijna ...

Duurzame woningen onderdeel van grootschalige aanpak woningtekort

In tien jaar tijd wil een coalitie van 34 organisaties een miljoen huizen bouwen. Ook is het de bedoeling om ...

De Waterrevolutie

Gepubliceerd op

De EPC ging ten onder aan zijn eigen succes. Op meer hadden we niet kunnen hopen als sector. Maar nu de energierevolutie al een flink eind op weg is, wordt het ook tijd om de waterhuishouding onder de loep te nemen. Moeten we de Waterprestatienorm verplicht gaan stellen?

Door klimaatverandering regent het veel meer en komen er steeds vaker hevige regenbuien voor. Dat levert overlast op. Tegelijkertijd zien we dat er zelfs in Nederland tekorten aan drinkwater kunnen ontstaan. Naast verdroging merken drinkwaterbedrijven bovendien dat een significant deel van hun bronnen onder druk staat door vervuiling. De overlast aan regenwater en de bedreiging van de drinkwatervoorziening maken verandering van onze watersystemen noodzakelijk. En die veranderingen zullen vooral in de gebouwde omgeving gaan plaatsvinden. Oftewel op het terrein van de installateur.

Pionier
Sinds 2017 nemen we ieder jaar de stand van zaken door met Johan Bel. Hij had al in een vroeg stadium door dat er een watertransitie aankwam en is de eigenaar van Mijn Waterfabriek. Het bedrijf levert intelligente systemen voor het gebruik van regenwater en voor het hergebruik van grijs water en zwart water.

Decentrale oplossingen
Volgens Bel is de watertransitie inmiddels al gaande. “We zitten nu op het punt waar we pakweg 10 jaar geleden zaten met de energietransitie. Daar verschoof de aandacht geleidelijk aan naar decentrale duurzame oplossingen, zoals PV-panelen en warmtepompen. In de watersector zien we nu een groeiende belangstelling voor regenwater- en grijswatersystemen, infiltratie-oplossingen voor het eigen perceel en waterbesparende technieken.”

Voortrekkersrol
Daarbij spelen grote steden als Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven en Utrecht een voortrekkersrol, vervolgt Bel. “Deze steden willen klimaatadaptief worden, onder andere om hun waterhuishouding op orde te houden.” Ook de drinkwaterbedrijven doen een duit in het zakje, bijvoorbeeld door in toenemende mate campagnes te lanceren voor verantwoord watergebruik.

Doel
Het uiteindelijke doel is wat Bel betreft om waterneutrale gebouwen te realiseren. Analoog aan de Trias Energetica bedacht hij daarvoor de Trias Aqua als leidraad, die aangeeft welke stappen je zet als installateur om het gewenste doel te bereiken:
- Ten eerste pas je zoveel mogelijk waterbesparend sanitair toe.
- Vervolgens maak je gebruik van schoon, zacht en gratis hemelwater
- Blijft er dan nog een watervraag over, dan kun je ook het afvalwater gaan hergebruiken. Voor alle duidelijkheid: hieronder verstaan we grijs (licht verontreinigd) en zwart afvalwater.

Waterprestatienorm
Opvallend genoeg vinden de grote veranderingen nu juist plaats in de woningbouw. “Het Drinkwaterbesluit biedt meer ruimte om te sleutelen aan individuele leidingsystemen dan collectieve leidingsystemen”, legt Bel uit. Beleid kan dus een aanjager zijn van de watertransitie. In dat kader zou de waterspecialist graag zien dat de Waterprestatienorm verplicht wordt gesteld. Analoog aan de EPC is de WPN een rekenmethode waarmee voor een gebouw het theoretische watergebruik kan worden berekend, onder een bepaald gebruikerspatroon. Evenals bij de EPC zou een voortdurende aanscherping van de WPN uiteindelijk leiden tot waterneutrale gebouwen. “Het is wel broodnodig dat er dan eerst stappen worden gezet op beleidsmatig niveau, zodat verduurzaming van de waterhuishouding in de gebouwde omgeving wettelijk is ingebed. Daarnaast heb je een ‘sense of urgency’ nodig, om alle stakeholders en de consument aan boord te krijgen. Ik denk dat de WPN de eerstkomende 5 jaar nog geen verplichtend karakter zal krijgen.”

Waterkwaliteit
Maar niet alleen waterschaarste in de zomer of overvloedige regenbuien in andere seizoenen leveren uitdagingen op. Ook de waterkwaliteit komt meer en meer ter discussie te staan. Door verontreinigingen, denk onder andere aan medicijnresten, kost het drinkwaterbedrijven steeds meer moeite om de zuiverheid te garanderen. Dat zorgt onder andere voor een groeiende vraag naar filtersystemen, merkt Bel. Al met al meer business voor de installateur.

Installateur
En daarmee komen we bij de hamvraag: welke marktkansen brengt de watertransitie met zich mee voor de installateur? “De watertransitie moet nog op stoom komen, maar het kan geen kwaad om alvast kennis binnen te halen”, adviseert Bel. “Ik voorzie vooral extra vraag naar filteroplossingen, regenwater- en grijswatersystemen op termijn.” Het zal met name lastig worden voor de kleine installateur om al die ontwikkelingen bij te benen, want er gebeurt al zoveel in het vakgebied en we komen heel veel handen tekort.” 

Dit is een artikel uit de print-editie van het vakblad IZ. De digitale edities van IZ zijn gratis te raadplegen via www.installateurszaken.nl. Liever een print-editie op uw deurmat? Maak dan gebruik van onze tijdelijke actie en meld u nu aan voor een gratis abonnement op IZ via www.installateurszaken.nl

Regenwatersystemen

Door veranderende regelgeving worden particulieren bij nieuwbouw verplicht om het regenwater op eigen terrein te verwerken. De meest zinvolle manier om dat te doen is het opvangen en gebruiken van het regenwater binnen de woning. Bij Mijn Waterfabriek resulteert dat in een sterk toenemende vraag naar regenwatersystemen zoals de HOME Comfort. Dat is het basis regenwatersysteem dat geschikt is voor toiletspoeling, wasmachine en buitenkraan bij woningen. Het regenwater wordt opgevangen in een betonnen regenwatertank van 5 of 6m3, die voorzien is van een filter (nr.1) voor de verwijdering van blad en zand. Een krachtige onderwaterpomp (nr.3) perst het regenwater naar de aangesloten tappunten. In de tank hangt een niveaumeting (nr.4) die een signaal doorgeeft naar een LED-indicator (nr.6) in de woning. Als het niveau in de tank te laag wordt, schakelt deze een magneetventiel open. Dan wordt de tank met 10% leidingwater bijgevuld. De plaatsing van een dergelijk regenwatersysteem is typisch een klus voor installateurs.

Aqua Nederland Vakbeurs en RioleringsVakdagen gaan samen

Aqua Nederland is de nieuwe naam voor de gezamenlijke vakbeurzen Aqua Nederland Vakbeurs en RioleringsVakdagen. De eerste editie onder de ...

Watertransitie volgt energietransitie

De energietransitie houdt installateurs dagelijks bezig, we zitten er al middenin. Nieuw is de watertransitie. Daarvan staan we aan het ...

Verduurzaam de waterhuishouding: Trias Aqua

Terwijl de energietransitie in volle gang is, dient zich alweer een nieuwe revolutie aan. Diverse experts op het gebied van ...

Van toiletspoeling tot bierproductie

Klimaatverandering noodzaakt ons anders om te gaan met regenwater; steeds meer burgers en bedrijven worden door hun gemeente verplicht het ...

Douche-wtw versterkt (hybride) warmtepomp

Gepubliceerd op

Badkamers worden luxer en zijn steeds vaker een ruimte voor ontspanning, met een grotere vraag naar warm tapwater als gevolg. Om aan een grotere warmtapwatervraag te voldoen, moet er bij voorraadsystemen voldoende warmwater beschikbaar zijn.

Dit geldt voor zowel de bestaande bouw als in de nieuwbouw. In de nieuwbouw is de warmwaterproductie zelfs verantwoordelijk voor 20 tot 40% van de energievraag van woningen. Toch kan energiezuinigheid en een hoog tapwatercomfort eenvoudig samengaan. Hoe? Door het toepassen van een douche-wtw. Zo is veel minder energie van de opwekker nodig. Een warmtepomp hoeft hierdoor veel minder energie te leveren voor een hoger comfort.
In de nieuwbouw is een kleine warmtepomp al snel toereikend voor de warmtevraag. Een douche-wtw is een welkome aanvulling om het tapcomfort te garanderen én te verhogen. Bovendien kan met een douche-wtw volstaan worden met een kleiner voorraadvat. In de bestaande bouw kunnen woningen stapsgewijs verbeterd worden. Met een hybride verwarmingssysteem smeer je de kosten over een periode uit. De eerste stap in ‘energiebesparing’ is isolatie, LTV en een douche-wtw. Daarna breidt je de cv uit met een warmtepomp. Zo ontstaat een hybride verwarmingssysteem. Als de warmtepomp ook wordt ingezet voor warmtapwaterbereiding, zijn een voorraadvat en een douche-wtw altijd interessant. De warmtepomp krijgt hierdoor een beter rendement (COP).
Er zijn diverse soorten douchewisselaars. Voor appartementen en gelijkvloerse woningen zijn douchegoot-wtw’s beschikbaar. Nieuw voor deze markt zijn verticale douche-wtw’s, verkrijgbaar met opvoerpomp en vaak een geïntegreerde kleine boiler of naverwarmer. Voor conventionele woningen met de badkamer op de verdieping zijn douchepijp-wtw’s vaak de meest eenvoudige oplossing.

Luuk Dijkhuis, voorzitter sectie D-WTW
Namens de Nederlandse Verwarmingsindustrie

Ander relevant nieuws van onze redactie

Is het binnenklimaat wel gezond?

Al jaren is er veel te doen over het binnenklimaat in Nederland. Gebouwen worden steeds beter geïsoleerd en inmiddels bijna ...

Digitaal accepteren we allemaal

Data is de heilige graal van de nieuwe economie. Data is king. De technologische voortuitgang brengt ons mensen veel positiefs ...

Een nieuwe generatie

Ondernemers in de bouwketen zijn positiever dan aan het begin van de coronacrisis. Vooral installatiebedrijven zijn optimistisch. De werkvoorraad in ...

Installateur als adviseur

‘Van (aard)gas los’ wordt niet meer als doel gezien maar als een middel. Zo ontstaat er ruimte voor meer oplossingen, ...

Kraanoppervlak nooit meer warm tijdens douchen

Gepubliceerd op

Grohe lanceert CoolTouch® technologie voor zijn douchesystemen. Met het Euphoria CoolTouch douchesysteem wordt het kraanoppervlak nooit warm tijdens het douchen. Het hete water wordt in de kraan omspoeld door koud water. Een speciale verbinding bij de warmwateringang van de thermostaat zorgt ervoor dat het hete water niet direct in contact komt met het verchroomde kraanoppervlak. Zo is verbranding aan hete oppervlakten uitgesloten.

Ook de thermostaatkranen van Grohe zijn uitgerust met de CoolTouch-technologie. De Grohtherm 2000 en Grohtherm 3000 thermostaatkranen bieden extra bescherming door de CoolTouch wandafdichting rozetten. Naast de CoolTouch-technologie® is de kraan ook uitgerust met de SafeStop knop die voorkomt dat kinderen de watertemperatuur op een temperatuur hoger dan 38°C kunnen instellen.

Waterbesparing
Met de Grohe TurboStat technologie is de kraan uiterst gevoelig: de watertemperatuur is binnen een fractie van een seconde in te stellen en houdt de temperatuur tijdens de douchebeurt op een constant niveau. Dit bespaart water door het feit dat er geen overbodig water hoeft te stromen om het water op de juiste douchetemperatuur te brengen. Paul Rebergen, van Grohe: “Veiligheid is bij ons topprioriteit. We vinden het belangrijk dat iedereen onbezorgd kan genieten in hun badkamer. Bij een ultiem wellness gevoel hoort het niet zo te zijn dat je constant rekening moet houden met hete oppervlakken van kranen. Op deze manier zijn de CoolTouch-kranen absoluut onmisbaar voor badkamers waar kinderen en ouderen gebruik van maken. Groot of klein, jong of oud, met de CoolTouch-technologie geniet iedereen maximaal van zijn of haar badkamer.”

Sneller, Sterker, Slimmer

Steeds meer installateurs ontdekken de voordelen van de GROHE inbouwreservoirs. De Rapid SLX geeft je toegang tot alles wat vandaag ...

Een nieuwe sanitaire revolutie?

Gezondheid en sanitaire oplossingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de corona-epidemie is dat besef nu sterker dan ooit, merken ...

Betreed de digitale wereld! Maak kennis met Grohe X

Ervaar een nieuwe manier van interactie met GROHE X. GROHE presenteert een revolutionair digitaal platform met informatieve en inspirerende content ...

Flinke donatie voor betere waterhygiëne en sanitair in Nigeria

Sanitairmerk Grohe BeNeLux doneert 141.000 euro aan Nigeria voor een betere waterhygiëne en sanitaire voorzieningen. In dit land overlijden elk ...

Een nieuwe sanitaire revolutie?

Gepubliceerd op

Gezondheid en sanitaire oplossingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door de corona-epidemie is dat besef nu sterker dan ooit, merken drie deskundigen van Grohe, Wavin en Geberit. Welke trends signaleren zij?

Tot 1870 lag de gemiddelde levensverwachting rond de 40 jaar. Daarna zien we een stijgende lijn die erin heeft geresulteerd dat we tegenwoordig gemiddeld 81,56 jaar oud worden. Vaak wordt er daarbij gewezen op medische ontwikkelingen. Die zouden verantwoordelijk zijn voor de verbetering van de volksgezondheid. Hoewel antibiotica en vaccinaties om maar twee voorbeelden te noemen zeker een rol hebben gespeeld, is het voor een groot deel aan de verbeterde sanitatie te danken dat het vroegere 40 nu 81 is geworden.

Op het netvlies
Je zou zeggen dat we als installatiebranche doordrongen zouden moeten zijn van deze geweldige prestatie. Dat valt tegen. Hoewel sanitaire technieken en gezondheid onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden, merken experts dat de installateurs het maar “ergens op hun netvlies hebben staan”, zoals René Offringa het treffend verwoordt.

Veiligheid en gezondheid
De zestiger is al ruim 40 jaar werkzaam bij Wavin, onder andere als technisch adviseur en productontwikkelaar. “Installateurs zijn toch vooral met de techniek van de systemen bezig, veiligheid en gezondheid zijn geen hoofdthema’s voor hen.”

Praktijk
Offringa onderbouwt zijn verhaal met enkele praktijkvoorbeelden. “Hoe vaak zien we niet dat keurig verpakte Tigris of Hep2O fittingen uit de verpakking los in open kratten of boxen worden overgegooid en dan meteen vuil worden? Ook hotspots blijven een item, hoewel je daarvoor niet altijd naar de installateur kan wijzen. Vaak ligt het ook aan het ontwerp. Tot slot hoor ik nog regelmatig dat ontspanningsleidingen te dicht bij de inlaat van een ventilatiesysteem worden gemonteerd, waardoor er stankklachten optreden.”

Impact pandemie
Hoewel dus zeker voor verbetering vatbaar, lijken de branche, professionele opdrachtgever en ook reguliere consument wel iets meer oog te krijgen voor gezondheidsaspecten. Rogier van Dis wijst daarbij op invloed van de coronapandemie. Volgens de topman van Grohe Benelux en UK zijn bijvoorbeeld musea en horecagelegenheden naarstig op zoek naar aanrakingsvrije kranen. Dat heeft natuurlijk ook zijn weerslag op de inkoop en adviesrol van groothandelaren. Daarnaast schaft de consument bijvoorbeeld sneller bedieningspanelen aan met een antibacteriële laag. En de verkoop van de douche-wc, die al in de lift zat voor crisis, heeft eveneens een hoge vlucht genomen. Maar ook Van Dis kraakt een kritische noot, die eigenlijk goed aansluit bij de bevindingen van Offringa: “De installateur verstaat zijn vak, maar zou de klant daarin meer kunnen meenemen door het delen van kennis en kunde. Wij kunnen de installateur helpen met het geven van een goed advies, wat een positief effect heeft op hun verkoopresultaten en klanttevredenheid.”

Doorontwikkeling
Jeroen Bosman, Productmanager bij Geberit, neemt de gelegenheid te baat om de installateur nog maar eens te waarschuwen zich vooral te houden aan de NTR 3216, nu er een pittige discussie woedt over opspattend water en het gevaar op corona in toiletten. Hij verwacht dat de pandemie een impuls zal geven aan de verdere doorontwikkeling van sanitaire oplossingen, maar in de brede zin des woords. “Bijvoorbeeld door de fabricage van hogere tussenschotten voor urinoirs, zodat ook de adem wordt geblokkeerd.” Ook zal het onderhoud meer onder de loep komen te liggen. “Denk aan de regelmatige reiniging/vervanging van luchtfilters in sanitaire voorzieningen.”

Brede range
De geïnterviewden brengen een brede range aan sanitaire producten op de markt die een duidelijke link hebben met gezondheid. Behalve douche-wc’s en aanrakingsvrije bedieningsplaten en kranen kan er dan bijvoorbeeld gedacht worden aan perssystemen, sifons, inbouwsystemen, maar ook aan rainshowers om een wellness-ervaring te creëren tijdens het douchen.

Inzoomen
Die producten zoomen allemaal in op een ander gezondheidsaspect. Een waterloos sifon is bijvoorbeeld erg handig als je te maken krijgt met een warme omgeving. Zo voorkom je immers de stankklachten, die optreden als een doorsnee sifon opdroogt. Een perssysteem met trekvaste en waterdichte fittingen zorgt ervoor dat je eenvoudig lekkage kan voorkomen. En met een inbouwsysteem heb je geen randjes, waardoor het oppervlak schoner blijft. Douchegoten met een makkelijk te verwijderen haarzeef tot slot maken zowel de reiniging als het onderhoud een stuk eenvoudiger.

Versnelling
Bosman gaf het al aan: de pandemie zal zeker de doorontwikkeling van oplossingen stimuleren en eventueel versnellen. Van Dis onderschrijft zijn mening. Zo brengt Grohe onder andere nieuwe sensorkranen op de markt. Daarnaast komen langlopende vraagstukken, zoals het legionellaprobleem, wat meer in de spotlights te staan. Bij Grohe merken ze dat aan de grote belangstelling voor trainingen die ingaan op het belang van legionellapreventie bij de installatie en het onderhoud van drinkwatersystemen. Maar ondanks die groeiende aandacht, zijn er nog fikse obstakels te nemen. Offringa wijst bijvoorbeeld op rubbers in thermostaatkranen, “die een bron van zorg blijven”.

Waterbesparing
Uiteraard zijn er meer thema’s die hun stempel drukken op het vakgebied. Soms hebben die ook duidelijke raakvlakken met gezondheid. Denk aan waterbesparing. Offringa: “Toiletten met een 4 l spoeling blijken in de praktijk de nodige problemen met zich mee te brengen in de leidingsystemen bij de afvoer van urine en poep. Vaak gooien ze het toch weer omhoog naar 7 l.” Theoretisch gezien valt het probleem wel op te lossen met een vacuümriolering, maar dan raak je een ander heikel thema in de branche: energiebesparing. “Je gebruikt namelijk meer energie”, legt Bosman van Geberit uit.

Waterkwaliteit
Ook de waterkwaliteit zelf mag zich verheugen op toenemende belangstelling. Van Dis: “Het kost steeds meer moeite om de kwaliteit op peil te houden, door toenemende vervuiling. Microplastics, medicijn- en drugsresten zijn daar onder andere debet aan. Wij merken het onder andere aan de stijgende verkoop van filtersystemen, vooral in Zuid- en Oost-Europa.”

Milieuvriendelijk
En dan is er nog circulariteit of iets ruimer genomen: milieuvriendelijke productie. “Hier wordt op uiteenlopende manieren vorm aan gegeven. Zo dwingt de regelgeving ons nu om regenwater te verwerken op het eigen perceel. De belangstelling voor infiltratiesystemen is daarom booming”, vertelt Offringa van Wavin. En Grohe produceert al sinds vorige jaar haar kranen op een CO2-neutrale manier.

Grenzen
De consument en professionele opdrachtgever haken aan, maar stellen wel hun grenzen, blijkt uit het relaas van Bosman. “Op het moment dat bijvoorbeeld waterbesparing het comfortniveau beïnvloedt, is het andere koek. Uiteindelijk leven veel mensen wel voor hun comfort.”

Conclusie
De coronapandemie heeft de belangstelling voor sanitaire systemen en gezondheid in een stroomversnelling gebracht. Dit proces zal nog een fikse impuls krijgen door de watertransitie, die in navolging van de energietransitie de komende jaren haar stempel gaat drukken op de installatiesector. Gevolg: nog meer business voor de branche 

Dit is een artikel uit de print-editie van het vakblad IZ. De digitale edities van IZ zijn gratis te raadplegen via www.installateurszaken.nl. Liever een print-editie op uw deurmat? Maak dan gebruik van onze tijdelijke actie en meld u nu aan voor een gratis abonnement op IZ via www.installateurszaken.nl

Sanitaire installaties

Door de coronalockdown staat in veel gebouwen het water in leidingen stil. Bijkomende zorgen om de legionellabacterie maakt legionellapreventie nóg ...

Sanitairfabrikant toont innovaties dit jaar online

Vanwege de coronapandemie presenteert Geberit haar innovaties dit keer online. De sanitairfabrikant toont haar nieuwste producten wel in een fysieke ...

Flinke donatie voor betere waterhygiëne en sanitair in Nigeria

Sanitairmerk Grohe BeNeLux doneert 141.000 euro aan Nigeria voor een betere waterhygiëne en sanitaire voorzieningen. In dit land overlijden elk ...

Intelligente kranen voor drinkwater en sanitair winnen aan populariteit

Digitalisering maakt sanitaire kranen steeds intelligenter. Smartphone-apps verhogen niet alleen de productfunctionaliteit maar maken de kranen ook gebruiksvriendelijker. Tegelijkertijd zijn ...

Sanitaire installaties

Gepubliceerd op

Door de coronalockdown staat in veel gebouwen het water in leidingen stil. Bijkomende zorgen om de legionellabacterie maakt legionellapreventie nóg urgenter. Onno Leever houdt zich al ruim twintig jaar met Legionella bezig. Sinds januari zet hij zijn expertise in bij ISSO.

“Qua kennisontwikkeling op het gebied van Legionella, en sanitaire installaties in bredere zin, staat er voor 2021 weer van alles op stapel”, vertelt Onno Leever, van Leever installatie adviseurs. “Zo verschijnt er een nieuwe versie van ISSO-kleintje Legionellapreventie en wordt de ISSO-publicatie 55.1 ‘Handleiding legionellapreventie in leidingwater’ aangepast. Ook komt er een aanpassing op publicatie 55.2 ‘Zorgplicht legionellapreventie’. Daarnaast is een commissie bezig om de regelgeving voor legionellapreventie te evalueren, wat aangepaste legionellawetgeving zal opleveren.” Leever zit in deze begeleidingscommissie.

Kennisontwikkeling
In januari heeft hij het stokje overgenomen van Irene van Veelen, voormalig specialist Sanitair en Legionellapreventie bij ISSO. “Ik kende Irene onder andere al van de commissie NEN 1006 en ook vanuit de Waterwerkbladen hadden we al samengewerkt. Daarnaast hadden Irene en ik al eens samengewerkt bij een innovatiebijeenkomst over warmwatercirculatiesystemen”, vertelt Leever. “Toen ISSO een vervanger zocht voor de functie van Irene, heeft zij mijn naam laten vallen. Zo ging het balletje rollen. Ik was gelijk enthousiast. Binnen mijn eigen bedrijf doen we veel aan kennisdeling en aan zelf kennis opdoen. Als er een nieuw normblad of een nieuwe NTR uit is, sluit ik me bij wijze van spreken drie dagen op om hem te lezen. Daarna deel ik binnen mijn team wat de belangrijkste wijzigingen zijn. ISSO is ook zeer gericht op kennisontwikkeling. Het past daarom ontzettend goed; de missie van ISSO en die van mijzelf zijn gelijk.”

Waterschade-onderzoek
Leever startte zijn bedrijf in 1991 als zelfstandige. Destijds maakte hij vooral technische berekeningen en tekeningen voor installateurs. Het specialisme Legionella kwam er in 1999 bij. Inmiddels is zijn adviesbureau uitgegroeid tot een flinke organisatie die tekeningen en installatieberekeningen maakt voor wonen, werken en recreëren. “Overal waar het ingewikkeld wordt, komen wij kijken”, zegt Leever. “Zo bemiddelen we ook bij geschillen en we doen bijvoorbeeld waterschade-onderzoek.”
Verbrandingsgevaar door warm tapwater
Een thema waarvoor Leever een lans breekt en dat hij ook als discussiepunt heeft ingebracht in de NEN 1006 (waterwerkbladen) commissie, is dat van verbrandingsgevaar door te warm tapwater. Leever: “Het gaat bijvoorbeeld fout als in het warmwatergedeelte van de installatie wel een pomp zit maar in het koudwatergedeelte niet. Toch kun je dergelijke temperatuurschommelingen van tapwater, en dus verbrandingsgevaar tijdens het douchen, voorkomen. In ISSO-publicatie 55 ‘Leidingwaterinstallaties voor woon- en utiliteitsgebouwen’ staan daarover bijvoorbeeld adviezen. De technieken om dergelijke verbranding te voorkomen zijn er zeker, maar preventie is niet in de wet opgenomen. Deze huidige richtlijnen over de temperatuur voor warm tapwater in drinkwaterleidingen zijn vooral bedoeld om de groei van de legionellabacterie in leidingwaterinstallaties te voorkomen. Dat is inderdaad van groot belang, maar de focus moet eigenlijk op allebei liggen: én legionellapreventie, én het voorkomen van verbranding door warmtapwater. Er zijn zeker situaties waarin het verantwoord is om de taptemperatuur legionellaveilig te verlagen.”

Waterbesparing
Een tweede onderwerp dat de nieuwe specialist Sanitair en Legionellapreventie bij ISSO inbracht bij de NEN 1006 commissie, is waterbesparing. Zijn ideaalbeeld is om de balans te vinden waar installaties nog optimaal werken, met een maximum aan waterbesparende mogelijkheden. “Ik zou daarvoor graag ontwikkelingen terugzien in zowel producten, als wet- en regelgeving. Ook van thema’s als het scheiden van waterstromen van verschillende kwaliteit, dus huishoudwater en drinkwater, verwacht ik dat we de komende jaren meer gaan horen.”

Nieuwe wetgeving
Voor zijn nieuwe functie bij ISSO, die hij parttime invult naast zijn werk als adviseur Installatietechniek en legionellapreventie bij Leever installatie adviseurs, hoopt de specialist flinke stappen te zetten in gezondheid, veiligheid en comfort voor sanitaire installaties. Leever: “Ik zou het fantastisch vinden als we voor elkaar kunnen krijgen dat bepaalde delen uit ISSO-publicaties als wetgeving worden opgenomen. Bijvoorbeeld als het gaat om preventie van verbranding door te warm tapwater. En daarnaast vind ik het erg interessant om nu namens ISSO in de commissie te zitten voor de nieuwe legionellawetgeving.”

Dit is een artikel uit de print-editie van het vakblad IZ. De digitale edities van IZ zijn gratis te raadplegen via www.installateurszaken.nl. Liever een print-editie op uw deurmat? Maak dan gebruik van onze tijdelijke actie en meld u nu aan voor een gratis abonnement op IZ via www.installateurszaken.nl

 

Legionellaspecialist haalt UV-technologie in huis

Holland Water, specialist in legionella-beheersende watertechnologie, neemt de UV-activiteiten en handelsnaam Uvidis® over van branchegenoot WaterZorg Friesland. Het is de ...

Legionellabestrijder vindt investeerder voor verdere groei

Holland Water, specialist in de bestrijding van Legionella, is een samenwerking aangegaan met investeringsmaatschappij OxGreenfield. De maatschappij verschaft het benodigde ...

Corona en legionella; alertheid blijft geboden

De coronacrisis brengt ook een ander gevaar met zich mee. Door de leegstand van gebouwen neemt het gevaar op legionella ...

Hotel Oud Londen in Zeist kiest voor steunpakket om legionella te voorkomen

Hotel en restaurant Oud London in Zeist maakt als eerste horecabedrijf in Nederland gebruik van het Steunpakket Veilig Drinkwater dat ...

Brein buiten de douche

Gepubliceerd op

Ieder gezinslid zijn eigen doucheprofiel, met een instelmogelijkheid voor een maximale douchetijd of maximale temperatuur. Per persoon bekijken wat de kosten zijn van elke douchebeurt. De nieuwe Aqualisa elektronische mengkraan maakt bewust en duurzaam watergebruik mogelijk. De mengkraan is bovendien voorzien van connectiviteitsfuncties zoals Wi-Fi, App en spraakbesturing en kan worden verbonden met andere slimme toestellen in huis, zoals de slimme speakers als Amazon Alexa en Google Nest.

“Hey Google, zet mijn douche aan”, zal snel een vertrouwd commando worden in woningen met een nieuwe Aqualisa Smart Quartz Collectie Douche”, zegt Aqualisa Head of International Development, Zoe Nguyen. “Elektronische mengkraantechnologie bestaat al sinds 2001. Wij waren de eerste fabrikant die hiermee op de markt kwamen en denken dat landen zoals België en Nederland er nu klaar voor zijn. Zeker omdat woningen kleiner worden gebouwd en alles slimmer zal worden.”

‘Brein’ buiten doucheruimte
Het thermostatische gedeelte van deze mengkraan wordt letterlijk en figuurlijk weggetrokken vanuit de douche- of bad-omgeving (zie afbeelding). Alleen de bediening blijft zichtbaar. De controller staat in verbinding met een datakabel die aangesloten is op de SmartValve™; het effectieve brein van de installatie, die tot 10 meter van de doucheruimte geplaatst kan worden. Integreren in het plafond, onder het bad of in een kast behoort tot de opties.

Eén leiding voor warm en koud
In tegenstelling tot een klassiek thermostatisch ventiel, mengt het ventiel het koude en warme water elektronisch en gaat er slechts één leiding naar de hand- of regendouche. Indien er meerdere uitgangen zijn, is er een ‘omsteller’ beschikbaar. Zoe Nguyen: “Dit betekent een enorme kostenverlaging in accessoires en installatie-uren. Diepte in de wand is bij deze mengkraan niet meer nodig en dankzij de omsteller kunnen hand- en regendouches eenvoudig worden omgeleid zonder de leidingen aan te passen.” 

Dit is een artikel uit de print-editie van het vakblad IZ. De digitale edities van IZ zijn gratis te raadplegen via www.installateurszaken.nl. Liever een print-editie op uw deurmat? Maak dan gebruik van onze tijdelijke actie en meld u nu aan voor een gratis abonnement op IZ via www.installateurszaken.nl

 

Minder waterverbruik, toch royaal douchen

Grohe voegt een nieuwe hoofddouche toe aan haar assortiment. De Tempesta 250, geproduceerd in Lahr, Duitsland, is een royale hoofddouche ...

Huis verwarmen via doucheputje wint duurzame startup prijs

Een systeem voor het recyclen van warmte uit water is in de prijzen gevallen tijdens de dertiende editie van de ...

Hoe lang kun je douchen met een Itho Daalderop warmtepomp voorraadvat?

Voor all-electric toepassingen met warmtepompen is een voorraadvat nodig voor het bufferen van het warme tapwater. Bij de keuze van ...

Handdouche met drie straalsoorten

Grohe introduceert de nieuwe Rainshower SmartActive handdouche. Deze douche bevat slimme functies en intuïtieve bediening. De bijpassende glijstang kan door ...

Oplossingen voor drinkwater vanaf huisinvoer tot tappunt

Gepubliceerd op

Op de virtuele ISH die deze week wordt gehouden, presenteert polymeerspecialist Rehau zijn oplossingen voor een warmte- en drinkwatervoorziening in gebouwen.

Zo versterkt Rehau met de nieuwe Pure Water-producten RE.Guard en RE.Source zijn claim als specialist voor drinkwateroplossingen vanaf de huisinvoer tot aan het tappunt. De intelligente RE.Guard, die direct na de watermeter wordt geïnstalleerd, helpt de kleinste lekken op te sporen en waterschade te voorkomen. De RE.Source drinkwaterkraan op netvoeding biedt hygiënisch water met één druk op de knop. De slimme kraan, die verkrijgbaar is in verchroomde en matte afwerkingen en in C- of L-vorm, kan water op verschillende temperaturen en desgewenst met toevoeging van kooldioxide leveren. Ook is nu het Rehau waterfilter RE.Fine hier verkrijgbaar. Met de fijnfiltervarianten Select en Pure worden de kleinste zand-, roest- en kalkdeeltjes uit het drinkwater gefilterd, wat het leidingnet beschermt tegen corrosie en afzetting.

Softwareoplossingen
Op het gebied van Digital Services concentreert Rehau zich op de toegevoegde waarde van haar softwareoplossingen. Met Raucad krijgen klanten op het gebied van gebouwentechniek een compleet pakket voor het ontwerp van gebouwtechnische installaties, inclusief oppervlakverwarmingssystemen en drinkwater-, verwarmingsleidingen en binnenriolering. Met BIM@Rehau staat Rehau als partner ter beschikking van architecten, ontwerpers en constructeurs, voor onder andere ondersteuning bij hun BIM-projecten.

Primeur: ISH gaat volgende week digitaal van start

De internationaal gezien grootste vakbeurs voor water, verwarming en airconditioning, ISH, gaat maandag a.s. voor het eerst digitaal van start ...

Hoekregelkraan als hygiënesensor

Schell heeft meer dan 70 jaar geleden de hoekregelkraan uitgevonden. Tot op heden zijn ervan wereldwijd meer dan 7 miljard ...

Legionellaspecialist haalt UV-technologie in huis

Holland Water, specialist in legionella-beheersende watertechnologie, neemt de UV-activiteiten en handelsnaam Uvidis® over van branchegenoot WaterZorg Friesland. Het is de ...

Flinke donatie voor betere waterhygiëne en sanitair in Nigeria

Sanitairmerk Grohe BeNeLux doneert 141.000 euro aan Nigeria voor een betere waterhygiëne en sanitaire voorzieningen. In dit land overlijden elk ...

Hoekregelkraan als hygiënesensor

Gepubliceerd op

Schell heeft meer dan 70 jaar geleden de hoekregelkraan uitgevonden. Tot op heden zijn ervan wereldwijd meer dan 7 miljard geïnstalleerd. Ter gelegenheid van deze mijlpaal staan we stil bij de technische ontwikkelingen van hoekregelkranen.

Een hoekregelkraan wordt geïnstalleerd in een waterleidingtoevoer om de waterdoorlaat in deze leiding af te kunnen sluiten. Zo kunnen bijvoorbeeld (herstel)werkzaamheden aan leidingen, leidingdelen en armaturen verricht worden zonder het hele stelsel leeg te laten lopen. Tegenwoordig kunnen deze kranen veel meer dan alleen een leiding afsluiten. Dankzij innovaties als temperatuursensoren en regelfuncties, kunnen hoekregelkranen vandaag de dag ook helpen de drinkwaterkwaliteit te waarborgen en water te besparen.
Het reguleren van de watertemperatuur in de waterleiding speelt naast stagnatiespoelingen een belangrijke rol voor de hygiëne van een drinkwaterinstallatie. Een hoekregelkraan met temperatuursensor kan gebouwbeheerders ondersteunen de watertemperatuur in de leiding op peil te houden. Elektronische kranen kunnen informatie over de watertemperatuur doorsturen naar een watermanagementsysteem waar de temperatuurprofielen gelogd, gemonitord en beheerd kunnen worden.

Waarom is temperatuur zo belangrijk?
Om te voorkomen dat stilstaand water in de installatie de ideale voedingsbodem voor Legionella en andere ziekteverwekkers wordt, mag de warmwatertemperatuur niet te laag en de koudwatertemperatuur niet te hoog zijn. Daarom moeten exploitanten en beheerders van gebouwen de NEN 1006 richtlijn volgen en ervoor zorgen dat de temperaturen in het volledige warmwatersysteem hoger zijn dan 60°C (55°C voor een warmtapwatervoorraadtoestel in een woninginstallatie zonder circulatiesysteem) en de temperaturen in het koudwatersysteem onder de 25°C blijven. De Schell-temperatuursensoren kunnen gebruikt worden om de temperatuur van de tappunten en zo van het hele systeem te bewaken.
Om de waterkwaliteit te waarborgen wordt door specialisten aangeraden om het water in de leidingen elke drie dagen (72 uur) te verversen. Volgens de NEN 1006 is een wekelijkse spoelingsinterval nodig als het gebruik van een watersysteem niet conform de ontwerpcondities van een watersysteem is (denk hierbij bijvoorbeeld aan de seizoengebonden exploitatie van een camping). Als de nodige spoelingen of temperatuurmetingen omslachtig én met de hand moeten worden uitgevoerd, is dat een tijdrovende en dus ook dure inspanning.

Temperatuur op peil
Het regelmatig verversen van het water in de leidingen voorkomt dat de watertemperatuur stijgt of daalt, aangezien het water met de juiste temperatuur naar binnen stroomt. Indien deze spoeling niet plaatsvindt door regelmatig gebruik van de installaties in het gebouw, dient een regelmatige stagnatiespoeling uitgevoerd te worden. Met het Schell-watermanagementsysteem SWS (SCHELL SWS) kunnen dergelijke spoelingen centraal en onafhankelijk van de locatie (SMART.SWS) worden aangestuurd en bewaakt. Geïntegreerd in SCHELL SWS, wordt bijvoorbeeld de hoekregelkraan COMFORT PT een belangrijk onderdeel van de drinkwaterhygiëne. Met behulp van de temperatuursensor kan de naleving van de voorgeschreven watertemperaturen continue gemonitord worden. De gegevens worden in het Schell-watermanagementserver geregistreerd. De server vraagt automatisch elke 15 minuten de watertemperatuur.

Gemakkelijk installeren, afstellen en onderhouden
Dankzij een speciale conische knelkoppeling met lengtecompensatie kan een veilige, snelle verbinding tussen een hoekregelkraan en koperen leidingen of flexibele slangen gerealiseerd worden. Bij hoekregelkranen zonder knelkoppeling worden de flexibele slangen met een wartelmoer en vlakke afdichting verbonden. Hoekregelkranen met zelfdichtende schroefdraad (asag easy van Schell) maken de montage nog eenvoudiger. Omslachtig opruwen en het gebruik van hennep is niet nodig.
Na de montage kunnen de kranen worden afgesteld. Zo kan het debiet gereguleerd en de leidingdruk gecompenseerd worden. Schell-hoekregelkranen met afstelfunctie hebben een geluidsniveau van <20 db (a) bij een stromingsdruk van 3 bar over het volledige instelbereik, wat zorgt voor een laag geluidsniveau. Door de afstellingen te optimaliseren, kan het waterverbruik tot wel 40% verminderd worden. Tevens neemt de schadelijke CO2-uitstoot bij het tappen van warm water af.

Eenvoudig vergrendeld
De Schell-hoekregelkraan kan eenvoudig vergrendeld worden, bijvoorbeeld voor reparaties, onderhoudsbeurten of voor de vervanging van armaturen: draai de bedieningshendel rechtsom tot de hoekregelkraan dicht is - en er stroomt geen water meer door de leiding. Wastafelkranen kunnen nu gedemonteerd, onderhouden of gerepareerd worden. Een vetkamer die de messing spindel beschermt tegen kalkaanslag, zorgt ervoor dat de spindel permanent gemakkelijk te openen, smoren en sluiten is.

Sanitairfabrikant toont innovaties dit jaar online

Vanwege de coronapandemie presenteert Geberit haar innovaties dit keer online. De sanitairfabrikant toont haar nieuwste producten wel in een fysieke ...

Flinke donatie voor betere waterhygiëne en sanitair in Nigeria

Sanitairmerk Grohe BeNeLux doneert 141.000 euro aan Nigeria voor een betere waterhygiëne en sanitaire voorzieningen. In dit land overlijden elk ...

Wat kunnen we verwachten van een digitale ISH vakbeurs?

Elke twee jaar verzamelt de installatiebranche zich in Frankfurt op de internationale vakbeurs voor HVAC en water, ISH. Ook dit ...

Aanraakvrije bedieningsplaten in Wildlands Adventure Zoo Emmen

Juist in deze tijd is het voorkomen van de overdracht van virussen belangrijk. Met de aanraakvrije wc- en urinoirbedieningsplaten van ...

Sanitairfabrikant toont innovaties dit jaar online

Gepubliceerd op

Vanwege de coronapandemie presenteert Geberit haar innovaties dit keer online. De sanitairfabrikant toont haar nieuwste producten wel in een fysieke beursstand, om zo realistisch en praktijkgericht mogelijk over te komen. Zakelijke partners van Geberit kunnen zich vooraf registreren voor het evenement dat van 7 t/m 9 april plaatsvindt.

“In het kader van de Innovation Days nodigt Geberit loodgieters, sanitairmonteurs, architecten, interieurontwerpers, adviseurs, aannemers, projectontwikkelaars, retailers, groothandelaren en alle overige geïnteresseerde zakelijke relaties uit om deel te nemen aan deze ervaring,” vertelt Martin Baumüller, Hoofd Marketing en directielid van de Geberit Groep. “Het evenement is te volgen via live streaming vanuit een fysieke stand. Dankzij de mogelijkheid live te chatten tijdens dit digitale evenement kan er ook tussen Geberit deskundigen en klanten persoonlijk gecommuniceerd worden.”

Breed scala aan onderwerpen
Het driedaagse evenement - de Geberit Innovation Days - biedt informatie, kennis en discussies op het gebied van zeven vrij te kiezen onderwerpen. De presentatie van elk afzonderlijk onderwerp duurt ca. 20 tot 25 minuten, waardoor deelnemers deze gesprekken kunnen inplannen in hun persoonlijke agenda. De presentaties worden online gestreamd, rechtstreeks vanuit 'House of Geberit'. De modules bieden in compacte vorm productinformatie en praktische kennis met een gespreksleider en korte video’s en animaties.

Individuele planning
De bezoeker kan de agenda zelf online plannen, afhankelijk van de onderwerpen die voor hem of haar interessant zijn. Een overzicht van de onderwerpen en de tijden van alle modules is te vinden op www.innovation-days.geberit.nl. De gewenste modules zijn te selecteren en aan je persoonlijke agenda toe te voegen door er op te klikken. Ter herinnering aan de geboekte data en tijden wordt een e-mail gestuurd. Op elk gewenst moment, ook achteraf, kunnen er wijzigingen aangebracht worden in de gemaakte selectie.

Onderwerpen
De volgende onderwerpen komen aan bod:
-Welkom en nieuws: een compact overzicht van alles wat Geberit in 2021 op de markt brengt.
-Waterstroom: nieuwe producten op het gebied van leidingsystemen en inbouwreservoirs.
-Designvrijheid: designinnovaties die in de badkamer een vrijheid bieden voor een individueel ontwerp.
Oplossingen op maat: hoe persoonlijk comfort in de badkamer kan worden verbeterd en hoe er voor extra hygiëne en ruimte gezorgd kan worden.
-Heerlijk fris: welke douchewc is de juiste keuze voor welke badkamer?
-Tijd voor touch-free: bewegingsgevoelige oplossingen voor extra hygiëne in sanitaire voorzieningen.
-Digitale diensten: hoe Geberit zijn partners ondersteunt bij planning, verkoop en installatie met behulp van apps en digitale hulpmiddelen.

Wat kunnen we verwachten van een digitale ISH vakbeurs?

Elke twee jaar verzamelt de installatiebranche zich in Frankfurt op de internationale vakbeurs voor HVAC en water, ISH. Ook dit ...

Inbouw sanitair

Maximale installatie-efficiëntie en planningsvrijheid. Het zijn de belangrijkste voordelen van de sanitaire inbouwbox, die iedere zichzelf respecterende sanitairfabrikant inmiddels op ...

Uitbreiding assortiment douchevloergoten

Een hedendaagse badkamer toont een variatie aan materialen, kleuren, structuren en afwerkingen. Glanzend chroom wordt steeds vaker vervangen door nieuwe ...

Geberit komt met een vloerstaande douchewc

Oudere wc’s en badkamers zijn vaak nog voorzien van een vloerstaand closet. Voor wie niet de hele toiletruimte wil vervangen, ...

Flinke donatie voor betere waterhygiëne en sanitair in Nigeria

Gepubliceerd op

Sanitairmerk Grohe BeNeLux doneert 141.000 euro aan Nigeria voor een betere waterhygiëne en sanitaire voorzieningen. In dit land overlijden elk jaar meer dan 70.000 kinderen onder de vijf jaar aan diarree, veroorzaakt door onhygiënisch water en sanitair. Bijna een kwart (23%) van de bevolking in Nigeria heeft geen beschikking over een toilet en doet z’n behoefte buiten. Op het platteland van Nigeria is de situatie nog nijpender. Daar heeft slechts 30 procent van de mensen toegang tot hygiënische sanitaire voorzieningen in huis. Slechts 56 procent van de Nigeriaanse bevolking heeft toegang tot schoon en veilig drinkwater.

Het drinken van onveilig drinkwater kan leiden tot darmziekten of diarree. Bij maar liefst 73 procent van de gevallen houdt dit verband met slechte hygiëne en slechte toegang tot veilig water en sanitaire voorzieningen. Vooral arme kinderen worden hierdoor ernstig getroffen. WASH-gerelateerde ziekten bij kinderen in Nigeria dragen bij aan ondervoeding en schoolverzuim.

50.000 toiletten
De financiële donatie van Grohe draagt bij aan het promoten van het gebruik van de 50.000 SATO toiletten die Lixil, waartoe Grohe behoort, eerder doneerde. Deze 50.000 toiletten verbeteren de sanitaire voorzieningen van minstens 250.000 mensen. De promotie van de verbeterde toiletten en sanitaire voorzieningen, bevordert het gebruik ervan in gemeenschappen (scholen, huishoudens en gezondheidscentra). De donatie ondersteunt:
-activiteiten om het sanitatiegedrag in 110 gemeenschappen te veranderen en verbeterde toiletten te bouwen met behulp van SATO-toiletten;
-1.400 studenten in zeven basisscholen om gebruik te maken van SATO-toiletten, waarbij de overheid zorgt voor veilig drinkwater voor studenten;
-180.000 mensen in 30.000 huishoudens met verbeterde toiletten;
-170 scholen en gezondheidscentra om verbeterde toiletten te krijgen die door de overheid zijn gebouwd met SATO-toiletten die door Lixil zijn geschonken;
-80 eigenaars van toiletzaken en 160 lokale ambachtslieden worden ondersteund om met SATO-toiletten hun bedrijf uit te breiden.

Recht op schoon water
Rogier van Dis, Leader BeNeLux & UK, Lixil Emena van Grohe: “Schoon water en goede sanitaire voorzieningen zijn enorm belangrijk. In ons land is dit zo vanzelfsprekend, dat de schrijnende omstandigheden elders in de wereld soms moeilijk voor te stellen zijn. Toch mag het recht op schoon water niet alleen voorbehouden zijn aan rijke landen. We dragen op diverse manieren bij aan de wereldwijde toegankelijkheid van schoon water. Het Unicef-partnership Make a Splash! is voor ons heel belangrijk. Dit keer maken we het verschil in Nigeria. De gedachte dat we met deze donatie 250.000 mensen helpen, maakt het dubbel en dwars waard.”

Gezond opgroeien
Suzanne Laszlo, directeur Unicef Nederland: “We zijn heel blij met de bijdrage van Grohe. Hiermee kunnen we veel kwetsbare kinderen en gezinnen bereiken in Nigeria. We zorgen voor wc's, we zorgen dat er water is en we geven voorlichting over hygiëne, dat is ontzettend belangrijk. Zo zorgen we samen dat kinderen gezond kunnen opgroeien. Dit initiatief draagt bij aan één van de doelstellingen van de Verenigde Naties om wereldwijd gerichte acties te doen om elk individu toegang te geven tot schoon sanitair in 2030. En daarmee een bijdrage te leveren aan het verlagen van het sterftecijfer van kinderen als mogelijk gevolg van slechte en of ontbrekende sanitaire voorzieningen. Daarnaast is het een belangrijk onderdeel van de Unicef-strategie om tegen 2021, 60 miljoen mensen via hun programma’s toegang te geven tot sanitaire basisvoorzieningen. Dat aantal zal, dankzij het partnerschap met Lixil, verhoogd kunnen worden naar 250 miljoen mensen.”

Grohe komt met digitaal platform als alternatief voor ISH

Op 16 maart gaat het digitaal platform Grohe X van Grohe van start. Het sanitairmerk ziet dit als alternatief voor ...

Grohe sluit zich aan bij initiatief voor betere hygiënische voorzieningen

Grohe, producent van sanitaire producten, sluit aan bij het partnership Make a Splash! tussen Unicef en LIXIL. Laatstgenoemde is het ...

Grohe introduceert kranen voor veilig en efficiënt douchen

Grohe introduceert twee nieuwe thermostaatkranen: de Grohtherm 1000 Performance en de Grohtherm 800 Cosmopolitan. De Cosmopolitan is een slanke en ...

Grohe schakelt over op plasticvrije verpakkingen

In 2018 lanceerde sanitairfabrikant Grohe een initiatief om plastic in productverpakkingen te vervangen door duurzamere alternatieven. Resultaat is dat tot ...

Warmtepompboilers gebruiken lucht vanuit WTW

Gepubliceerd op

In Leiden worden de komende maanden honderden woningen voor studenten en ‘young professionals’ opgeleverd. Er worden ruim 550 warmtepompboilers geïnstalleerd. De betrokken adviseur en installateur gaven deze boilers een hele nieuwe functie.

De projectontwikkelaar van Leiden is Yours kwam in een vroeg stadium van de bouw voor een uitdaging te staan. Het opwarmen van het tapwater voor de complexen bleek lastiger dan gedacht. Kortom: de vraag veranderde, daarom nam de opdrachtgever een gespecialiseerd adviesbureau in de arm. Dat was VIAC. Zij gingen op zoek naar een installateur en een fabrikant die snel de juiste oplossing konden ontwikkelen die aan de specifieke vraag voor ‘Leiden is Yours’ voldeed.

Kleine kamers, op grote hoogte
“Als wij ergens komen, weten mensen dat we niet meteen zomaar gaan implementeren”, zegt Paul Vink, directeur bij VIAC. “Wij bekijken wat de uitdaging is en met wie wij die aangaan.” De technische uitdagingen die het Leiden is Yours-project zo interessant maken, hebben volgens hem te maken met de implementatie in kleine kamers, op grote hoogte.
In de complexen van het Leiden is Yours-project wonen straks meer dan 2000 studenten en young professionals. “Die moeten individueel van warm water worden voorzien, en het is onwenselijk om alle appartementen een grote installatie te geven”, zegt Vink. “Grotere installaties hebben namelijk méér energie nodig en kosten logischerwijs meer ruimte: ruimte die in de Leiden is Yours-appartementen spaarzaam is. Vaillant bleek te beschikken over warmtepompboilers die genoeg vermogen leveren om twee éénkamerappartementen van warm water te voorzien, maar klein genoeg zijn om tactvol weggewerkt te worden. De studentenkamers maken per twee appartementen gebruik van één boiler. Young professionals krijgen er één per appartement, omdat die groter zijn.

Niet voor de klus ontworpen
VIAC en Breman bedachten een manier om gebruikte lucht vanuit een warmteterugwinning (WTW) te gebruiken voor het verwarmen van het water. De boilers van Vaillant hebben een dermate hoog rendement dat ook relatief koude lucht, al vanaf -7 graden Celsius, gebruikt kan worden voor de verwarming. Er loopt namelijk een vorstvrije vloeistof door de boiler, die ‘warmte’ (ook bij lichte tot matige vriestemperaturen) aan de lucht onttrekt en later weer afgeeft. De technici van Breman bedachten samen met Vaillant een constructie waarin een WTW afvoerlucht (die al is afgekoeld) gebruikt voor de verwarming van water. De WTW koelt lucht en ventileert die naar de warmtepompboiler. Deze gebruikt die lucht vervolgens om het tapwater naar behoefte te verwarmen. Feitelijk gebruik je dus lucht die normaal gewoon naar buiten zou worden geblazen (opnieuw) als warmtebron.
Zo kan de energielevering voor Leiden is Yours volledig onafhankelijk van een stroomnet of leverancier gerealiseerd worden. De daken van de appartementen liggen vol zonnepanelen en ook de cv en warmwatervoorziening zijn duurzaam gemaakt. “Dat gaan we in de toekomst natuurlijk steeds meer zien”, zegt Vink. “De wetgeving is daar heel duidelijk over en met dit soort projecten laten we zien dat het kan.”

Opstelling bedenken
De praktische oplossing voor het grote Yours-project is grotendeels bedacht door Breman Zuid-Holland, de installateur van alle WTW installaties in ‘Yours’. Breman heeft de constructie die voor warm water zorgt ook geplaatst Zij namen de producten van Vaillant op in een geheelontwerp, omdat zij zagen dat het product zou werken voor de toepassing die VIAC en zij voor ogen hadden.
Het enige probleem: Breman moest aantonen dat het ontwerp werkte, met factoren die niet zomaar theoretisch berekend konden worden. Bij installatie in grote gebouwen, met lange leidingen en op grote hoogte, komen drukfactoren kijken die niet gemakkelijk zijn te berekenen of in te schatten. “Daarom bouwden we de volledige constructie in onze werkplaats alvast een keer op”, zegt Mark Dam van Breman, “Zo konden we direct meten of de theoretische berekeningen klopten. Daar zijn VIAC en Vaillant ook bij geweest. We konden meten dat de boiler zijn beloofde rendement behield, monitoren dat alles naar behoren werkte. Begin oktober 2020 plaatsten we de eerste opstellingen, die prefab uit de fabriek komen, ook op de bouwlocatie. Alles klopte. Daar ga je natuurlijk al vanuit, maar omdat het een nieuw concept is wil je toch in de praktijk zien dat het werkt!”

Volledig nieuw concept
VIAC, Breman en Vaillant kwamen in het Yours-project samen tot een geheel nieuw concept. Geen van de partijen was eerder betrokken bij een project waarbij deze bijzondere eisen (compact, hoogbouw, op individuele basis en kostenefficiënt) tot deze specifieke oplossing leidde. “Dat is een compliment waard naar alle partijen”, zegt Harry Lips, accountmanager bij Vaillant. “We stonden voor een uitdaging toen de vraag van de opdrachtgever eigenlijk ineens veranderde. De lucht die de warmtepompboiler moest gebruiken kwam niet van de corridor in de gebouwen, zoals in een eerdere fase van het project, maar vanuit de luchtafvoer van de WTW. Dat we daar met z’n allen dit nieuwe concept voor hebben ontwikkeld is uniek, en de kans is groot dat we deze oplossing in de toekomst vaker gaan zien.”
Ook Mark Dam, projectleider bij Breman, ziet kansen om de ontworpen constructie vaker toe te passen. “Dat ligt natuurlijk grotendeels bij de opdrachtgever. Maar er worden zoveel studentenwoningen gebouwd. Wij hebben met dit concept laten zien het mogelijk is om kleine appartementen met aparte warmtepompboilers van warmwater te voorzien. En ook nog op een duurzame manier.”

Vaillant Group zet in op forse vermindering van CO2-uitstoot

De Vaillant Group heeft een klimaatstrategie voor de lange termijn ontwikkeld om volledig klimaatneutraal te worden. De groep wil de ...

Warmtepompboiler met inverter compressor

LG Electronics kondigt een warmtepompboiler aan, aangedreven door een inverter compressor. Deze compressor bevordert snelle en effectieve verwarming van sanitair ...

Vaillant gaat installateurs certificeren met ‘Bewijs van Vakmanschap’

Vaillant gaat installateurs van cv-ketels certificeren met een ‘Bewijs van Vakmanschap’. Sinds 1 oktober 2020 is de Gasketelwet van kracht ...

Klachten warmtepompboiler: ‘Geen goede afstemming op bouwkundige situatie’

Het programma Radar behandelde de toepassing van warmtepompboilers in een oud kantoorpand. Het pand is op de begane grond is ...

Mag het een graadje lager?

Gepubliceerd op

Om legionellagroei te voorkomen is een minimumtemperatuur van het warme water vereist van 60 oC in collectieve installaties en van 55 oC in woningen. Om het energiegebruik te beperken wil men deze temperatuur verlagen. Oscar Nuijten (Edu4Install) beantwoordt de vraag: “Tot hoever kunnen we daarmee gaan zonder risico op legionella?”

Zo’n 95% van de sterfgevallen door legionellose wordt veroorzaakt door de soort legionella pneumophila. Pneumophila groeit vooral bij temperaturen die langdurig boven 30 oC liggen. Boven 50 oC kan legionella niet vermeerderen en boven 60 oC wordt de bacterie gedood. Lukt het om de temperatuur overal in de installatie continu boven 60 oC te houden, dan is er geen kans op legionella in warmwater. Dit is geen eenvoudige opgave, vooral in complexe systemen met lange circulatieleidingen. De afkoeling is meestal groter dan berekend en de inregeling voldoet vaak niet.

Beperken energiegebruik
Een nadeel van hoge warmwatertemperaturen is het lagere rendement van de warmteopwekking. Dit speelt vooral bij stadsverwarming en warmtepompen. Bovendien hebben veel van de geïnstalleerde warmtepompen moeite om 60 oC te halen, volgens adviesbureau Hydroscope. Een ander nadeel is het grotere warmteverlies naar de omgeving. Dit is vooral aan de orde bij installaties met een uitgebreid circulatiesysteem. Vandaar dat ontwerpers zoeken naar oplossingen waarbij de temperatuur op een verantwoorde wijze kan worden verlaagd.

NEN 1006
In de Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties staat kort samengevat:
-In collectieve installaties moet de warmwatertemperatuur op de tappunten en op de retour van een circulatiesysteem minimaal 60 oC zijn.
-In woningen geldt een functionele eis van 55 oC op het tappunt.
-Warmwatervoorraadtoestellen waarin niet continu op alle plaatsen 60 oC (in woningen 55 oC) heerst, moeten wekelijks thermisch worden gedesinfecteerd op minimaal 60 oC.
Het Bouwbesluit en het Drinkwaterbesluit wijzen NEN 1006 aan, maar de wetgever geeft tegelijk ook ruimte voor gelijkwaardige oplossingen.

Regeling Legionellapreventie
In de ‘Regeling Legionellapreventie in drinkwater en warm tapwater’ wordt aangegeven dat installaties voor warm tapwater zoveel mogelijk boven een temperatuur van 50 oC moeten worden bedreven. De Regeling biedt zelfs de mogelijkheid om een leidingnet op lagere temperaturen dan 50 oC te bedrijven. Het leidingnet moet dan wekelijks kort thermisch worden gedesinfecteerd (hitteshock). De Regeling is dus minder streng dan NEN 1006. Daarnaast wordt de mogelijkheid geboden om installaties te bedrijven op 50 oC als een alternatieve techniek wordt toegepast, zoals koper-zilver-dosering. Je moet dan de installatie eerst legionella-technisch saneren, reinigen en desinfecteren en je moet extra monsternames doen, waardoor de kosten van de installatie en het beheer flink zullen stijgen.

Praktische consequenties
Hoe dichter de temperatuur bij 40 oC komt te liggen, des meer warm water en des te minder koud water er toegevoerd moet worden. Niet alle thermostatische mengkranen kunnen deze scheve verhouding aan. Bovendien zijn er grotere leidingdiameters voor de warmwaterleiding en grotere boilervolumes noodzakelijk, wat weer grotere warmteverliezen veroorzaakt. Een lagere warmwatertemperatuur leidt wel tot een betere prestatie van een warmtepomp met boiler. Ook wordt de toepassing van laagtemperatuur-warmtenetten mogelijk. Volgens de huidige voorschriften moet een boiler dan wel automatisch wekelijks kort thermisch worden gedesinfecteerd op minimaal 60 oC (hitteshock). Daarvoor moet dan een controleerbare voorziening zijn aangebracht.

Recente onderzoek
In 2019 heeft Van Wolferen Research een rapport geschreven over de mogelijkheden van verlaging van de temperatuur van warmwater in woningen. Van Wolferen stelt dat in veel situaties verlaging tot zelfs 40 oC mogelijk is zonder risico op legionellagroei, mits dit gecombineerd wordt met een wekelijkse hitteshock.

KWR
Het KWR Water Research Institute is het niet eens met Van Wolferen. Het instituut geeft aan dat het verlagen van de warmtapwatertemperatuur gecombineerd met een wekelijkse hitteshock, zeer waarschijnlijk averechts zal werken en juist kan leiden tot groei van ziekteverwekkende pneumophila. Zeker als de temperatuur daarbij komt te liggen rond de 40 °C. KWR stelt dat de temperatuur in de warmwaterinstallatie continu minimaal 55 oC of nog beter 60 oC moet zijn.

Continu
Een recent onderzoek van het Belgische onderzoeksinstituut WTCB bevestigt dit. Pas bij langdurige wekelijkse thermische desinfecties (24 uur) van het warmwatersysteem op 65 oC, werden redelijke resultaten behaald. En bij een constante aanvoertemperatuur van 60 oC en retourtemperatuur van 55 oC traden geen normoverschrijdingen meer op.

Voorverwarming
Steeds meer installaties worden uitgevoerd met voorverwarming op een lage temperatuur, gevolgd door naverwarming. In figuur 1 staat een voorbeeld. Het onderste deel van de boiler wordt verwarmd met een warmtewisselaar die is aangesloten op een laagtemperatuursysteem. Daar heersen zeer gunstige omstandigheden voor groei van biofilm met legionella, vooral op de bodem. Zolang het naverwarmingselement de temperatuur continu verhoogt tot boven 60 oC zullen de legionellabacteriën in het bovenste deel worden gedood.

Piekgebruik
Als bij een hoog piekgebruik de bovenste helft van de boiler is leeg getrokken, zal er warmwater met een lagere temperatuur vanuit het onderste deel worden geleverd. Dat kan dan de gevaarlijke legionella pneumophila in hoge concentraties bevatten. Als je op dat moment toevallig onder de douche staat, kan je hiermee worden besmet. Bij de reguliere halfjaarlijkse monsternames op de douches wordt dit niet waargenomen, omdat het een situatie is die alleen voorkomt tijdens een bijzonder hoog piekgebruik. Soms komt die situatie zelfs voor tijdens thermische desinfectie van het leidingsysteem waarvoor veel warmwater nodig is. Het is dus zaak dat het volume van het bovenste deel van de boiler te allen tijde voldoende groot is om de maximale piek op te vangen.

ISSO-publicatie 55.1 noemt ook de mogelijkheid om de onderste helft van de boiler automatisch wekelijks kort thermisch te desinfecteren. Dat zou kunnen door een bypass en ‘desinfectiepomp’ aan te brengen en deze wekelijks minimaal 20 minuten te laten draaien.

Alternatieve technieken
Daaronder wordt verstaan: Apparaten die bacteriën verwijderen of doden uit drinkwater op een fysische of elektrochemische wijze, zoals een ultrafiltratie- of een koper-zilver-unit. De huidige regelgeving geeft aan dat bij toepassing van een alternatieve techniek onder strenge voorwaarden een warmwatertemperatuur van minimaal 50 oC op de retour mag worden toegepast.

Studie
In de bovengenoemde brief van KWR wordt verwezen naar een studie in een Zwitsers ziekenhuis naar het effect van verlaging van de warmtapwatertemperatuur naar 50 °C in combinatie met een koper-zilver-dosering. Het continu handhaven van een temperatuur boven 60 °C zonder koper-zilver-dosering liet de beste resultaten zien. Navraag bij adviesbureau Hydroscope leverde op dat zij in Nederland slechts een tweetal projecten onderhanden hebben waarbij een koper-zilver-techniek is gecombineerd met lage warmwatertemperaturen.

Dit is een artikel uit de print-editie van het vakblad IZ. De digitale edities van IZ zijn gratis te raadplegen via www.installateurszaken.nl. Liever een print-editie op uw deurmat? Maak dan gebruik van onze tijdelijke actie en meld u nu aan voor een gratis abonnement op IZ via www.installateurszaken.nl.

 

Grohe komt met digitaal platform als alternatief voor ISH

Gepubliceerd op

Op 16 maart gaat het digitaal platform Grohe X van Grohe van start. Het sanitairmerk ziet dit als alternatief voor de tweejaarlijkse vakbeurs ISH, waarvoor het zich terugtrok vanwege de covid-19 pandemie. Het platform zal multimedia-content bevatten die is afgestemd op de behoeften van zowel zakelijke klanten als consumenten. Zakelijke klanten kunnen er terecht voor wereldwijde trends die de sanitaire markt beïnvloeden en installateurs voor instructievideo’s. Bezoekers van kunnen online contact opnemen met experts voor antwoord op hun vragen en ondersteuning.

De content op het platform zal continu worden vernieuwd en uitgebreid. Na de lancering worden op Grohe X ook specifieke events voor business partners georganiseerd.

Vooruitstrevend
“Grohe X is het resultaat van onze vooruitstrevende manier van denken. We omarmen het nieuwe normaal en zien uitdagingen als nieuwe kansen”, aldus Jonas Brennwald, Leader LIXIL EMENA en Co-CEO Grohe AG. Hij legt uit dat het platform een belangrijke rol speelt voor het wereldwijde merk. “Voor mij bewijst het dat je, vooral in tijden als deze, ‘ja maar’ moet vervangen voor ‘wat als’. Ik ben er trots op dat iedereen bij Grohe zo out of the box heeft gedacht om dit mogelijk te maken. Met dit platform bieden we onze klanten een centrale, altijd beschikbare plek voor inspiratie. Ze hebben er de mogelijkheid om met ons in contact te treden, waar en wanneer dat nodig is. Het digitale platform is het begin van een eigen experience ecosysteem die de betrokkenheid met onze klanten de komende jaren verder zal verhogen. Zodra het weer mogelijk is, wordt GROHE X aangevuld met hybride evenementen”, voegt hij eraan toe.

Kijkje achter de schermen
“Hoewel fysieke afstand tegenwoordig heel belangrijk is, willen we onze klanten toch een unieke omgeving bieden om onze innovaties te ervaren en om direct interactie met ons aan te gaan”, zegt Thomas Fuhr, Leader Fittings LIXIL International en Co-CEO Grohe AG. “Dankzij Grohe X kunnen klanten zich onderdompelen in onze wereld en een persoonlijke merkervaring beleven. Bezoekers krijgen een kijkje achter de schermen van onze fabrieken en zien hoe onze klantgerichte supply chain hen verbindt met de rest van de wereld. Het platform geeft inzicht in de nieuwste technologieën die zijn ontwikkeld door ons R&D team in Duitsland, en neemt bezoekers ook mee op onze duurzaamheidsreis waar we weer een mijlpaal zullen toevoegen.”

Nieuwe commerciële strategie
Grohe X komt voort uit de nieuwe commerciële strategie van de sanitairfabrikant die juli 2020 is geïntroduceerd. Grohe ontwikkelde een go to market aanpak die een gedifferentieerd productportfolio biedt en diensten die toegespitst zijn op de verschillende doelgroepen: groothandelaren en installateurs, architecten, ontwerpers en planners, evenals eindgebruikers.

Grohe sluit zich aan bij initiatief voor betere hygiënische voorzieningen

Grohe, producent van sanitaire producten, sluit aan bij het partnership Make a Splash! tussen Unicef en LIXIL. Laatstgenoemde is het ...

Grohe introduceert kranen voor veilig en efficiënt douchen

Grohe introduceert twee nieuwe thermostaatkranen: de Grohtherm 1000 Performance en de Grohtherm 800 Cosmopolitan. De Cosmopolitan is een slanke en ...

Grohe schakelt over op plasticvrije verpakkingen

In 2018 lanceerde sanitairfabrikant Grohe een initiatief om plastic in productverpakkingen te vervangen door duurzamere alternatieven. Resultaat is dat tot ...

Grohe realiseert CO2-neutrale productie

Fabrikant van badkameroplossingen en keukenkranen Grohe heeft een CO2-neutrale productie gerealiseerd. Thomas Fuhr, CEO van Grohe AG. "We mikken nu ...

Betuwse camping voorzien van veilig en duurzaam watergebruik

Gepubliceerd op

Sinds Rob en Sophie de camping De Betuwe Hoeve in Ommeren zo’n 5 jaar gelden hebben overgenomen, hebben ze er veel aan gedaan om de camping te verduurzamen. Dankzij modernisering en uitbreiding van de sanitaire voorzieningen, hebben ze hun groene camping nog groener weten te maken.

Camping De Betuwe Hoeve ligt in de parel van de Betuwe in het groen naast het Ommerense bos. Het oude parkbos dat op het Landgoed Den Eng ligt, nodigt uit voor rustige wandelingen. “We zijn een groene camping en dat niet alleen omdat we onze klanten de kans geven om in het groen te ontspannen”, aldus Rob, de eigenaar van de camping. “We zijn op veel vlakken bezig onze camping zo duurzaam mogelijk te maken. Zo wekken we onze eigen groene stroom op met zonnepanelen, werken onze lantarenpaaltjes met solarlampjes en hebben we recent onze oprit met een lavasteen- en bomenzandlaag en panelen van gerecycled huishoudplastic verduurzaamd. Nu is er ook een energiezuinige warmwatervoorziening die in de toekomst zelf nog met een zonneboiler zal worden uitgebreid.

Vernieuwing en uitbreiding
Twee jaar geleden werd onder andere door feedback van klanten duidelijk dat het oude toilethuisje gedateerd en te klein was voor de camping met 25 ruime standplaatsen en één camperplaats. Vernieuwing en uitbreiding was aan de orde. De installateur van de camping ging op zoek naar een systeem voor legionellapreventie en kwam op een beurs in aanraking met het nieuwe watermanagementsysteem SWS van Schell.

Veilig en duurzaam
Schell heeft de badkamers van de camping met drie Xeris E wastafelkranen en drie Linus CVD douches uitgerust. Het keukengedeelte waar gasten hun vaat kunnen wassen, werden met twee elektronische Grandis-keukenkranen vernieuwd. Bijzonder aan de Grandis E is dat hij zowel met een infrarood-sensor contactloos bediend kan worden maar ook met een ééngreepsbediening voor als een continue waterstroom nodig is. De sensor reageert bij een afstand van ongeveer 3 centimeter op handbewegingen. Op deze manier wordt voorkomen dat de waterstraal per ongeluk aangaat als de gebruiker in de gootsteen aan het werk is. Alle ingebouwde armaturen worden centraal via de Schell SWS Server beheerd en aangestuurd. Schell’s watermanagementsysteem SWS stelt de campingeigenaar in staat om niet alleen alle spoelingen en temperatuurmetingen te loggen maar ook om het waterverbruik te monitoren.

Legionellabeheersplan
Door de seizoensgebonden exploitatie van de camping is in eerste instantie met Immo-lab samengewerkt om een legionellabeheersplan op te stellen. Het bleek dat het handmatige waarborgen van de waterkwaliteit door de installatie te spoelen, veel tijd en water vergde. Het viel ook op dat er geen mogelijkheid was om de temperaturen in de leidingen bij te houden waardoor er vaker gespoeld moest worden. Rob: “Met het nieuwe systeem, dat voorzien is van een thermostaat en een logboekfunctie, kunnen wij nu ook de temperaturen bijhouden. De automatische spoelingen voorkomen dat we te veel water verspillen. Zo zijn we verzekerd van een veilige en duurzame waarborging van de waterkwaliteit.”

Warmtepompboiler met inverter compressor

Gepubliceerd op

LG Electronics kondigt een warmtepompboiler aan, aangedreven door een inverter compressor. Deze compressor bevordert snelle en effectieve verwarming van sanitair water, en zorgt tegelijkertijd voor een lager elektriciteitsverbruik, aldus de fabrikant. De warmtepompboiler kan ook koude lucht verspreiden om een ruimte te verkoelen.

De waterpompboiler is beschikbaar in een variant met een capaciteit van 200 en 270 liter, beschikt over energielabel A+ en A++2 en is compact. Voor zowel de compressor als de watertank geldt een garantie van 10 jaar. Hij kan worden aangesloten op zonnepanelen.

Slimme waterverwarmer
De warmtepompboiler kan verbonden worden met Wi-Fi, waardoor het apparaat te besturen is met LG's mobiele ThinQ app3. Met deze app kunnen gebruikers het systeem op afstand bedienen en monitoren én kunnen ze regelmatige onderhoudsherinneringen ontvangen. Met behulp van de planningsfunctie kunnen gebruikers ook de watertemperatuur te controleren.

Milieuverantwoorde oplossingen
“De nieuwe LG warmtepompboiler weerspiegelt onze toewijding aan het aanbieden van hoogwaardige producten die minder invloed hebben op de energiekosten van huishoudens”, aldus Richard de Waal, Directeur bij LG Air Solution. “LG blijft continu milieuverantwoorde oplossingen ontwikkelen die het dagelijks leven van de consument wereldwijd comfortabeler maken.”

De toekomst van de warmtepomp

Opleidingscentrum GO0 organiseerde in samenwerking met brancheorganisatie NVKL onlangs een online variant van de Dag van de Warmtepomp. In twee ...

Warmtepompen en zoneregeling

Zoneregeling, het afzonderlijk regelen van de temperatuur per ruimte, is een steeds populairdere manier om de verwarming in woonhuizen te ...

Airco met luchtreiniger

Bij Centercon is de nieuwe LG Dualcool met luchtreiniger verkrijgbaar. Deze kan een ruimte koelen en verwarmen en tegelijkertijd de ...

‘BENG-ready’ bodemwarmtepomp

De nieuwe Compress 7001i LWMF is het eerste model van een serie bodemwarmtepompen die Nefit Bosch op de Nederlandse markt ...

Thermische laadstations vervangen boilers in flatgebouw

Gepubliceerd op

Solide Vastgoed Beheer vervangt in de Groningse Vondelflat 164 grote boilers door de compacte FlexTherm Eco toestellen van Flamco. De upgrade levert een hoger rendement op en bespaart naast ruimte en energie ook montagetijd.

“Wij zochten een beter rendement en wilden van de elektrische boilers af om een hoger energielabel te realiseren”, licht Mark Hooghuis van Solide Vastgoed Beheer toe. De vastgoedmanager is tevreden over de investering in FlexTherm Eco: “Dit toestel is energiezuiniger en door zijn kleine formaat ideaal om in de gangkast weg te werken. Bovendien zit er tien jaar garantie op.” Eind 2020 was de upgrade van de stookinstallatie van de Vondelflat (1970) met zijn 12 verdiepingen gereed. Volgens Hooghuis draagt de FlexTherm Eco er aan bij om op de 164 huurappartementen een hoger energielabel te krijgen.

Duurzame prestaties
De FlexTherm Eco is een oplossing voor eigenaren en beheerders van woningen, appartementen en bedrijven om energie efficiënt op te slaan. Het thermisch laadstation presteert als een grote boiler, maar is tweederde kleiner. Het biedt een hoog rendement, is efficiënt, energiezuinig (energielabel A+ voor stilstandverliezen) én, door het ontbreken van bewegende delen, onderhoudsarm, aldus de fabrikant. Alle appartementen in de Vondelflat worden uitgerust met FlexTherm Eco 3E, die voldoende afgiftecapaciteit heeft voor huishoudens van 2 of 3 personen. Het toestel warmt in 2,5 uur volledig op tot warm water van 65 ºC. De gemiddelde temperatuur van het douchewater (teruggemengd aan de douchekraan) is circa 40 ºC.

Installatievoordelen
Installatiebedrijf Hoekstra B.V. te Heerenveen is verantwoordelijk voor de grote vervangingsoperatie. Bedrijfsleider Piet Doorn is blij dat de monteurs van zusterbedrijf Van Vilsteren Installatietechniek B.V. uit Zwolle, dat de FlexTherm Eco toestellen plaatst en aansluit, geen nieuwe, grote boilers hoeven te monteren. “De toestellen van Flamco zijn minder zwaar dan de 90 kilo zware boilers en ze zijn makkelijk en snel te installeren. Per aansluiting besparen wij 30 minuten montagetijd. Bovendien past het toestel door zijn geringe nominaal vermogen van 2,8 kW, in tegenstelling tot 3-fasen boilers met een warmtewisselaar van 10-12 kW, op een bestaande groep.”

Alternatief voor boilers
Naast de montage wint de FlexTherm Eco het volgens de installateur ook qua energiegebruik van boilers. “Door zijn compacte formaat verliest het toestel minder warmte en qua energiekosten is het veel voordeliger dan een boiler. Je gebruikt namelijk alleen elektriciteit bij een warmwatervraag”, zegt Doorn. “Met de kennis van nu had ik bij een ander project, met een centraal boilersysteem, ook voor FlexTherm Eco gekozen. Het is een echte aanrader.”

Appendage om snel ketel bij te vullen beschermt tegen overdruk

Flamco introduceert een inlaat-vulcombinatie die het warmtapwatertoestel tijdens de verwarmingscyclus tegen overdruk beschermt. Tegelijkertijd is het een hulpmiddel om een ...

Hoofdkantoor Flamco/Comap bij top duurzame gebouwen in Nederland

Het nieuwe hoofdkantoor van Aalberts hydronic flow control heeft het Breeam ‘Outstanding’ ontwerpcertificaat gekregen voor het nieuwe kantoorgebouw in Almere ...

Lucht en vuil afscheiden met lagere weerstand en drukval

Flamco introduceert XStream lucht- en vuilafscheiders met een ECO/MAX-stand. Deze stand verbetert de prestaties van het systeem en zorgt voor ...

Slimme digitale dataservice voor water- en warmtemeters

Flamco lanceert een nieuwe dienst die actuele verbruikscijfers van water- en warmtemeters levert: Flamconnect Metering. De service geldt voor alle ...

Intelligente kranen voor drinkwater en sanitair winnen aan populariteit

Gepubliceerd op

Digitalisering maakt sanitaire kranen steeds intelligenter. Smartphone-apps verhogen niet alleen de productfunctionaliteit maar maken de kranen ook gebruiksvriendelijker. Tegelijkertijd zijn de afzonderlijke armaturen meer dan de som van hun componenten. Door digitalisering en connectiviteit worden de verschillende onderdelen gecombineerd tot intelligente drinkwatersystemen, die zorgen voor meer comfort, efficiëntie en hygiëne.

Toepassingen voor het slimme huis worden steeds populairder. Hoewel ze nog voornamelijk te vinden zijn op het gebied van entertainment, communicatie, energiebeheer en veiligheid, bieden drinkwaterinstallaties inmiddels ook meer mogelijkheden op dit gebied.

Innovatiekracht
“Tegenwoordig kunnen armaturen veel meer leveren dan alleen water”, vertelt Wolfgang Burchard, algemeen directeur van de Duitse branchevereniging VDMA Fittings, in aanloop naar de digitale editie van de internationale vakbeurs ISH (22 tot 26 maart a.s.). “Het zijn digitale, hoogtechnologische producten die de innovatiekracht van de sector laten zien. Producenten van merkproducten richten zich steeds meer op mensen en hun behoeften. Hun doel is om echte toegevoegde waarde te creëren, meer gemak te bieden en zowel gezondheid als vitaliteit te vergroten.”

Centraal regelen
Fabrikanten verbinden kranen met elkaar en maken ze bestuurbaar via smartphones, waardoor de gebruiker centraal kan regelen. Dit gaat op voor bijvoorbeeld de debieten en temperaturen van douche-, wastafel- en keukenkranen. Zo kunnen badkuipen met een muisklik worden gevuld met water van de gewenste temperatuur, terwijl slimme bedieningsoplossingen in de keuken ervoor zorgen dat daar direct warm water uit de kraan beschikbaar is. Dankzij intelligente sanitaire concepten kunnen huiseigenaren bovendien automatisch een melding naar hun smartphone krijgen zodra het systeem een ongewoon hoog waterverbruik of een verstopte leiding detecteert. Op die manier kunnen tijdig maatregelen worden genomen om een storing te verhelpen nog voordat deze zich voordoet.

Hygiëne in corona-tijden
Digitalisering is ook de sleutel voor optimaal waterbeheer. Juist tijdens de huidige coronacrisis biedt dit extra voordelen. De coronapandemie heeft de circulatie van drinkwater aanzienlijk vertraagd. Veel voorzieningen zijn namelijk gesloten en het aantal mensen op kantoor is aanzienlijk afgenomen. Hierdoor stroomt in veel gebouwen geen of nauwelijks water de leidingen en dat is een probleem. Want als water stagneert, kunnen biofilms ontstaan die een potentiële broedplaats vormen voor schadelijke pathogenen en bacteriën. Water moet stromen.
Regelmatig of spontaan door te spoelen
Ook hier biedt digitalisering uitkomst. Zo maken hygiënesystemen het mogelijk om drinkwaterinstallaties regelmatig of spontaan door te spoelen, waardoor ziekteverwekkers en bacteriën geen kans krijgen. Een klik op de app van de fabrikant is voldoende om pompen te starten, kleppen te activeren en kranen te openen. De temperatuur kan ook worden geregeld, waardoor de installatie indien nodig kan worden doorgespoeld met warm water. Dankzij deze maatregelen is het bijvoorbeeld mogelijk om het gevaar van Legionella, dat zich het snelst vermenigvuldigt bij een watertemperatuur tussen de 25 en 55 °C, te verkleinen.

Drinkwaterinstallatie als geheel
Belangrijk is in dit verband dat alle afzonderlijke armaturen op elkaar zijn afgestemd. Fabrikanten ontwikkelen daarom steeds vaker producten met als focus de drinkwaterinstallatie als geheel. Ze combineren hardware en software en bieden oplossingen die drinkwaterkwaliteit garanderen, zelfs in tijden van een internationale pandemie.

Foto: ISH

Loodgieter is populairste vakman

Gepubliceerd op

In 2020 werden 31% meer klussen geklaard dan in 2019. De populairste vakmannen waren loodgieters, klusjesmannen, elektriciens, cv monteurs en timmermannen. Deze top 5 pakten meer dan 77.000 klussen op van Nederlandse huishoudens.

Arthur de Leeuw, oprichter van Zoofy, dat het onderzoek uitvoerde, hierover: “Loodgieters waren weliswaar de populairste vakmannen in 2020. Maar ondanks die populariteit is er toch een daling van 12% te zien ten opzichte van 2019. Op de tweede plek staat de klusjesman waarvoor 35% meer klussen binnenkwamen. Dit manusje-van-alles wordt ingehuurd voor verschillende klussen in en rondom het huis, van het ophangen van een nieuwe lamp tot het plaatsen van een kattenluik. Dit verklaart waarschijnlijk ook de daling binnen de loodgieterscategorie. Mensen hadden mogelijk meer aandacht voor het verfraaien van het huis dan het verhelpen van ongemakken.”

Loodgietersklussen vormen top 3
De drie meest opgepakte klussen van 2020 waren ook loodgietersklussen. Op 1 staat het plaatsen van een kraan, op 2 het verhelpen van een cv-storing en op 3 het opsporen van een lekkage. Maar ze worden op de hielen gezeten door niet-loodgietersklussen. De Leeuw: “Mede door de coronacrisis is er een verschuiving te zien in het aantal geklaarde klussen. Grote klussen zoals stucwerk, behangen en tegelzetten zijn ineens flink gestegen. Waarschijnlijk vallen gebreken aan de woning meer op nu mensen thuis zitten en is dit de tijd geweest om grotere klussen aan te pakken.”

Meeste klussen in de Randstad
Hoewel bijna elke Nederlander bezig was met het verbouwen en verbeteren van het huis, zijn er een paar steden die er bovenuit staken. De steden waar in 2020 de meeste klussen werden uitgevoerd zijn Amsterdam (+18%), Rotterdam (+20%), Utrecht (+38%), Den Haag (+4%) en Almere (+44%).

Nederlander ziet zichzelf niet snel in de techniek werken

Hoewel Nederlanders de kansen kennen van het technische vakgebied, laten ze werken in de technische branche liever aan een ander ...

Koeling neemt vlucht door coronavaccins en trekt zij-instromers aan

De grootschalige vaccinatieprogramma’s die momenteel wereldwijd opgezet worden, hebben grote gevolgen voor de koeltechnische branche. Henk Komin, verantwoordelijk voor strategie ...

Topcoaches installatiebranche 2020 bekend

De technische installatiebranche heeft de beste praktijk- en leerlingbegeleiders van 2020 gekozen. Engin Kuruahmet (Engie Infra & Mobility), Kornee van ...

Branche kiest beste leerling- en praktijkbegeleiders

Ruim 700 praktijkbegeleiders maken kans TopCoach van dit jaar te worden. Ontwikkelingsfonds Wij Techniek (voorheen OTIB) organiseert op woensdag 4 ...

WELL-certificaat voor voorwandsysteem

Gepubliceerd op

Het Prevista inbouwreservoir is bekroond met een 4-sterrenlabel voor gebruik in woonomgevingen en een 6-sterrenlabel voor gebruik in openbare omgevingen. Het reservoir onderscheidt zich door een zeer gering waterverbruik en uitstekende hygiëne.

De Europese sanitair-armaturenindustrie heeft onder de paraplu van de VDMA, het onafhankelijke classificeringsysteem WELL ontwikkeld. Er wordt getest of sanitairproducten, zoals armaturen en reservoirs, zoveel mogelijk rekening houden met een laag watergebruik, gecombineerd met een hoog gebruikscomfort onder hygiënische omstandigheden.

Gering waterverbruik
Voor inbouwreservoirs staat het efficiënte watergebruik volgens de WELL-criteria voorop. Hiertoe worden de reservoirs getest op onderhoudsvrije werking bij geringere spoelwaterhoeveelheden. Het Prevista inbouwreservoir van Viega heeft bij een volledige spoeling van de toiletpot conform EN 997 de hoogste waterefficiëntie. Daardoor kreeg het in de categorie ‘Home’ de hoogste score. De maximale score behaalde het Viega inbouwreservoir in dit segment ook omdat de spoeling eenvoudig en zonder gereedschap op kleinere hoeveelheden kan worden ingesteld: van 3,5 tot 7,5 liter volume bij de volledige spoelhoeveelheid en van 2 tot 4 liter bij een deelspoeling.

Maximale score bij hygiëne
Voor de toepassing ‘Public’ bij de WELL-certificering gelden twee aanvullende hygiënecriteria. Zo wordt ook beoordeeld of voor het inbouwreservoir contactloze bedieningsplaten worden geleverd en of een automatische hygiënespoeling bij gebruiksonderbrekingen mogelijk is. De bedieningsplaten uit de series Visign for Style, Visign for More en Visign for Public, worden gecombineerd met het Prevista voorwandsysteem en omvatten contactloze varianten.
Daarnaast wordt optioneel een automatische spoelmogelijkheid bij gebruiksonderbrekingen geboden. Hiermee werd bij de WELL-juryleden het maximale puntenaantal behaald. Bovendien geldt als onafhankelijk bewijs dat het Viega voorwandsysteem zich in openbare omgevingen onderscheidt met een uitstekende hygiëne.

Hoe creëer je een veilige en comfortabele badkamer?

Catherine Keyl heeft het eerste exemplaar in ontvangst genomen van de whitepaper ‘De levensloopbestendige badkamer’. De co-productie van Viega en ...

Kunststof buishouders voor voorwandsysteem

Viega Nederland heeft het programma toebehoren voor het Prevista Dry Plus voorwandsysteem uitgebreid met kunststof buishouders. Met de buishouders zijn ...

Matzwarte wc-bedieningsplaten

Viega brengt de wc-bedieningsplaten uit het Visign for Style-programma nu ook in matzwarte uitvoering op de markt. Visign for Style ...

Aanraakvrije wc-bediening

De wc-bedieningsplaat TECElux Mini en wc-module TECElux heeft een aanraakvrije bediening. Besmetting en overdracht van bacteriën en virussen via de ...

Hoe creëer je een veilige en comfortabele badkamer?

Gepubliceerd op

Catherine Keyl heeft het eerste exemplaar in ontvangst genomen van de whitepaper ‘De levensloopbestendige badkamer’. De co-productie van Viega en de Bouwhulpgroep zet de mogelijkheden op rij om een veilige en comfortabele badkamer voor de toekomst te creëren. Ook wordt stilgestaan bij de ontwikkeling van de badkamer gedurende de afgelopen decennia.

Catherine Keyl was bij de verhuizing naar haar huidige woning ze nauw betrokken bij het ontwerp, de inrichting en het levensloopbestendig maken van haar badkamer. “Een badkamer moet in alle levensfasen veilig en comfortabel zijn, ongeacht leeftijd of fysieke toestand. Voor zo’n levensloopbestendige badkamer geldt een aantal spelregels. De meest voor de hand liggende is uiteraard het voorkomen van barrières om zo het valgevaar te verminderen. Een veilige badkamer is immers een badkamer waar men tot ontspanning kan komen en zorgeloos kan douchen zonder na te hoeven denken over eventuele risico’s.”

Samenwerking
De whitepaper ‘De levensloopbestendige badkamer’ is een uitgave van de Bouwhulpgroep en Viega. Beide partijen werkten al eerder samen, onder meer aan concepten waarmee een badkamer in één dag kan worden gerenoveerd. De kennis die hierbij is opgedaan, komt ook terug in deze whitepaper. De whitepaper neemt de lezer verder mee langs de ontwikkelingen die in de badkamer hebben plaatsgevonden en geeft zo een overzicht hoe het wonen, werken en zorgen zich hebben ontwikkeld. De whitepaper, die  wordt afgesloten met een concept voor een badkamer voor een comfortabele en veilige toekomst, kan hier worden gedownload.

Minder waterverbruik, toch royaal douchen

Grohe voegt een nieuwe hoofddouche toe aan haar assortiment. De Tempesta 250, geproduceerd in Lahr, Duitsland, is een royale hoofddouche ...

Stille toilet- / badkamer-ventilator

De Vent-Axia Mute N is een zeer stille badkamerventilator / toiletventilator die geschikt is voor wand en plafond. De Mute ...

Slimme badkamers

De badkamer wordt steeds slimmer, de kleuren- en vormentaal rijker en de aandacht voor duurzaamheid groeit. Zo maar een greep ...

Badkamer anno nu

Vroeger had de badkamer voornamelijk één functie: je waste je er. Tegenwoordig kom je er ook tot jezelf, je ontspant ...

Minder waterverbruik, toch royaal douchen

Gepubliceerd op

Grohe voegt een nieuwe hoofddouche toe aan haar assortiment. De Tempesta 250, geproduceerd in Lahr, Duitsland, is een royale hoofddouche met een diameter van 250 mm. Dankzij de waterbesparende Ecojoy-technologie wordt het waterverbruik duurzaam verminderd.

De Tempesta 250 heeft een slanke, minimalistische vorm in chromen afwerking en past hierdoor in elke badkamer. De hoofddouche is verkrijgbaar in een ronde of vierkante uitvoering, als enkele hoofddouche, in een set met douchearm of als compleet douchesysteem.

Waterbesparing, zonder concessies
Uitgerust met de waterbesparende EcoJoy-technologie, zorgt deze douchekop voor waterbesparing, zonder concessies te doen aan douchecomfort, aldus de fabrikant. Een doorstroombegrenzer vermindert het waterverbruik tot een duurzame 9,5 liter per minuut. Tegelijkertijd zorgt de afstemming en plaatsing van de sproeiers ervoor dat de straal krachtig blijft.

Handdouche met drie straalsoorten

Grohe introduceert de nieuwe Rainshower SmartActive handdouche. Deze douche bevat slimme functies en intuïtieve bediening. De bijpassende glijstang kan door ...

Sanitair op VSK 2020

Het is heel wat edities geleden dat VSK een volwaardig programma sanitaire producten liet zien. De beurs was ooit zelfs ...

Slimme badkamers

De badkamer wordt steeds slimmer, de kleuren- en vormentaal rijker en de aandacht voor duurzaamheid groeit. Zo maar een greep ...

Inbouw sanitair

Maximale installatie-efficiëntie en planningsvrijheid. Het zijn de belangrijkste voordelen van de sanitaire inbouwbox, die iedere zichzelf respecterende sanitairfabrikant inmiddels op ...