Er is een overgang gaande van fossiele brandstoffen naar zon en wind. Dat heeft consequenties voor het energielandschap, want de elementen laten zich niet regelen. Nu kunnen we met gas- en kolencentrales precies bepalen hoeveel energie we nodig hebben, straks zijn we voor een groot deel afhankelijk van zon en wind. Het energielandschap verandert dus van vraaggestuurd naar aanbodgestuurd en dat roept nieuwe vragen op. Hoeveel energie is er beschikbaar en hoe gebruiken we dit slim? Kunnen we wat we overdag opwekken ook overdag gebruiken? Worden dag- en nachttarieven op den duur omgedraaid? En is ons huidige energienetwerk wel geschikt voor een aanbodgestuurde markt? Wat mij betreft zijn dit vragen die we niet oplossen door alleen te kijken naar technische mogelijkheden.

 Samen met de buren
Een plek waar actief wordt gezocht naar antwoorden op bovenstaande vragen, is de wijk Hoog Dalem in Gorinchem. Hier is met een aantal bewoners een lokale energiemarkt opgezet. “De bewoners gaan aan elkaar energie verkopen zodat energie in de wijk blijft. Zo voorkom je problemen doordat er te veel energie terug moet op het net. Met dit soort oplossingen hoeft het net dan minder snel of minder zwaar versterkt te worden.” Omdat de huidige salderingsregeling mogelijk in 2023 afloopt en vervangen wordt door een versoberde vorm, is het wellicht financieel interessanter om energie met de buren te delen. “Een mooi voorbeeld van sociale innovatie van onderaf en het geeft aan dat de zaken echt gaan veranderen, hier moet je als installateur dus op inspringen.”

Leren van collega’s
Sinds de nieuwe wetgeving is ingevoerd die er voor zorgt dat nieuwbouwwoningen zonder gasaansluiting opgeleverd moeten worden, is ook de bewustwording sterk toegenomen. Er komen nu ook echt vragen vanuit de consument. Installateurs realiseren zich dat ze straks een ander soort kennis moeten hebben en andere technieken moeten beheersen. Zelf adviseer ik e-installateurs ‘af te kijken’ bij hun w-collega’s: “Onderhouds-verdienmodellen bijvoorbeeld zie je eigenlijk alleen bij w-installateurs. Daar kunnen de meeste e-installateurs echt nog wat van leren. Ook het monitoren van prestaties is een kans.

Alleen nog plug-and-play?
Zelf voorzie ik dat de installateur van de toekomst vaker een eigen IT-afdeling heeft, hoewel nog niet elke installateur hier open voor staat. Zo kan bijvoorbeeld de prestatiegarantie en monitoring van de technische installatie van een woning een aantrekkelijk verdienmodel opleveren.
Maar als installateurs niet mee veranderen, valt er een heel verdienmodel weg, een gat waar fabrikanten in springen door het leveren van plug-and-play-installaties. In het ergste geval wordt de installateur, buiten de reguliere installatie, alleen nog ingeschakeld voor het aansluiten van een stekker en van een leiding. Dat wil je zelf toch ook niet... Pak dus die kansen!”

Kees Jan ’t Mannetje, ABB Business Development specialist


Duurzaamheid en bewustwording worden steeds belangrijker. De energietransitie is in volle gang. Kees Jan ’t Mannetje werkt sinds 2004 bij ABB. In zijn rol als Business Development volgt hij de ontwikkelingen op het gebied van energietransitie op de voet. Zijn expertise: digitalisering in combinatie met sociale innovatie waarbij zijn interesse ligt bij nieuwe technologieën.
In de praktijk betekent dit dat hij werkt aan nieuwe businessmodellen en -concepten rondom Smart Energy Management. Daarnaast was hij betrokken bij het ontwikkelen van de energieprestatie monitoringnorm en een proeftuin voor het opzetten van een lokale energiemarkt waarbij techniek, digitalisering en sociale innovatie samenkomen.
Als spreker weet hij de mensen te inspireren over onderwerpen als het nieuwe energielandschap, de rol van digitalisering hierin en welke impact sociale innovatie heeft. Meer weten over ABB en de energietransitie, kijk dan hier.