Gemiddelde leestijd voor dit bericht is 309 seconden

De 71 NOM-nieuwbouwwoningen van Woningbouwvereniging Beter Wonen in Ouddorp en Stellendam, hebben een bodemwarmtepomp. Volgens Energieadviseur Frank Deuring is een bodemwarmtepomp op basis van Total Cost of Ownership momenteel de beste gasloze optie. “Wel is het in dit soort kleine sociale huurwoningen altijd even zoeken naar een geschikte plek voor de warmtepomp en het bijbehorende voorraadvat voor warm water.”

Woningbouwvereniging Beter Wonen heeft in Ouddorp en Stellendam 71 sociale nul-op-de-meter-(NOM)huurwoningen met prestatiegarantie neergezet voor verschillende doelgroepen. Alle woningen zijn uitgerust met een Itho Daalderop bodemwarmtepomp, gebalanceerde ventilatie met wtw, CO2-gestuurde ventilatie op ruimteniveau en een douche-wtw. Om het elektriciteitsverbruik te compenseren liggen er zonnepanelen op de daken.

Bodemwarmtepomp minder onderhoudsgevoelig
De keuze voor de bodemwarmtepomp is vooral ingegeven door de prestatiegarantie over 25 jaar die voor de woningen afgegeven is, vertelt energieadviseur Frank Deuring. “De investeringskosten zijn weliswaar hoger, maar daar krijg je lagere onderhouds- en gebruikslasten voor terug. Dit komt doordat de COP van dit apparaat hoger is en het minder onderhoudsgevoelig is dan een luchtwarmtepomp.”

Warmtevraag beperken
Deuring raakte al vroeg in het traject betrokken bij de marktuitvraag die WBV had gedaan voor de NOM-woningen. “Ik ben door Dura Vermeer gevraagd om te berekenen hoe we de warmtevraag van deze woningen terug konden brengen. Om die reden heb ik driedubbel glas geadviseerd en een douche-wtw, waardoor de tapwatervraag beperkt wordt. Om een goede bieding te kunnen doen, was het daarnaast belangrijk om de bronlengte te bepalen.”

Total Cost of Ownership
De keuze voor de bodemwarmtepomp werd al snel gemaakt. Volgens Deuring wint de bodemwarmtepomp het namelijk bijna altijd van de luchtwarmtepomp als je kijkt naar Total Cost of Ownership. “Voor de bodemwarmtepomp is een hogere ISDE-subsidie beschikbaar en zijn er door het hogere rendement minder zonnepanelen nodig om het verbruik van verwarming en warm tapwater te compenseren. Een ander belangrijk voordeel is de goedkope koeling die je met een bodemwarmtepomp kunt leveren. Het lijkt niet veel dat je 2 tot 3 graden terug kunt koelen, maar als het een aantal dagen achter elkaar heel warm is, kan het toch 10 graden schelen met een normale woning.”

Luchtwarmtepomp goedkoper
Als je niet aan de voorwaarden voor nul-op-de-meter hoeft te voldoen kan een luchtwarmtepomp wel gunstiger zijn, stelt Deuring. “Bodemwarmtepompen zijn wat duurder geworden met name door de toenemende prijs voor de boringen, terwijl luchtwarmtepompen door marktwerking iets goedkoper worden. Als je geen rekening hoeft te houden met de energielasten en alleen naar de investering kijkt, is de luchtwarmtepomp goedkoper.”

Prestatiegarantie van 25 jaar
WBV heeft de verantwoordelijkheid over de installaties bij Dura Vermeer en Klimaatgarant ondergebracht, waarbij de prestatiegarantie van 25 jaar wordt gewaarborgd. Bij de woningen in Ouddorp wordt zowel het gebouwgebonden als het huishoudelijk energiegebruik gecompenseerd door zonnepanelen op het dak. Daarom mag WBV een energieprestatievergoeding rekenen bovenop de huur. Die loopt uiteen van 129,60 euro voor de grotere woningen tot 100,80 euro voor de kleinere woningen.

Energieprestatievergoeding
Deuring: “De woningen kunnen als het goed is het elektraverbruik over het jaar gezien, compenseren met de opbrengst van de pv-panelen. Om de investering te compenseren mag de woningcorporatie daar de EPV voor berekenen.” Woningcorporaties mogen de EPV alleen toepassen als de energieprestaties van de woning ook in de praktijk behaald worden, licht Deuring toe. “Die garanties kunnen door Klimaatgarant alleen afgegeven worden als de installaties geïnstalleerd en onderhouden worden door een installatiebedrijf dat zij uitkiezen, in dit geval Giesbers Installatiegroep.”
Daarnaast worden de woningen gemonitord, legt Deuring uit. “Zowel voor het warmtepompsysteem als voor de pv-panelen geldt dat ze op afstand uit te lezen zijn. De bewoners hebben daarvoor een privacyverklaring getekend.”

Norm huishoudelijk gebruik
De toekomstige huurders van het project zijn tijdens de verschillende projectfases geïnformeerd over het wonen in een NOM-woning. Als bewoners toch meer elektriciteit gebruiken dan geraamd, wordt eerst bepaald of dat niet aan de installatie zou kunnen liggen, legt hij uit. “De woningcorporatie maakt dan een afspraak met de bewoners, want het is natuurlijk mogelijk dat ze verkeerd omgaan met de installatie waardoor ze meer elektriciteit verbruiken dan nodig is.” Maar als de installatie in orde is en het extra verbruik te wijten is aan het gedrag van de bewoner, moeten die huurders bijbetalen, benadrukt Deuring. “De norm voor het huishoudelijk verbruik voor deze woningen ligt op 26 kWh/m2. De ene bewoner verbruikt meer dan een ander om wat voor reden dan ook. Maar als bewoners juist heel zuinig zijn, kunnen ze ook geld terugkrijgen.”

Warm tapwater
Warm water voor de woningen in Ouddorp wordt geleverd door de warmtepomp in combinatie met een voorraadvat van 150 liter. Doordat in alle woningen een douche-wtw toegepast is, beschikken de bewoners over een warmwatercapaciteit van ongeveer 225 liter. “Dat is in principe voldoende voor de meeste gezinnen, maar het is wel een beperkte capaciteit. Als het op is, is het op en duurt het ongeveer twee uur voordat er weer voldoende warm water beschikbaar is. Daar moet je de bewoners wel over voorlichten. Je moet heel duidelijk zijn over wat ze krijgen. Met een voorraadvat van 150 liter kun je in principe 40 minuten douchen.”
Dat is ook de reden waarom hij particuliere bewoners afhankelijk van de gezinssamenstelling en het geschatte tapwaterverbruik een voorraadvat van 200 liter of bij twee badkamers zelfs 400 liter adviseert. “Met een voorraadvat van 200 liter zit je net wat ruimer en dat vinden de meeste particuliere woningbezitters wel prettig. Het neemt bovendien weinig extra ruimte in.”

Plek voor warmtepomp en boilervat
De NOM-woningen in Ouddorp zijn niet groot. Daardoor was het even zoeken naar een plek voor de warmtepomp en het voorraadvat voor het warm tapwater. Deuring: “In een aantal gevallen hebben we de warmtepomp op de eerste verdieping moeten plaatsen, omdat er beneden echt geen plaats was. Dat heeft in principe niet de voorkeur omdat de leiding naar de bron langer wordt. En het is best wel een flink apparaat dat je niet zomaar even de trap op tilt. Als je de warmtepomp boven wilt plaatsen, is het dan ook slim om dat te doen voordat de kap gesloten wordt.”
Bodemwarmtepompen hebben dus zeker in vloed op de woningindeling, beaamt hij. “Bij luchtwarmtepompen heb je dat probleem minder, maar daar heb je weer te maken met een buitenunit. Die moet ook in te passen zijn qua onderhoud, geluid en esthetiek.”