In augustus 2023 werden het nieuwe Raadhuis en Stadskantoor van Heerlen officieel geopend. Door de combinatie van nieuwbouw en de renovatie van een monumentaal pand vroeg dit project om slimme, creatieve klimaatoplossingen. Een grote uitdaging, maar met een prachtig eindresultaat!
Als eerste werd gestart met de bouw van het nieuwe Stadskantoor. Een fraai pand met een verspringende vide van de begane grond tot aan de bovenste, vijfde verdieping. Nadat het Stadskantoor werd opgeleverd, was de renovatie van het naastgelegen Raadhuis aan de beurt. De gebouwen zijn op de begane grond met elkaar verbonden dankzij een gezamenlijke entree. Hierdoor vormen de twee aparte gebouwen toch een eenheid.
Up-to-date klimaatsysteem
“Installatietechnisch is de combinatie van nieuwbouw en renovatie altijd interessant”, vertelt Frank Vossen, projectmanager bij Homij die als installateur verantwoordelijk was voor de aanleg van duurzame systemen. “Het Raadhuis is een monumentaal pand uit 1942. Aan de achterzijde van het pand bevinden zich de kantoren van de ambtenaren, aan de voorzijde onder ander de kantoren van de burgemeester en wethouders, de raadzaal en burgerzaal. Vooral het bestuurlijke deel kent veel monumentale details in de vloeren en plafonds. Het behoud van deze originele eigenschappen was een belangrijk uitgangspunt tijdens de renovatie. Maar de opdrachtgever wilde wel verduurzamen en een up-to-date klimaatsysteem. Een mooie uitdaging.”
Omschakeling naar LT-verwarming
Om te kunnen voldoen aan de huidige duurzaamheidseisen was een omschakeling van (traditionele) hoge naar lage temperatuurverwarming in het Raadhuis noodzakelijk. Voorheen was het Raadhuis aangesloten op stadsverwarming. Tegenwoordig wordt warmte en koude geleverd door Mijnwater: een leverancier van duurzame energie in Heerlen met de voormalige mijngangen als bron en buffer. Mijnwater zorgt voor de duurzame opwekking van energie door middel van warmtepompen. Frank: “Om de omschakeling naar lage temperatuurverwarming mogelijk te maken, was het noodzakelijk om te starten met het optimaliseren van de isolatie.”
Elke ruimte een maatwerkoplossing
Na het isoleren is Homij gaan kijken hoe ze de verwarming het beste konden realiseren. Al snel werd duidelijk dat er in elke ruimte een andere oplossing nodig was. Frank licht dit toe: “Dit kwam met name door de monumentale eigenschappen van het pand. We dienden niet alleen rekening te houden met de duurzaamheidseisen, maar ook met de designwensen én met de regels van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Hierdoor mochten we in sommige ruimtes geen aanpassingen doen aan de vloer, waardoor we geen vloerinbouwoplossing konden plaatsen. Dan zochten we naar een oplossing in de plafonds, maar ook dit was niet bij elke ruimte mogelijk. Luchtkanalen en kabelgoten dienden namelijk weggewerkt te worden en in sommige ruimtes hadden we juist te maken met monumentale details in de plafonds die behouden moesten blijven. Ondanks het complexe gebouw, wilde de opdrachtgever, gemeente Heerlen, logischerwijs niet inboeten op comfort. Hierdoor was er soms een spanningsveld tussen de architectuur en techniek. Dit vroeg dus om voldoende creativiteit en flexibiliteit van alle partijen.”
Energiezuinige oplossingen
Het beoogde comfort was niet te realiseren met de bestaande radiatoren. “Er was meer vermogen nodig. Daarom kozen we voor de energiezuinige, lage temperatuursystemen van Jaga. Samen met Jaga en de architect hebben we ruimte voor ruimte gezocht naar de juiste oplossing. Daarbij heeft Jaga ons ontzettend goed geadviseerd. Dankzij het uitgebreide productaanbod en de vele mogelijkheden kon Jaga voor elke ruimte een passende (maatwerk)oplossing bieden om te voldoen aan alle eisen en wensen”, vertelt Frank.
Krachtig én bijzonder stil
Jaga adviseerde om onder andere de Briza te installeren. De Briza is een fancoil unit die snel verwarmt op lage watertemperatuur én actief koelt. Door de krachtige motor heeft de compacte Briza een hoog vermogen. Frank: “In de open ruimtes hebben we de Briza als plafondmodel geplaatst om ze zoveel mogelijk uit het zicht te houden. In de kantoorruimtes hebben we de dikke kolomradiatoren vervangen voor het Briza wandmodel. Hiervoor hebben we zelf een houten omkasting gemaakt waardoor de systemen in deze ruimtes ook nauwelijks zichtbaar zijn. Het mooie aan de Briza is dat deze in verschillende ruimtes tegelijkertijd kan koelen en verwarmen. Hierdoor is de temperatuur in het Raadhuis het hele jaar door aangenaam. Dankzij de stille motor voldoet de Briza ook aan de strenge geluidsnormen van de opdrachtgever.”
Upgraden bestaande convectorput
In de kamer van de burgemeester is de Clima Canal van Jaga geplaatst. “Deze kamer was uitgerust met een oude convectorput vormgegeven in een halve cirkel. Ontzettend bijzonder”, vertelt Frank. “De convectorput was echter lek en daardoor al 25 jaar niet meer in gebruik. Jaga adviseerde ons om de convectorput te upgraden naar lage temperatuurverwarming door middel van de Clima Canal vloerinbouwoplossing. Op die manier konden we het karakteristieke element behouden. De Clima Canal is zeer compact en was hierdoor gemakkelijk in de bestaande, gietijzeren convectorput te plaatsen. Ondanks het kleine formaat is de Clima Canal een krachtige hoofdverwarming én biedt zelfs deep (condenserende) cooling. Dankzij de authentieke roosters is het moderne systeem nauwelijks zichtbaar. Het is ontzettend mooi om een oud element te combineren met nieuwe, duurzame techniek.”
Snel op temperatuur
In ruimtes waar een vloer- of plafondoplossing niet mogelijk was, heeft Homij de vrijstaande Mini Hybrid van Jaga geplaatst. Deze vrijstaande radiator kan dankzij de Low-H2O technologie energiezuinig verwarmen en heeft ook het vermogen om een ruimte snel te koelen in combinatie met een warmtepompinstallatie. Hierdoor is deze oplossing zeer geschikt voor grote, open ruimtes zoals bij een entree. “Dankzij de vrijstaande Mini Hybrid is de entreeruimte altijd snel op de juiste temperatuur. We hebben de radiatoren in een speciale kleur laten uitvoeren, zodat deze perfect integreren met het interieur van het Raadhuis en Stadskantoor”, vertelt Frank.
In oude glorie hersteld
Door de combinatie van nieuwbouw en de creatieve oplossingen in het monumentale Raadhuis was dit project volgens Frank heel bijzonder: “Het was uitdagend en complex, maar alle partijen zijn ontzettend blij met het eindresultaat. Het Raadhuis is in oude glorie hersteld, maar wel met een up-to-date, duurzaam klimaatsysteem.”